Xây dựng bộ tư liệu Cartograms phục vụ dạy học phần địa Địa lí Kinh tế - Xã hội chương trình lớp 10

Bài viết giới thiệu về bộ tư liệu cartogram – một dạng bản đồ trực quan chưa được sử dụng phổ biến ở Việt Nam – được xây dựng để phục vụ công tác giảng dạy và học tập phần Địa lí Kinh tế - Xã hội lớp 10 trung học phổ thông theo hệ thống bài học và đề xuất một số định hướng ứng dụng bộ tư liệu này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng bộ tư liệu Cartograms phục vụ dạy học phần địa Địa lí Kinh tế - Xã hội chương trình lớp 10Tư liệu tham khảo Số 11(77) năm 2015_____________________________________________________________________________________________________________ XÂY DỰNG BỘ TƯ LIỆU CARTOGRAMS PHỤC VỤ DẠY HỌC PHẦN ĐỊA LÍ KINH TẾ - XÃ HỘI CHƯƠNG TRÌNH LỚP 10 HUỲNH PHẨM DŨNG PHÁT* TÓM TẮT Bài viết giới thiệu về bộ tư liệu cartogram – một dạng bản đồ trực quan chưa đượcsử dụng phổ biến ở Việt Nam – được xây dựng để phục vụ công tác giảng dạy và học tậpphần Địa lí Kinh tế - Xã hội lớp 10 trung học phổ thông (THPT) theo hệ thống bài học vàđề xuất một số định hướng ứng dụng bộ tư liệu này. Từ khóa: cartograms, bản đồ, Địa lí lớp 10 trung học phổ thông. ABSTRACT Building the Cartograms resources for teaching Economic and Social geography in grade 10 The article aims at introducing the collection of cartograms teaching resources - aform of visual maps which has not been used widely in Vietnam - to serve the teaching andlearning of social-economic geography of 10th graders in senior high schools throughsystematic lessons. The article also suggests some directions for utilizing these teachingresources. Keywords: cartogram, map, grade 10 Geography syllabus.1. Đặt vấn đề có một công trình nào trong việc xây Bản đồ là phương tiện, nguồn tư dựng một hệ thống cartograms phục vụliệu quan trọng giúp cho quá trình dạy việc dạy học địa lí ở cấp THPT. Trướchọc Địa lí đạt được kết quả cao, phát huy yêu cầu đổi mới trong công tác dạy vàtính tích cực, sự liên hệ, phân tích và tổng học việc áp dụng các phương tiện mớihợp trong quá trình lĩnh hội kiến thức của trong quá trình dạy học là điều tất yếu, vìngười học. vậy, việc thành lập một bộ tư liệu về Cartograms là một dạng đặc biệt cartograms phục vụ giảng dạy và học tậpcủa bản đồ. Với hình dạng đặc biệt của chương trình Địa lí THPT là cần thiếtmình, cartograms có những lợi thế nhất trong giai đoạn hiện nay.định trong việc thể hiện trực quan các Bài viết giới thiệu về bộ tư liệuyếu tố kinh tế - xã hội mà các dạng bản cartograms do chúng tôi xây dựng phụcđồ truyền thống chưa làm nổi bật được. vụ giảng dạy phần Địa lí Kinh tế - Xã hội Nguồn tư liệu về cartograms trên chương trình Địa lí lớp 10 nhằm phổ biếnthế giới khá phổ biến nhưng việc sử dụng phương tiện dạy học trực quan này trongchúng trong giảng dạy và học tập tại Việt thời gian tới.Nam còn chưa phổ biến và hầu như chưa* NCS, Trường Đại học Sư phạm TPHCM; Email: hpdphat@gmail.com192TẠP CHÍ KHOA HỌC ĐHSP TPHCM Huỳnh Phẩm Dũng Phát_____________________________________________________________________________________________________________2. Nội dung nghiên cứu của các đối tượng phụ thuộc vào một2.1. Khái quát về cartograms thuộc tính nhất định, cartograms có thể Bản đồ được gọi là cartograms khi có hình dạng khác nhau tùy thuộc vàonó có sự biến dạng về kích thước, đôi mức độ thay đổi kích cỡ lãnh thổ. Mộtkhi cả về hình dạng hoặc khoảng cách số cartograms rất giống với bản đồ giáogiữa các lãnh thổ địa lí một cách rõ khoa thường gặp, tuy nhiên một số lạiràng. Thông thường, lãnh thổ địa trông không giống một bản đồ nào cả.phương trên cartograms được biến đổi Việc thành lập các cartograms củađể kích thước của chúng tỉ lệ thuận với nhiều tiêu chí khác nhau với những hìnhquy mô của các đối tượng địa lí bất kì dạng đa dạng cũng sẽ giúp người đọc bảncó tính năng đo lường được cần thể hiện đồ tiếp cận sự khác biệt một cách rõ ràng.trên lãnh thổ đó. [3] Hình 1B thể hiện quy mô dân số các quốc Cartograms là một loại đồ họa mô gia trên thế giới có hình dạng hoàn toàntả thuộc tính của các đối tượng địa lí khác biệt so với hình dạng lãnh thổ quốcbằng diện tích của đối tượng [4]. Bởi vì gia thường thấy ở các bản đồ truyềnmột cartograms không mô tả không thống thể hiện ở hình 1A.gian địa lí, nhưng việc thay đổi kích cỡ ...