Việt Nam thời kỳ nhà Hồ

1. Hồ Quý Ly (Thánh Nguyên, 1400-1401)Hồ Quý Ly tự là Thánh Nguyên, cháu 16 đời của Trạng nguyên Hồ Hưng Dật, vốn gốc thuộc tộc Việt ở Chiết Giang, phương nam Trung Quốc, đời Hậu Hán (thời Ngũ Qúy) sang làm Thái thú Diễn Châu, sau định cư ở hương Bào Đột (Nghĩa Đàn, Nghệ An). Hồ Quý Ly là nhân vật thông minh lỗi lạc, ông đã đề ra nhiều cải cách táo bạo. .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Việt Nam thời kỳ nhà HồViệt Nam thời kỳ nhà HồNhà HồNhà Hồ tồn tại trong 7 năm (1400-1407) với 2 đời vua:- Hồ Quý Ly (1400).- Hồ Hán Thương (1401-1407).1. Hồ Quý Ly (Thánh Nguyên, 1400-1401)Hồ Quý Ly tự là Thánh Nguyên, cháu 16 đời của Trạngnguyên Hồ Hưng Dật, vốn gốc thuộc tộc Việt ở Chiết Giang,phương nam Trung Quốc, đời Hậu Hán (thời Ngũ Qúy) sanglàm Thái thú Diễn Châu, sau định cư ở hương Bào Đột(Nghĩa Đàn, Nghệ An).Hồ Quý Ly là nhân vật thông minh lỗi lạc, ông đã đề ra nhiềucải cách táo bạo. Ông ra sách Minh Đạo để phê phán hệ tưtưởng Tống Nho, phục vụ cho những cải cách mới như hạnđiền, hạn nô, sa thải tăng lữ để hạn chế phong kiến quý tộc,đồng thời tăng thêm lực lượng lao động xã hội góp phần giảiphóng sức sản xuất, sức lao động.Nhà Hồ cho đo đạc lại ruộng đất, điều tra dân số để nắm chắctài sản và sức lao động toàn xã hội, phát hành tiền giấy, giảiquyết khó khăn về tài chính quốc gia và thuận tiện cho việclưu thông hàng hoá.Cải cách chế độ thi cử, mở mang việc giáo dục, để đào tạonhân tài, lập Quảng tế thự để chữa bệnh cho nhân dân đều lànhững cải cách tiến bộ.Nhà Hồ định ra hình luật để củng cố, tăng cường bộ máy vàquyền lực của triều đình trung ương, quan tâm đến giaothông thuỷ lợi, đào sông, đắp đường thiên lý, đặt phố xá, đặttrạm công văn.Về quân sự thì tăng cường quân đội thường trực, xây dựngcác tuyến phòng thủ, lập xưởng đúc binh khí kỹ thuật đểchống giặc phương Bắc.Các cải cách của Hồ Quý Ly có tính chất toàn diện, có nhữngcải cách đi trước thời đại, giá trị thực tiễn của nó đến nay vẫncòn hấp dẫn, nhiều nhà kinh tế nước ngoài đã ca ngợi HồQuý Ly là một nhà cải cách kinh tế lớn. Nhưng Hồ Quý Lymắc tội giết vua Thiếu Đế cùng tôn tộc và quan lại nhà Trần,kể cả tướng Trần Khát Chân, gồm hơn 370 người để cướpngôi nhà Trần. Do vậy bị nhân dân oán hận. Khi quân Minhsang xâm lược nước ta, Hồ Qúy Ly đã không tập hợp đượclực lượng toàn dân đánh giặc, bố con Hồ Qúy Ly bị quânMinh bắt đem về Trung Quốc.2. Hồ Hán Thương (1401-1407)Cũng như nhà Trần, ngày 12/1/1401, Hồ Qúy Ly nhườngngôi cho con thứ hai là Hồ Hán Thương, còn mình thì tựxưng là Thái Thượng hoàng cùng coi chính sự.Hồ Hán Thương là con công chúa Huy Ninh, cháu ngoại củavua Trần Minh Tông.Hồ Qúy Ly nhường ngôi cho Hồ Hán Thương, nhưng vẫn tựmình quyết đoán mọi việc.Nhà Minh lấy cớ Hồ Qúy Ly cướp ngôi nhà Trần, đem quânsang đánh chiếm nước ta.Tháng 9/1406, Nhà Minh sai Tân Thành hầu Trương Phụđem 40 vạn quân đánh vào cửa ải Pha Luỹ (tức là Hữu Nghịquan ngày nay).Nhà Minh còn sai Tây Bình hầu Mộc Thạnh cũng đem 40vạn quân đánh vào cửa ải Phú Lệnh (gần thị xã Hà Giangngày nay).Tháng 12, quân Minh đã chiếm được Việt Trì. Nhà Hồ chốnggiữ không nổi 80 vạn quân Minh, bỏ chạy vào Thanh Hoá.Ngày 20 tháng 1 năm 1407, quân Minh hạ thành Đa Bang(Ba Vì), bố con Hồ Quý Ly bỏ chạy vào Thanh Hoá, đếnngày 17/6/1407, quân Minh bắt được cha con Hồ Qúy Ly.Thế là đất nước ta lại bị nhà Minh đô hộ với một chính sự vôcùng hà khắc. Chúng vơ vét của cải, hãm hiếp đàn bà, congái, giết đàn ông và còn thiến hoạn nhiều con trai nhỏ tuổi, đểmong đồng hoá dân ta.