Viện Xã hội học 20 năm xây dựng và phát triển (1983-2003) - Trịnh Duy Luân

Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Viện Xã hội học 20 năm xây dựng và phát triển 1983-2003" dưới đây để nắm bắt được hai giai đoạn xây dựng và trưởng thành của Viện Xã hội học, một số loại hình và kết quả nghiên cứu của Viện Xã hội học trong 20 năm qua. Đây là tài liệu tham khảo hữu ích cho các bạn chuyên ngành Xã hội học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Viện Xã hội học 20 năm xây dựng và phát triển (1983-2003) - Trịnh Duy LuânX· héi häc sè 4 (84), 2003 7 viÖn x· héi häc 20 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn (1983-2003) TrÞnh Duy Lu©n PGS.Ts ViÖn tr−ëng ViÖn X· héi häc I. Giíi thiÖu ViÖn X· héi häc thuéc Trung t©m Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n Quèc gia, lµ c¬ quan nghiªn cøu khoa häc c¬ b¶n vµ øng dông, ®−îc thµnh lËp ngµy 9/9/1983 theo NghÞ ®Þnh sè 96/H§BT cña Héi ®ång Bé tr−ëng (nay lµ ChÝnh phñ). Tæ chøc tiÒn th©n cña ViÖn lµ Ban X· héi häc thuéc ñy ban Khoa häc X· héiViÖt Nam (nay lµ Trung t©m Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n Quèc gia) ®−îc thµnh lËpn¨m 1977, do GS. Vò Khiªu, Phã Chñ nhiÖm ñy ban Khoa häc x· héi ViÖt Nam, lµmTr−ëng ban. ViÖn X· héi häc cã c¸c chøc n¨ng chÝnh sau: ViÖn X· héi häc cã c¸c chøc n¨ngchÝnh sau: 1) TiÕn hµnh nh÷ng nghiªn cøu X· héi häc, gãp phÇn cung cÊp luËn cøkhoa häc cho viÖc ho¹ch ®Þnh ®−êng lèi, chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi vµ qu¶n lý x· héicña §¶ng vµ Nhµ n−íc; 2) TiÕn hµnh ®µo t¹o sau ®¹i häc chuyªn ngµnh X· héi häctheo quyÕt ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ c¸c quy chÕ cña Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o, gãp phÇnph¸t triÓn bé m«n khoa häc X· héi häc ë ViÖt Nam; 3) Tham gia thùc hiÖn c¸c dÞchvô t− vÊn cã liªn quan ®Õn tri thøc vµ ph−¬ng ph¸p x· héi häc1. VÒ c¬ cÊu tæ chøc, ViÖn X· héi häc hiÖn cã 8 Phßng nghiªn cøu thuéc c¸c lÜnhvùc: N«ng th«n, §« thÞ, D©n sè, Gia ®×nh, V¨n hãa, Phóc lîi x· héi, Lao ®éng c«ngnghÖ, Søc khoÎ, cïng víi c¸c phßng chøc n¨ng nh− Tæ chøc - §µo t¹o, Hµnh chÝnh-Tæng hîp, vµ Th«ng tin - T− liÖu - Th− viÖn. ViÖn cã T¹p chÝ X· héi häc, ra ®êi tõ n¨m 1983, lµ c¬ quan ng«n luËn duynhÊt cña ngµnh X· héi häc ViÖt Nam hiÖn nay, xuÊt b¶n 4 kú mçi n¨m.1 Quy chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña ViÖn X· héi häc, do Gi¸m ®èc Trung t©m Khoa häc X· héi vµ Nh©nv¨n Quèc gia ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè 1333 Q§/KHXH ngµy 31/12/2002, tr. 2. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn8 ViÖn X· héi häc 20 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn (1983-2003) §éi ngò c¸n bé nghiªn cøu vµ phôc vô nghiªn cøu cña ViÖn hiÖn nay gåm 61c¸n bé trong biªn chÕ vµ 21 nh©n viªn hîp ®ång. ViÖn X· héi häc còng lµ c¬ quannghiªn cøu tËp trung ®«ng nhÊt sè l−îng c¸c nhµ nghiªn cøu x· héi häc tr×nh ®é cao,víi 20 TiÕn sü (trong sè ®ã, cã 1 Gi¸o s−, 6 Phã gi¸o s−), 20 Th¹c sü, 15 cö nh©nchuyªn ngµnh x· héi häc. Sau khi ra ®êi, ViÖn ®· ®−îc tr−ëng thµnh trong thùc tiÔn thùc hiÖn c«ngcuéc §æi míi toµn diÖn ®Êt n−íc. Tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao dÉn ®Õn nh÷ngchuyÓn ®æi x· héi nhanh chãng vµ m¹nh mÏ cña thêi kú §æi míi ®· lµ hiÖn thùc sèng®éng nhÊt, lµ nh÷ng “phßng thÝ nghiÖm thùc tÕ” cho c¸c nghiªn cøu x· héi häc giai®o¹n võa qua. ThÕ m¹nh cña c¸c ph−¬ng ph¸p vµ kü thuËt nghiªn cøu x· héi häc lµ vËndông c¸c ph−¬ng ph¸p cña khoa häc tù nhiªn, kÓ c¶ to¸n häc, vµo viÖc nghiªn cøuc¸c qóa tr×nh vµ hiÖn t−îng x· héi, th«ng qua c¸c b»ng chøng thùc nghiÖm ®Ó rótra c¸c kÕt luËn vµ ®Ò xuÊt c¸c kiÕn nghÞ. Nhê lîi thÕ vÒ ph−¬ng ph¸p nµy, x· héihäc ®· triÓn khai nhiÒu nghiªn cøu nh»m nhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c biÕn ®æi x·héi, chØ ra c¸c vÊn ®Ò x· héi cÊp thiÕt ®ang ®−îc ®Æt ra hiÖn nay, qua ®ã cung cÊpth«ng tin, x©y dùng luËn cø khoa häc gãp phÇn vµo viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸chph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n−íc. Trong h¬n 20 n¨m qua, ViÖn X· héi häc ®·lu«n lu«n b¸m s¸t nh÷ng yªu cÇu cña §¶ng, Nhµ n−íc vµ x· héi ®Ó triÓn khainh÷ng h−íng nghiªn cøu g¾n liÒn víi thùc tÕ ®êi sèng vµ ®· cã nh÷ng ®ãng gãpnhÊt ®Þnh theo ®Þnh h−íng nµy. C¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu cña ViÖn trong h¬n 20 n¨m qua ®· tËp trung vµoviÖc nhËn diÖn nh÷ng biÕn ®æi cña c¬ cÊu x· héi vµ c¸c khu«n mÉu hµnh vi, lèi sèngcña c¸c nhãm x· héi, chØ ra thùc tr¹ng vµ xu h−íng biÕn ®æi cña c¸c nhãm x· héiquan träng trong c¬ cÊu x· héi ViÖt Nam hiÖn nay. §iÒu nµy còng ®· ®−îc kh¼ng®Þnh l¹i trong §Þnh h−íng nghiªn cøu tæng qu¸t cña ViÖn X· héi häc gÇn ®©y: “Chñ®Ò bao trïm cña c¸c nghiªn cøu x· héi häc trong thËp niªn tíi lµ nghiªn cøu ®éngth¸i cña nh÷ng biÕn ®æi x· héi ë ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng cuéc §æimíi, ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt n−íc theo®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa”. II. Hai giai ®o¹n x©y dùng vµ tr−ëng thµnh cña ViÖn X· héi häc 2.1. Giai ®o¹n thø nhÊt (1977-1986): B−íc ®Çu t×m hiÓu vµ x©y dùng lùc l−îng N¨m 1977, trong bèi c¶nh ®Êt n−íc ®· ®−îc thèng nhÊt, Ban X· héi häc, ...