Xây dựng ngôn ngữ thành văn cho các dân tộc thiểu số: Trường hợp tiếng Bhnong (tỉnh Quảng Nam)

Xây dựng ngôn ngữ thành văn cho các dân tộc thiểu số Việt Nam trước nay chưa có ngôn ngưa thành văn từ lâu đã được Đảng và nhà nước chú trọng. Nhìn từ góc độ ngành ngôn ngữ học đây là một nhiệm vụ cao cả và ninh quang của ngôn ngữ học Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xây dựng ngôn ngữ thành văn cho các dân tộc thiểu số: Trường hợp tiếng Bhnong (tỉnh Quảng Nam)X¢Y DùNG ng«n ng÷ thµnh v¨n cho c¸c d©n téc thiÓu sè: Tr−êng hîp tiÕng Bhnong (tØnh Qu¶ng Nam) Bïi §¨ng B×nh(*), NguyÔn V¨n Thanh(**)X ©y dùng ng«n ng÷ thµnh v¨n cho c¸c d©n téc thiÓu sè ViÖt Nam tr−íc ph−¬ng ¸n ®Æt ch÷ viÕt ghi ©m; nghiªn cøu biªn so¹n bé s¸ch c«ng cô nh− tõ ®iÓn song ng÷ ViÖt-d©n téc vµ d©n téc-nay ch−a cã ng«n ng÷ thµnh v¨n tõ l©u®· ®−îc §¶ng, Nhµ n−íc ViÖt Nam chó ViÖt; nghiªn cøu ng÷ ph¸p häc; nghiªnträng. Nh×n tõ gãc ®é ngµnh ng«n ng÷ cøu biªn so¹n bé s¸ch häc tiÕng bao gåmhäc, ®©y lµ mét nhiÖm vô cao c¶ vµ vinh gi¸o tr×nh vµ s¸ch bµi tËp,…(*)(**)…quang cña ng«n ng÷ häc ViÖt Nam. TÊt Thùc tiÔn cho thÊy, viÖc nghiªn cøuc¶ nh÷ng ®iÒu nµy ®−îc ghi râ trong x©y dùng ng«n ng÷ thµnh v¨n cho c¸ckhung ph¸p lý ViÖt Nam, tõ HiÕn ph¸p d©n téc thiÓu sè ë ViÖt Nam cã ý nghÜa®Õn luËt vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý d−íi to lín vÒ nhiÒu mÆt. VÒ chÝnh trÞ, c«ngluËt nh− nghÞ ®Þnh, th«ng t−, quyÕt viÖc nµy gãp phÇn x©y dùng khèi ®¹i®Þnh, quyÕt nghÞ,… cña ChÝnh phñ. ®oµn kÕt c¸c d©n téc ViÖt Nam. VÒ v¨n §−êng h−íng cña viÖc nghiªn cøu hãa, vµ ®èi víi chÝnh b¶n th©n ng«n ng÷x©y dùng ng«n ng÷ thµnh v¨n lµ x©y cña c¸c d©n téc, nã gióp c¸c d©n técdùng ch÷ viÕt ghi ©m vµ theo ®ã lµ ng«n thiÓu sè cã ng«n ng÷ thµnh v¨n bªnng÷ viÕt dùa trªn hÖ thèng ch÷ viÕt c¹nh ng«n ng÷ nãi, tiÕn tíi x©y dùngLatin, gÇn gòi víi tiÕng nãi vµ ch÷ viÕt nÒn v¨n hãa thµnh v¨n cho c¸c d©n técphæ th«ng ViÖt Nam. ViÖc x©y dùng bªn c¹nh nÒn v¨n hãa d©n gian vèn cã,ng«n ng÷ viÕt bao gåm hai néi dung c¬ gãp phÇn chung tay x©y dùng nÒn v¨nb¶n, ®ã lµ: 1) kh¸m ph¸ vµ miªu t¶ c¸c hãa ViÖt Nam tiªn tiÕn ®Ëm ®µ b¶n s¾c®¬n vÞ ng«n ng÷ häc nh− tõ, ng÷, c©u vµ d©n téc. Cßn ®èi víi ng«n ng÷ häc ViÖtc¸c ®¬n vÞ kh¸c, lµm râ bé c¸c quy t¾c Nam, c«ng viÖc nµy gióp cho ngµnhvèn cã cña b¶n th©n ng«n ng÷ nãi chi ph¸t triÓn h¬n.phèi sù hµnh chøc cña c¸c ®¬n vÞ ng«n NhËn thøc ®−îc tÇm quan träng vµng÷ häc nµy; 2) dïng lu«n bé quy t¾c nãi ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu x©y dùngnµy lµm thµnh bé quy t¾c viÕt. TÊt c¶c¸c c«ng viÖc ®−îc hiÖn thùc hãa trong (*) NCS., ViÖn Ng«n ng÷ häc.c¸c nghiªn cøu ng«n ng÷ häc nh− (**) Nhµ gi¸o −u tó, huyÖn Ph−íc S¬n, tØnhnghiªn cøu ng÷ ©m häc vµ ®Ò xuÊt Qu¶ng Nam.X©y dung ng«n ng÷ thµnh v¨n... 43ng«n ng÷ thµnh v¨n cho c¸c d©n téc nghiªn cøu ®· cã, Bhnong ®−îc xem lµthiÓu sè, thêi gian qua, mét sè c¸n bé mét nhãm ®Þa ph−¬ng vµ ®−îc xÕp vµonghiªn cøu cña ViÖn Ng«n ng÷ häc d©n téc GiÎ-Triªng cïng víi c¸c nhãm(ViÖn Khoa häc x· héi ViÖt Nam) ®· ®Þa ph−¬ng kh¸c: GiÎ, Ve, Triªng.phèi hîp víi §¶ng, ChÝnh quyÒn, MÆt Ng−êi Bhnong sèng thµnh c¸c pl¬-ytrËn cïng toµn thÓ nh©n d©n huyÖn (hiÖn nay víi sè l−îng kho¶ng h¬n 20Ph−íc S¬n, tØnh Qu¶ng Nam tæ chøc vµ pl¬-y) ph©n t¸n ë ba vïng cao, trung, vµthùc hiÖn viÖc nghiªn cøu x©y dùng thÊp thuéc m−êi x· vµ mét thÞ trÊntiÕng Bhnong thµnh v¨n cho téc ng−êi Kh©m §øc cña huyÖn Ph−íc S¬n.Bhnong sinh sèng trªn ®Þa bµn HuyÖn.Hai ®Ò tµi ®· ®−îc triÓn khai lµ: Nghiªn RÊt may m¾n lµ tiÕng Bhnong cãcøu x©y dùng hoµn chØnh ch÷ viÕt GiÎ- mét tiÕng chuÈn, ®−îc nhiÒu ng−êiTriªng (Bhnong) vµ biªn so¹n bé s¸ch Bhnong b¶n ng÷, ®Æc biÖt lµ mét sè trÝc«ng cô tiÕng GiÎ-Triªng (Bhnong) trong thøc ng−êi Bhnong, x¸c nhËn, ®ã lµhai n¨m 2007-2008, vµ Nghiªn cøu biªn tiÕng Ka®ho¨t, cã ë n¨m pl¬-y kh¸c nhau:so¹n S¸ch Bµi tËp tiÕng Bhnong trong + Pl¬-y Ka®ho¨t M¬-ng (th«n 2 x·n¨m 2010, víi tæng céng n¨m cuèn s¸ch Ph−íc Mü, huyÖn Ph−íc S¬n)®· ®−îc xuÊt b¶n vµo cuèi n¨m 2011. + Pl¬-y Ka®ho¨t Kat«y 1 (x· Ph−íc Trong bµi viÕt nµy, chóng t«i tr×nh Mü, huyÖn Ph−íc S¬n)bµy kh¸i qu¸t vÒ sù ®ang ®Þnh h×nh cña + Pl¬-y Ka®ho¨t Kat«y 2 (x· Ph−íctiÕn tr×nh trë thµnh ng«n ng÷ thµnh Mü, huyÖn Ph−íc S¬n)v¨n cña tiÕng Bhnong. Sù chµo sinh cñamét tiÕng Bhnong thµnh v¨n hoµn thiÖn + Pl¬-y Ka®ho¨t Xum (th«n 4 x·trong t−¬ng lai, bªn c¹nh tiÕng Bhnong Ph−íc Ch¸nh, huyÖn Ph−íc S¬n)nãi, lµ c«ng viÖc ®ang ®−îc chóng t«i + Pl¬-y Ka®ho¨t (th«n 6 x· Ph−ícnghiªn cøu x©y dùng. Nh÷ng vÊn ®Ò HiÖp, huyÖn Ph−íc S¬n).®−î ...