Vấn đề sử dụng đồng tiền trong quá trình lập và trình bày BCTC tại các DN có các hoạt động ở nước ngoài

Những quy định về nguyên tắc và phương pháp kế toán cụ thể đối với các giao dịch bằng ngoại tệ cũng như việc chuyển đổi các báo cáo tài chính (BCTC) bằng ngoại tệ của những công ty con sang đơn vị tiền tệ lập BCTC hợp nhất của công ty mẹ.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vấn đề sử dụng đồng tiền trong quá trình lập và trình bày BCTC tại các DN có các hoạt động ở nước ngoài Vấn đề sử dụng đồng tiền trong quá trình lập và trình bày BCTC tại các DN có các hoạt động ở nước ngoàiCùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, thì vấn đề hội nhập kinh tế trong xu thếtoàn cầu hóa đang là một trong những nội dung quan trọng trong chiến lược phát triểnkinh tế ở Việt Nam. Hiện nay đã có một số các công ty trong nước đang mở rộng hoạtđộng của mình vượt ra khỏi phạm vi quốc gia và tham gia hoạt động thương mại quốc tế.Thực tế này đòi hỏi cần có những quy định về nguyên tắc và phương pháp kế toán cụ thểđối với các giao dịch bằng ngoại tệ cũng như việc chuyển đổi các báo cáo tài chính(BCTC) bằng ngoại tệ của những công ty con sang đơn vị tiền tệ lập BCTC hợp nhất củacông ty mẹ.Nhằm giải quyết vấn đề trên, Ủy ban Chuẩn mực Kế toán Quốc tế (InternationalAccounting Standars Committee- IASC) đã nghiên cứu và công bố các quy định vàhướng dẫn liên quan trong Chuẩn mực quốc tế về kế toán (International AccountingStandard- IAS) số 21.Ở Việt Nam, từ năm 1989 cùng với việc chính thức áp dụng chế độ tỷ giá thả nổi có quảnlý, vấn đề tỷ giá hối đoái thực sự được đặt ra và Bộ Tài chính cũng đã ban hành các vănbản hướng dẫn cụ thể theo từng giai đoạn. Hiện tại chúng ta đã ban hành Chuẩn mực kếtoán số 10 “Ảnh hưởng của các thay đổi tỷ giá hối đoái” để hướng dẫn các DN hạch toán,lập và trình bày báo cáo tài chính.Nhằm góp phần làm rõ các nội dung có liên quan đến Chuẩn mực kế toán từ đó nâng caomức độ thực hiện chuẩn mực kế toán và các Thông tư hướng dẫn, nội dung bài viết nàyhướng trọng tâm vào vấn đề sử dụng đồng tiền khi lập và trình bày Báo cáo tài chính củaDN.Xác định đồng tiền chính thức.Khi DN lập BCTC, cho dù là một DN độc lập, một DN có các hoạt động ở nước ngoài(công ty mẹ) hay một hoạt động nước ngoài (công ty con hoặc chi nhánh), yêu cầu đặt ralà mỗi cơ sở riêng rẽ kể cả nằm trong DN báo cáo xác định đồng tiền chính thức của họvà phải dùng đồng tiền chính thức để đo lường kết quả và tình hình tài chính bằng đồngtiền đó.Đồng tiền chính thức là đồng tiền của môi trường kinh tế chủ yếu nơi DN đang hoạtđộng. Môi trường kinh tế chủ yếu mà cơ sở đang hoạt động là một môi trường tạo ra vàsử dụng tiền một cách chủ yếu. DN xác định đồng tiền chính thức cần xem xét nhữngnhân tố sau:- Là đồng tiền ảnh hưởng chủ yếu đến giá bán của hàng hóa và dịch vụ (thường là đồngtiền trong giá bán hàng hóa và dịch vụ được xác định và thanh toán)- Là đồng tiền ảnh hưởng chủ yếu đến chi phí nhân công, chi phí vật liệu và chi phí khácđể sản xuất hàng hóa và dịch vụ (thường là đồng tiền mà chi phí được xác định và thanhtoán)Ngoài những nhân tố trên còn có thể sử dụng thêm một số điều kiện khác khi xác địnhđồng tiền chính thức:- Đồng tiền mà nguồn tài chính thu được từ các hoạt động tài chính páht sinh (nghĩa làphát sinh nợ và công cụ vốn)- Đồng tiền mà các khoản thu từ hoạt động kinh doanh luôn được giữ lạiRiêng hoạt động ở nước ngoài việc xác định đồng tiền chính thức có tương tự như đồngtiền chính thức của DN báo cáo hay không tùy thuộc vào những nhân tố thêm sau:- Hoạt động của cơ sở nước ngòai tiến hành như là một phần mở rộng của DN báo cáo (vídụ hoạt động nước ngoài chỉ bán hàng hóa nhập khẩu từ DN báo cáo và chuyển tiền bánhàng về DN báo cáo)- Các giao dịch của hoạt động ở nước ngoài với DN báo cáo chiếm tỷ lệ cao- Lưu chuyển tiền của hoạt động ở nước ngoài ảnh hưởng một cách trực tiếp đến lưuchuyển tiền của DN báo cáo và có thể sẵn sàng chuyển đến DN báo cáo.Khi những chỉ dẫn trên bị lẫn lộn và đồng tiền chính thức không rõ ràng, thì ban quản lýsử dụng sự xét đoán của mình để xác định đồng tiền chính thức, sao cho nó bộc lộ mộtcách trung thực nhất tác động kinh tế của các giao dịch, sự kiện và điều kiện cơ bản. Vànhư vậy, một khi được xác định thì đồng tiền chính thức không thay đổi, trừ khi có sựthay đổi về các giao dịch, sự kiện và điều kiện cơ bản.Nếu đồng tiền chính thức là đồng tiền của nền kinh tế siêu lạm phát, thì BCTC của DNphải được trình bày lại để phù hợp với sự biến động của đồng tiền trong nền kinh tế siêulạm phát.Xác định đồng tiền trình bày BCTCTheo chúng tôi, nên cho phép một DN trình bày BCTC bằng một loại tiền (hoặc nhiềuloại tiền) có thể khác với đồng tiền chính thức. Điều này thích hợp trong điều kiện nềnkinh tế toàn cầu hóa, khi mà đa số các tập đoàn lớn gồm nhiều hoạt động nước ngoài cónhiều loại đồng tiền chính thức khác nhau. Đối với các tập đoàn này, họ không chắc chắnđồng tiền nào là đồng tiền trình bày BCTC, hay tại sao loại tiền này thích hợp hơn loạitiền khác. Họ cũng chỉ ra rằng ban quản lý có thể không sử dụng một loại đồng tiền khikiểm soát và giám sát tình hình hoạt động và tài chính của tập đoàn. Hơn nữa, họ lưu ýtrong một số phạm vi pháp lý, các DN được yêu cầu trình bày BCTC bằng đồng tiền địaphương, thậm chí khác với đồng tiền chính thức. Do ...