Vật lý 10 nâng cao - SAI SỐ TRONG THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH

Kiến thức- Thông qua hoạt động thí nghiệm thực hành (TNTH) nhằm củng cố,khắc sâu một cách bản chất hơn về số kiến thức đã học.- Thông qua việc vận dụng sẽ ôn lại nhiều kiến thức có liên quan đếnmỗi phương án thí nghiệm.- Biết thêm kiến thức về thí nghiệm vật lý nói riêng và thí nghiệm khoahọc nói chung như sai số, cơ sở vật lí trong các nguyên lý hoạt động của một số dụng cụ thí nghiệm, thao tác tư duy hùng biện. 2. Kỹ năng- Biết sử dụng một số dụng cụ thí...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Vật lý 10 nâng cao - SAI SỐ TRONG THÍ NGHIỆM THỰC HÀNH SAI SỐ TRONG THÍ NGHIỆM THỰC HÀNHA. MỤC TIÊU1. Kiến thức - Thông qua hoạt động thí nghiệm thực hành (TNTH) nhằm củng cố, khắc sâu một cách bản chất hơn về số kiến thức đã học. - Thông qua việc vận dụng sẽ ôn lại nhiều kiến thức có liên quan đến mỗi phương án thí nghiệm. - Biết thêm kiến thức về thí nghiệm vật lý nói riêng và thí nghiệm khoa học nói chung như sai số, cơ sở vật lí trong các nguyên lý hoạt động của một số dụng cụ thí nghiệm, thao tác tư duy hùng biện.2. Kỹ năng - Biết sử dụng một số dụng cụ thí nghiện để đo độ dài, lực, thời gian, nhiệt độm, khối lượng. - Biết cách bố trí, lắp đặt, thao tác thu số liệu của các phép đo. Biết sử lý số liệu, làm báo cáo, viết kết quả hợp lý. Biết nhận xét khái quát hóa, dự đoán quy luật. - Biết cách phân tích để hiểu nguyên lí cơ bản của một số thiết bị thí nghiệm, thô sơ và hiện đại. - Bước đầu làm quen với việc phân tích các phương án thí nghiệm, cách phán đoán và lựa chọn phương án thí nghiệm và tạo tiền đề cho việc hình thành khả năng sáng tạo các phương án thí nghiệm khả thi.3. Tình cảm thái độ tác phong - Hiểu đúng được đặc trưng của bộ môn vật lý là một môn khoa học thực nghiệm.Từ đó yêu thích bộ môn. - Rèn tác phong làm việc khoa học, cẩn thận tỉ mỉ, quen quan sát, tôn trọng thực tế khách quan, trung thực trong học tập. - Tiếp tục quá trình hình thành và phát triển ý thức cộng đồng về hoạt động nhóm trong thí ngiệm.B. CHUẨN BỊ1. Giáo viên - Các câu hỏi về chuyển động cơ. - Biên soạn câu hỏi 1-3 SGK dưới dạng trắc nghiệm. - Chuẩn bị bài tập SGK. - Tranh vẽ các ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ.2. Học sinh - Ôn tập về chuyển động cơ.3. Gợi ý ứng dụng CNTT - GV có thể soạn các câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra bài cũ và củng cố bài giảng về tính tương đối của chuyển động cơ. - Mô phỏng về chuyển động tương đối, công thức cộng vận tốc. - Sưu tầm các đoạn video về tính tương đối của chuyển động cơ...C. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌCHoạt động 1(......phút): Sai số trong đo lường.Hướng dẫn của GV Hoạt động của HS Nội dung-Yêu cầu HS đọc - Đọc SGK, tìm 1. Sai số trong đo lườngSGK. hiểu về sai số các a) Phép đo và sai số-Hướng dẫn HS tìm loại sai số, nguyên Kết quả của các phép đohiểu về sai số,các nhân và cách hạn không bao giờ đúng hoàn toànloại sai số và cách chế sai số. với giá trị thật của đại lượng cầnhạn chế sai số... đo. Nói cách khác mọi phép đo-Nhận xét câu trả -Trả lời câu hỏi về đều có sai số. Nguyên nhân gâylời. sai số... ra sai số của các phép đo có thể-Tổ chức hoạt động -Hoạt động nhóm: là do dụng cụ đo, quy trình đo,nhóm Thực hành và đo chủ quan của người đo...(đã học- Yêu cầu HS đo và tính sai số của một ở THCS).tính các loại sai số đại lượng nào đó. Ví dụ: Khi đo chiều dài l nămcủa một đại lượng. lần được các giá trị l1,l2,l3,l4,l5-Yêu cầu các nhóm - Trình bày cách đo người ta coi giá trị gần đúng củatrình bày kết quả. và tính sai số. độ dài trung bình cộng của năm-Nhận xét và đánh lần đogiá kết quả. l ≈ ltb= (l1+l2+l3+l4+l5 )/5 Với sai số chung cho năm lần đo là l = (lmac- lmin)/2 Như vậy giá trị độ dài cần đo lằm trong khoảng từ ltb - l đến ltb + l ta có thể viết l = ltb + l b) Các loại sai số thường dùng * Sai số tuyệt đối : l = (lmac- lmin)/2 * Sai số tỉ đối: l/ltb (%) c) Phân loại sai số theo nguên nhân *Saisố hệ thống: Là loại sai số có tính quy luật ổn định. Ví dụ: Dùng thước đo có độ chianhỏ nhất (ĐCNN) là 1mm thì sẽcó sai số đo dụng cụ là 0,5mm*Sai số ngẫu nhiên: Là loại saisố do tác động ngẫu nhiên gâynên.Ví dụ: Người ta bấm đồng hồ đothời gian sớm hay muộn sẽ gâyra sai số.Sai số l ở mục a) bao gồm cảsai số hệ thống và sai số ngẫunhiên.d) Số chữ số có nghĩa (CSCN)số CSCN của một số là tất cảcác chữ số khác 0 đầu tiên.Số 13,1 có 3 CSCN.Số 13,10 có 4 CSCN.Số 1,30.103 có 3CSCN.Số chữ số có nghĩa càng nhiềucho biết kết quả có sai số càngnhỏ (độ chính xác càng cao).đ) Tính sai số và ghi kết quảđo lường-Sai số của một tổng: (a + b)= a = b- Sai số tỉ đối...- Ghi kết quả:số CSCN của kếtquả không được nhiều hơn sốCSCN của dữ kiện kém chínhxác nhất.e) Hạn chế sai số-Trong thực nghiệm vật lí baogiờ cũng có sai số, cần có gắnghạn chế sai số ngẫu nhiên trongthao tác.-Cần chọn thiết bị, phương ánthực nghiệm để có sai số hệthống phù hợp với cấp học.2. Biểu diễn sai số trong đồ thịĐồ thị đã được sử dụng rấtnhiều trong toán, vật lí và nhiềubộ môn ở chương trình THCS.Khi sử dụng đồ thị trong các thìnghiệm Vật lí cần chú ý cáchbiểu diễn các giá trị có sai sốnhư sau:-Mỗi giá trị có được từ thựcnghiệm (gọi x là giá trị thựcnghiệm) đều có sai số, ví dụ xi +x; yi + y...-Trên đồ thị mỗi giá trị sẽ đượcbiểu diễn bằng một điểm nằmgiữa một ô chữ nhật có cạnh là2xi và 2yi-Thông thường không cần phảivẽ các ô sai số.- Đường biểu diễn mối quan hệgiữa các đại lượng là một đườngcong trơn đi qua gần nhất cácđiểm thực nghiệm.Hoạt động 2 (......phút): Tìm hiểu hệ đo ...