Vấn đề đặc khu kinh tế và trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam

Bài viết tiếp cận vấn đề trung tâm tài chính quốc tế theo hướng hình thành đặc khu kinh tế (SEZ) thế hệ mới. Các quy định pháp lý chuẩn mực quốc tế về các dịch vụ đẳng cấp, về mức độ tự do chu chuyển vốn, sẽ là những nội dung thành phần trong đó. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề đặc khu kinh tế và trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM 11. 1Trần Ngọc Thơ* Tóm tắt Bài viết tiếp cận vấn đề trung tâm tài chính quốc tế theo hướng hình thành đặc khu kinh tế (SEZ) thế hệ mới. Các quy định pháp lý chuẩn mực quốc tế về các dịch vụ đẳng cấp, về mức độ tự do chu chuyển vốn, sẽ là những nội dung thành phần trong đó. SEZ thế hệ mới không đơn thuần là nơi thí nghiệm chính sách như trước mà tập trung vào phát triển các ngành công nghệ cao, thu hút những tài năng kiệt xuất đẳng cấp quốc tế. Tích hợp các lợi thế thay vì nguy cơ cuộc đua xuống đáy khi Việt Nam có đến 3 tỉnh thành là TP.HCM, Đà Nẵng, Vân Đồn có tham vọng trở thành trung tâm tài chính quốc tế. Phát triển hệ sinh thái fintech sẽ là diện mạo mới cho các trung tâm tài chính quốc tế của Việt Nam, của TP.HCM. Từ khóa: Trung tâm tài chính quốc tế, đặc khu kinh tế (SEZ). PHẦN MỞ ĐẦU: TRUNG TÂM TÀI CHÍNH QUỐC TẾ VÀ ĐẶC KHU KINH TẾ, VÌ SAO? TP.HCM và Đà Nẵng gần đây đang nghiên cứu trở thành trung tâm tài chính quốc tế. Nếu chỉ để trở thành một trung tâm tài chính “quốc tế”, theo nghĩa có các toà nhà hiện đại trong đô thị hoặc ven biển, ắt hẳn chỉ có cần tiền. Nếu thêm một chút tham vọng phấn đấu tầm khu vực ASEAN, chỉ cần xin vài cơ chế đặc thù từ trung ương là thoả mãn? Nhưng các tham vọng trên khá khiêm tốn và không tương thích với khát vọng Việt Nam hùng cường thịnh vượng, với mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào giữa thế kỷ bằng con đường khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết đại hội lần thứ 13 của Đảng. Diện mạo trung tâm tài chính quốc tế tương lai của TP.HCM và của Việt Nam, vì vậy, không thể nào khác ngoài việc hướng vào lĩnh vực fintech. Về *Trường Đại học Kinh tế TP. HCM | Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia | Email liên hệ: thotcdn@ueh.edu.vn 163 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM khía cạnh ứng dụng fintech (theo chỉ số xếp hạng các trung tâm tài chính toàn cầu), New York đứng đầu nhưng xếp theo sau lại là Thượng Hải, Bắc Kinh, Thâm Quyến rồi mới đến London. Hệ thống tài chính toàn cầu đang định hình lại giai đoạn hậu Covid-19, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) cùng với những thay đổi địa chính trị sâu sắc…; tất cả đang làm cho trung tâm tài chính quốc tế Dubai bị rung lắc mạnh, tương lai của trung tâm tài chính quốc tế Hong Kong bị đặt dấu hỏi; Brexit cũng đặt ra câu hỏi về trung tâm tài chính quốc tế London. Tranh thủ hình thành trung tâm tài chính quốc tế đẳng cấp hàng đầu vào lúc này là mục tiêu đáng để Việt Nam theo đuổi. Tham vọng này không xa vời vì trong số 10 trung tâm tài chính quốc tế hàng đầu, Châu Á đã chiếm đến 6. Nếu thế, chỉ cần cơ chế đặc thù cho TP.HCM hoặc Đà Nẵng? Chủ đề này đã được thảo luận nhiều trong các cuộc toạ đàm chính sách giữa TP.HCM với các nhà khoa học và các cơ quan trung ương nhiều năm trước đây. Bài viết sẽ tiếp cận vấn đề trung tâm tài chính quốc tế theo hướng đột phát hơn là hình thành đặc khu kinh tế (SEZ) thế hệ mới. Các quy định pháp lý chuẩn mực quốc tế về các dịch vụ đẳng cấp, về mức độ tự do chu chuyển vốn, sẽ là những nội dung thành phần trong một SEZ (giống mô hình của Trung Quốc, Ấn Độ, tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất). Phần tiếp theo của bài viết gồm 2 phần. Phần 1 lược khảo một số cách hiểu chưa đúng về SEZ. Phần 2 đề cập một vài hàm ý chính sách liên quan đến SEZ, an ninh quốc gia, trong mối quan hệ với trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam trong tương lai. PHẦN TÓM LƯỢC ▪ Các nhà đầu tư đào thoát ngay khỏi SEZ nếu các ưu thế không như kỳ vọng. Ưu đãi càng nhiều phát tín hiệu thất bại càng lớn. ▪ SEZ thế hệ mới không đơn thuần là nơi thí nghiệm chính sách như trước mà tập trung vào phát triển các ngành công nghệ cao, thu hút những tài năng kiệt xuất. ▪ Cạm bẫy với mô hình “đặc khu tàng long” xuất khẩu sang các nước. ▪ Việt Nam cần thiết phải ban hành Luật đặc khu thế hệ mới theo mô hình đặc khu kinh tế tự do kỹ thuật số (DFTZ). ▪ DFTZ mang lại nhiều thành quả đáng kể nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ đối với an ninh quốc gia. ▪ TP.HCM hội đủ nhiều điều kiện trở thành trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam. ▪ Không chọn bên giữa các cường quốc nhưng biết chọn khoảng trống cho các DFTZ. 164 HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA ĐỊNH HÌNH LẠI HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TOÀN CẦU VÀ CHIẾN LƯỢC CỦA VIỆT NAM ▪ Tích hợp các lợi thế thay vì ...