Xây dựng chương trình làm quen với tiếng Anh cho trẻ mẫu giáo 3-6 tuổi tại trường mầm non

Bài viết giới thiệu chương trình First Steps cho trẻ 3-6 tuổi LQTA được xây dựng với mục tiêu, cấu trúc, nội dung và hướng dẫn thực hiện cụ thể. Kết quả thử nghiệm tại trường mầm non cho thấy tính khả thi của chương trình và những điều chình cần thiết để chương trình hoàn thiện hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng chương trình làm quen với tiếng Anh cho trẻ mẫu giáo 3-6 tuổi tại trường mầm non GDMN 4.0 KỶ YẾU HỘI THẢO KHOA HỌC QUỐC GIA XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH LÀM QUEN VỚI TIẾNG ANH CHO TRẺ MẪU GIÁO 3-6 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON Vũ Thị Hương Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương Nha Trang huongvu86th@gmail.com Tóm tắt: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm tăng cường cơ hội tiếp xúc với môi trường trường tiếng Anh cho trẻ từ độ tuổi mầm non. Kết quả khảo sát tại 10 trường mầm non ở thành phố Nha Trang chỉ ra rằng hiệu quả chương trình cho trẻ làm quen tiếng Anh chưa cao do có những nguyên nhân khách quan và chủ quan. Bài báo giới thiệu chương trình First Steps cho trẻ 3-6 tuổi LQTA được xây dựng với mục tiêu, cấu trúc, nội dung và hướng dẫn thực hiện cụ thể. Kết quả thử nghiệm tại trường mầm non cho thấy tính khả thi của chương trình và những điều chình cần thiết để chương trình hoàn thiện hơn. Từ khóa: Trẻ mẫu giáo 3-6 tuổi, chương trình làm quen tiếng Anh, trường mầm non. 1. MỞ ĐẦU Với hàng loạt bước tiến vượt bậc về công nghệ trong thời đại công nghiệp 4.0, công tác giáo dục đào tạo đứng trước nhiều cơ hội và thách thức. Một trong những thách thức được đặt ra là yêu cầu về đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, có khả năng giao tiếp tốt, có trình độ ngoại ngữ. Tại Việt Nam, việc dạy và học ngoại ngữ trong những năm gần đây đang được hết sức chú trọng, và được quy định cụ thể trong đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020” với mục tiêu đổi mới toàn diện việc dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân theo Quyết định số 1400/QĐ-TTG của Thủ tướng Chính phủ. Việc cho trẻ làm quen tiếng Anh (LQTA) cũng đã được quán triệt trong đề án Giáo dục mầm non giai đoạn 2006-2015 theo Quyết định số 239/QĐ-TTg. Từ đó có thể thấy, việc cho trẻ LQTA hết sức cần thiết trong việc thực hiện mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo góp phần hội nhập quốc tế. Những nghiên cứu trên thế giới và ở Việt Nam cũng đã khẳng định tính khả thi của việc cho trẻ LQTA từ độ tuổi mầm non. Nguyễn Ánh Tuyết, Nguyễn Như Mai (2008) cho rằng, đến giai đoạn 5-6 tuổi, các quá trình nhận thức như tri giác, trí nhớ, tưởng tượng của trẻ phát triển ở mức độ cao hơn và chất lượng mới hơn so với trẻ 4-5 tuổi. Trẻ phát triển dần các trí nhớ hình ảnh, từ ngữ và cảm xúc, trong đó trí nhớ hình ảnh vẫn chiếm ưu thế, do đó khi cho trẻ LQTA, GV cần lưu ý điều này để lựa chọn hình thức, phương pháp dạy phù hợp với trẻ. Ngôn ngữ của trẻ khi đến tuổi mẫu giáo lớn phát triển mạnh với tốc độ nhanh. Hầu hết các em đều thành thạo ngôn ngữ mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày, trẻ có thể phát âm tương đối chuẩn kể cả các âm khó, trẻ cũng đã biết sử dụng ngữ điệu một cách phù hợp với nội dung giao tiếp. Về khả năng lĩnh hội ngôn ngữ của trẻ, nhiều học giả, trong đó có Philp, Mackey, Oliver (2009) cho rằng độ tuổi mẫu giáo là giai đoạn vàng để phát triển ngôn ngữ, do đó cũng là giai đoạn quan trọng để trẻ lĩnh hội một ngôn ngữ thứ hai. Thực tế cho thấy, trẻ ở độ tuổi mẫu giáo hoàn toàn có thể học thêm một ngoại ngữ nữa mà không gặp nhiều khó khăn và không tạo ảnh hưởng tiêu cực đến việc tiếp thu tiếng mẹ đẻ của chúng. Vì vậy, cho trẻ LQTA ở độ tuổi mẫu giáo là khả thi và thích hợp. Tuy nhiên, GV cũng cần lưu ý đến bốn giai đoạn thụ đắc ngoại ngữ của trẻ mầm non được đề ra bởi các tác giả Tabors và Snow (1994) bao gồm: giai đoạn 1 - trẻ chỉ sử dụng tiếng mẹ đẻ; giai đoạn 2 - giai đoạn im lặng (để quan sát); giai đoạn 3 - sử 88 TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM, ĐẠI HỌC HUẾ 3/2019 dụng từ đơn hoặc ngữ đã học (để nói vắn tắt); giai đoạn 4 - nói các câu có cấu trúc hoặc từ vựng phức tạp. Trẻ nhỏ cần có đủ thời gian để phát triển tiếng Anh, do đó trong những giai đoạn đầu, đôi lúc GV cần sử dụng tiếng mẹ đẻ với trẻ hoặc chấp nhận việc trẻ sử dụng tiếng mẹ đẻ để trả lời câu hỏi của cô. Đào Thanh Âm, Trịnh Dân, Nguyễn Thị Hòa, Đinh Văn Vang (2007) cho rằng quá trình lĩnh hội kiến thức của trẻ diễn ra trong quá trình trẻ hoạt động với đồ vật, trong các trò chơi và trong quá trình tạo ra sản phẩm. Do đó, phương pháp dạy học phù hợp nhất với trẻ mẫu giáo chính là phương pháp trực quan và phương pháp sử dụng trò chơi; hơn nữa, trong quá trình dạy học phải sử dụng nhiều biện pháp dạy, hình thức dạy học khác nhau như tiết học, trò chơi, tham quan, dạo chơi, lao động để giờ học luôn sinh động, hấp dẫn và phù hợp với tâm lý trẻ. Các tác giả này cũng lưu ý rằng, khả năng tập trung của trẻ mẫu giáo ngắn nên giờ học không nên kéo dài hơn 30 phút và việc học của trẻ có thể tiến hành mọi lúc, mọi nơi thông qua mọi hoạt động tự nhiên của trẻ. Như vậy, việc nghiên cứu để xây dựng chương trình tiếng Anh cho trẻ 3-6 tuổi nhằm giúp trẻ tiếp xúc sớm với môi trường ngoại ngữ, phù hợp với đặc điểm tâm - sinh lý lứa tuổi là một việc làm cần thiết, vừa có giá trị khoa học, vừa có ý nghĩa thực tiễn. 2. THỰC TRẠNG CHO TRẺ LÀM QUEN VỚI TIẾNG ANH TẠI CÁC TRƯỜNG MẦM NON Để tìm hiểu thực trạng cho trẻ LQTA hiện nay, chúng tôi đã tiến hành khảo sát tại 10 trường mầm non có tổ chức dạy tiếng Anh ở thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà. Công cụ khảo sát chính là phiếu câu hỏi và phỏng vấn 10 cán bộ quản lý (CBQL) ở các trường này. Kết quả khảo sát cho thấy có 1 trường sử dụng giáo trình ngoại nhập (Happy Hearts), 3 trường thực hiện chương trình LQTA song song với chủ đề theo chương trình đang được thực hiện ở trường mầm non (MN) (ví dụ, chủ đề đang thực hiện ở trường MN là về bản thân thì chương trình LQTA dạy về body parts - các bộ phận cơ thể), 6 trường sử dụng chương trình do đơn vị phối hợp (trung tâm tiếng Anh) cung cấp. 30% CBQL không đồng ý với nội dung chương trình LQTA đang sử dụng. 43% số CBQL cho rằng mục tiêu, ...