Vai trò đúng đắn của chính phủ trong quá trình chuyển đổi số. Phân tích tại Việt Nam

Bài viết "Vai trò đúng đắn của chính phủ trong quá trình chuyển đổi số. Phân tích tại Việt Nam" bắt nguồn từ lý thuyết thất bại thị trường của Joseph Stiglitz, tìm cách mổ xẻ vai trò đúng đắn của chính phủ trong quá trình chuyển đổi này. Các phân tích trong bài viết này hướng đến các khía cạnh lý thuyết và thực tiễn về sự can thiệp của chính phủ vào việc định hình tương lai kỹ thuật số của Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vai trò đúng đắn của chính phủ trong quá trình chuyển đổi số. Phân tích tại Việt Nam VAI TRÒ ĐÚNG ĐẮN CỦA CHÍNH PHỦ TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN ĐỔI SỐ. PHÂN TÍCH TẠI VIỆT NAM Đậu Thị Ngọc Trang1, Đỗ Thị Lan Anh2 Tóm tắt: Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số của nền kinh tế Việt Nam là một hành trình đầy phức tạp và nhiều cơ hội. Bài viết này, bắt nguồn từ lý thuyết thất bại thị trường của Joseph Stiglitz, tìm cách mổ xẻ vai trò đúng đắn của chính phủ trong quá trình chuyển đổi này. Các phân tích trong bài viết này hướng đến các khía cạnh lý thuyết và thực tiễn về sự can thiệp của chính phủ vào việc định hình tương lai kỹ thuật số của Việt Nam. Từ khoá: thất bại thị trường, chuyển đổi số, vai trò của chính phủ.1. GIỚI THIỆU Trong thời đại công nghệ phát triển nhanh chóng, trên khắp các châu lục, các ngành côngnghiệp và xã hội, ảnh hưởng lan rộng của công nghệ kỹ thuật số đang định hình lại cách chúngta sống, làm việc và tương tác. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, được thúc đẩy bởinhững tiến bộ trong trí tuệ nhân tạo, phân tích dữ liệu lớn, Internet vạn vật (IoT) và các côngnghệ đột phá khác, là động lực phát triển kinh tế - xã hội trong thời đại kỹ thuật số này. Cácngành công nghiệp đang trải qua những biến đổi căn bản, từ tự động hóa trong sản xuất đếntích hợp công nghệ thông minh trong quy trình bán hàng. Các chính phủ trên toàn thế giới đang vật lộn với những tác động của làn sóng kỹ thuật sốnày, nhận ra cả tiềm năng và thách thức mà nó mang lại. Vai trò của chính phủ đã trở nên thenchốt, vượt ra ngoài các chức năng quản lý truyền thống để tích cực thúc đẩy một môi trườngthuận lợi cho sự đổi mới, tính toàn diện và tăng trưởng bền vững. Trong lĩnh vực chuyển đổikỹ thuật số, các chính phủ không chỉ đóng vai trò là cơ quan quản lý mà còn là người hỗ trợ,điều phối các chiến lược nhằm hài hòa những tiến bộ công nghệ với nhu cầu xã hội. Ở trung tâm Đông Nam Á, Việt Nam là biểu tượng của sự thay đổi toàn diện hướng tới nềnkinh tế số, xã hội số. Khi đất nước định hướng hành trình chuyển đổi này, vai trò của chính phủViệt Nam trở thành tâm điểm phân tích. Chính phủ, nhận thức được những cơ hội và thách thứcmà chuyển đổi kỹ thuật số mang lại, đã tích cực hoạch định các chính sách để đưa Việt Nambước vào kỷ nguyên kỹ thuật số. Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định số749/QĐ-TTg phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đếnnăm 2030”, trong đó chỉ ra tầm nhìn, mục tiêu, quan điểm của chính phủ về chuyển đổi số vàđặt ra những nhiệm vụ, giải pháp để hiện thực hoá nền kinh tế số. Tuy nhiên, do tác động của1 Học viện Tài chính2 Học viện Cảnh sát nhân dânKỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC CHUYỂN ĐỔI SỐ NỀN KINH TẾ VIỆT NAM 71đại dịch Covid theo cả hướng tích cực và tiêu cực đến quá trình chuyển đổi số, từ năm 2022quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam mới thực sự có những bước tiến mạnh mẽ. Trong quá trình này, các doanh nghiệp là chủ thể đi đầu trong chuyển đổi kỹ thuật số, cóảnh hưởng đáng kể đến bối cảnh kinh tế. Việc chủ động áp dụng công nghệ kỹ thuật số củadoanh nghiệp có thể thúc đẩy đổi mới, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao khả năng cạnhtranh tổng thể. Tuy nhiên, các doanh nghiệp gặp phải một số hạn chế về tài chính, thách thứcvề công nghệ và các vấn đề liên quan đến lực lượng lao động. Bên cạnh đó, việc số hóa cácquy trình kinh doanh tạo ra lượng dữ liệu khổng lồ, gây lo ngại về bảo mật và quyền riêng tưdữ liệu. Các doanh nghiệp phải tuân thủ các khung pháp lý phức tạp và đầu tư vào các biệnpháp an ninh mạng để bảo vệ thông tin nhạy cảm, một nhiệm vụ có thể tiêu tốn rất nhiều tàinguyên. Nhận thức được cả tiềm năng và hạn chế, chính phủ cần đóng vai trò quan trọng trongviệc tạo ra một hệ sinh thái thúc đẩy kiến thức kỹ thuật số, hỗ trợ đổi mới và tạo điều kiện chocác doanh nghiệp hội nhập suôn sẻ vào kỷ nguyên kỹ thuật số. Khi đó, các doanh nghiệp vàcác đơn vị hỗ trợ có thể tối đa hóa lợi ích của chuyển đổi kỹ thuật số, đảm bảo một tương laikinh tế năng động và linh hoạt hơn. B ​ ài viết này phân tích các hạn chế của thị trường trong quá trình chuyển đổi kỹ thuật sốnền kinh tế dựa trên lý thuyết thất bại thị trường của Joseph Stiglitz. Lý thuyết này cung cấpnền tảng vững chắc để hiểu khi nào và tại sao thị trường có thể không đạt được kết quả tối ưu.​2. PHÁT TRIỂN CƠ SỞ HẠ TẦNG SỐ - VAI TRÒ CỦA CHÍNH PHỦ TRONG CUNG CẤP HÀNG HÓA CÔNG CỘNG Nền tảng trong lý thuyết của Stiglitz là vai trò của chính phủ trong việc cung cấp hàng hóacông cộng. Trong thời đại kỹ thuật số, cơ sở hạ tầng kỹ thuật số là yếu tố nền tảng cấp thiếtcho quá trình chuyển đổi, bao gồm hạ tầng băng thông rộng, hạ tầng mạng di động 4G, 5G, hạtầng mạng Internet, hạ tầng kết nối mạng Internet vạn vật (IoT). Ngoài ra, cơ sở hạ tầng số cònbao gồm nền tảng số như hệ thống cơ sở dữ liệu, hệ thống thanh toán điện tử. Các công trìnhnày được coi là hàng hoá công cộng vì nó mang lại lợi ích cho số đông và rất khó để tính toánvà định giá lợi ích mà cá nhân nhận được từ hàng hoá, vì vậy đây là loại hàng hoá mà doanhnghiệp có ít động lực để sản xuất và cung ứng. Hiểu được điều này, nhiệm vụ thứ 3 được đặt ra trong “Chương trình chuyển đổi số quốcgia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” là phát triển hạ tầng số, cụ thể hoá bởi Chiếnlược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 xây dựng bởi Bộ thông tin vàtruyền thông. Bảng 1: Một số chỉ tiêu về phát triển hạ tầng số STT Chỉ tiêu Số liệu hiện tại So sánh 1 Tỷ lệ hộ gia đình có Internet cáp quang băng rộng 78,38% Tăng 5,22 % ...