Vai trò của siêu âm và chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán ugn thư tuyến giáp

Bài viết bước đầu đánh giá vai trò của siêu âm và chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp. Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu về đặc điểm lâm sàng, siêu âm, kết quả chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm, kết quả mô bệnh học (đối với trường hợp kết quả tế bào học ác tính) của 150 bệnh nhân đến khám ở phòng khám nội tiết Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 24/11/2011 đến ngày 29/02/2012.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò của siêu âm và chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán ugn thư tuyến giáp TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC VAI TRÒ CỦA SIÊU ÂM VÀ CHỌC HÚT KIM NHỎ DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM TRONG CHẨN ĐOÁN UNG THƯ TUYẾN GIÁP Nguyễn Khoa Diệu Vân, Phạm Thu Hà, Đặng Bích Ngọc Trường Đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai Nghiên cứu được thực hiện nhằm bước đầu đánh giá vai trò của chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp. Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến cứu về đặc điểm lâm sàng, siêu âm, kết quả chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm, kết quả mô bệnh học (đối với trường hợp kết quả tế bào học ác tính) của 150 bệnh nhân đến khám ở Phòng khám Nội tiết Bệnh viện Bạch Mai từ ngày 24/11/2011 đến ngày 29/02/2012. Kết quả cho thấy có 150 bệnh nhân tuổi trung bình là 47,6 ± 12,061, nam/ nữ = 6/1, lí do đến khám không có triệu chứng chiếm tỉ lệ nhiều nhất 51,3%. Có 11 bệnh nhân kết quả tế bào học và mô bệnh học là ung thư tuyến giáp. Kết quả siêu âm dự đoán ung thư tuyến giáp: Nhân giảm âm 80% lành tính, 10% ác tính, ranh giới nhân không rõ 78% lành tính, 12% ác tính, vi vôi hóa trong nhân 44% lành tính, 50% ác tính, phối hợp các đặc điểm trên siêu âm và kết quả giải phẫu bệnh, có 1 dấu hiệu nhân giảm âm 10% ác tính, có 2 dấu hiệu nhân giảm âm, ranh giới không rõ 25% là ác tính, có 3 dấu hiệu nhân giảm âm, ranh giới không rõ, vi vôi hóa 100% ác tính. Các dấu hiệu trên siêu âm dự đoán ung thư tuyến giáp là nhân giảm âm, ranh giới không rõ và vì vôi hóa trong nhân. Từ khóa: Siêu âm tuyến giáp I. ĐẶT VẤN ĐỀ Bướu nhân tuyến giáp là một bệnh thường gặp trong bệnh lý tuyến giáp, rất được các nhà lâm sàng và các nhà nghiên cứu quan tâm. Đa số bướu nhân tuyến giáp không có triệu chứng, và nhiều trường hợp được phát hiện tình cờ bởi chính bệnh nhân, người thân trong gia đình hoặc thầy thuốc khi đi khám các bệnh khác hay khám kiểm tra sức khỏe. Thăm khám bằng lâm sàng, tỉ lệ mắc bướu nhân tuyến giáp trong cộng đồng ở California Hoa Kỳ là 7,6% và ở Thái Lan là 4% [1]. Ở Hoa Kỳ khám lâm sàng có thể phát hiện được bướu nhân tuyến giáp ước tính 4 - 7% dân số, phụ nữ nhiều gấp 5 lần nam giới. Tỉ lệ phát Địa chỉ liên hệ: Nguyễn Khoa Diệu Vân, Bộ môn Nội tổng hợp, Trường Đại học Y Hà Nội Email: dieuvan62@yahoo.com.vn Ngày nhận: 8/8/2015 Ngày được chấp thuận: 10/9/2015 TCNCYH 97 (5) - 2015 hiện được bằng siêu âm lớn hơn rất nhiều dao động từ 19 - 67% tùy nhóm nghiên cứu, 1/20 số này là ác tính [2]. Hàng năm, Hiệp hội ung thư Hoa Kỳ ước tính có 17000 ca ung thư tuyến giáp được chẩn đoán và có 1300 trường hợp tử vong do ung thư [2]. Tuy nhiên, nếu được chẩn đoán và điều trị tốt thì tỷ lệ sống sót cao. Tại Hoa Kỳ ước tính có 190000 bệnh nhân ung thư tuyến giáp còn sống, có bệnh nhân sống sót sau 40 năm [2]. Bướu nhân tuyến giáp có hình thái học khá đa dạng nên nhiều khi khám lâm sàng, ta không thể nhận biết hết được. Vấn đề chẩn đoán còn nhiều tranh cãi chủ yếu là làm cách nào phát hiện sớm ung thư tuyến giáp. Hàng năm có hàng triệu người vẫn phải mổ bướu nhân tuyến giáp mà trước khi mổ không được chẩn đoán tế bào học và phương pháp phẫu thuật thường không đủ. Sau mổ khi có kết quả chẩn đoán mô bệnh học là ung thư tuyến giáp 115 TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC mới điều trị theo hướng ung thư. Điều này gây Ở nước ta, có nhiều công trình nghiên cứu thiệt thòi lớn cho người bệnh và làm ảnh hưởng xấu tới tiên lượng của ung thư tuyến về bệnh lý tuyến giáp hoặc bằng siêu âm hoặc bằng chọc hút kim nhỏ, nhưng có rất ít đề tài giáp. Bệnh nhân phải chịu một chi phí lớn về vật chất, tổn thương về mặt tinh thần do chịu nghiên cứu về việc kết hợp siêu âm và chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong nhiều cuộc mổ và việc mổ lại lần sau bao giờ cũng khó khăn hơn việc mổ triệt để ngay từ chẩn đoán bướu nhân tuyến giáp. Vì vậy, nghiên cứu được tiến hành nhằm mục tiêu: đầu. Vì vậy, việc chẩn đoán sớm, kịp thời Bước đầu đánh giá vai trò của siêu âm và bướu nhân tuyến giáp là một vấn đề bức thiết đặc biệt là việc chẩn đoán tổn thương lành chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn siêu âm trong chẩn đoán ung thư tuyến giáp. tính hay ác tính là điều vô cùng quan trọng. Siêu âm đóng vai trò quan trọng trong chẩn II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP đoán.Việc phát hiện các nhân có đường kính < 1cm trên lâm sàng là rất khó khăn [3; 4]. Áp dụng siêu âm vào chẩn đoán thì tỉ lệ phát hiện bướu nhân tuyến giáp bằng siêu âm tăng lên khoảng 10 lần so với khám lâm sàng [1]. Siêu âm với đầu dò tần số cao ≥ 7.5Mhz với độ phân giải cao giúp khảo sát cấu trúc tuyến một cách chính xác [5]. Siêu âm là một phương tiện đáng tin cậy trong chẩn đoán bướu nhân tuyến giáp và giúp phát hiện sự thay đổi cấu trúc tuyến từ rất sớm. Do vậy, nhiều tác giả như Lê Hồng Cúc, Douglas đã đề xuất nên sử 1. Đối tượng 150 bệnh nhân có bướu nhân tuyến giáp khám tại khoa Nội tiết bệnh viện Bạch Mai. - Tiêu chuẩn lâm sàng: sờ thấy bướu nhân ở cổ hoặc nghi ngờ có bướu nhân tuyến giáp. - Không cường giáp, không có chống chỉ định ...