Xu thế và dự tính biến đổi khí hậu cho tỉnh Quảng Trị

Bài viết nghiên cứu xu thế biến đổi khí hậu trong quá khứ và dự tính trong tương lai ở tỉnh Quảng Trị. Bộ số liệu nhiệt độ, lượng mưa tại 3 trạm quan trắc trong thời kỳ 1980-2018 và kịch bản BĐKH do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2016 được sử dụng cho mục đích nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Xu thế và dự tính biến đổi khí hậu cho tỉnh Quảng Trị XU THẾ VÀ DỰ TÍNH BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CHO TỈNH QUẢNG TRỊ Vũ Văn Thăng(1), Trương Thị Thanh Thủy(1), Lã Thị Tuyết(1), Trần Trung Nghĩa(1), Vũ Mạnh Cường(2) (1) Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu (2) Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị Ngày nhận bài: 12/10/2020; ngày chuyển phản biện: 13/10/2020; ngày chấp nhận đăng: 10/11/2020 Tóm tắt: Bài báo nghiên cứu xu thế biến đổi khí hậu trong quá khứ và dự tính trong tương lai ở tỉnhQuảng Trị. Bộ số liệu nhiệt độ, lượng mưa tại 3 trạm quan trắc trong thời kỳ 1980-2018 và kịch bản BĐKHdo Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố năm 2016 được sử dụng cho mục đích nghiên cứu. Kết quả phântích cho thấy, trong thời kỳ 1980-2018, nhiệt độ trung bình năm tăng 0,2oC/thập kỷ tại Khe Sanh và có xuthế không rõ ràng tại Cồn Cỏ, Đông Hà; lượng mưa năm có xu thế không rõ ràng trên toàn tỉnh. So với thờikỳ cơ sở, nhiệt độ trung bình năm tăng phổ biến từ 1,4÷1,5oC vào giữa thế kỷ và từ 1,7÷2,0oC vào cuối thếkỷ theo kịch bản RCP4.5; tăng phổ biến từ 1,7÷1,9oC vào giữa thế kỷ và từ 3,3÷3,5oC vào cuối thế kỷ 21 theokịch bản RCP8.5. Lượng mưa năm tăng phổ biến từ 10÷20% vào giữa thế kỷ và từ 20÷25% vào cuối thế kỷ21 theo kịch bản RCP4.5; phổ biến từ 10÷20% trong các thời kỳ theo kịch bản RCP8.5. Các cực trị nhiệt độ vàlượng mưa cũng có xu thế tăng trong thế kỷ 21 so với thời kỳ cơ sở theo cả hai kịch bản. Từ khóa: Nhiệt độ, lượng mưa, biến đổi khí hậu, Quảng Trị.1. Giới thiệu trong đó [1-3, 17, 18]. Trong những năm gần đây, dưới tác động của Như vậy, có thể thấy việc nghiên cứu xu thếbiến đổi khí hậu (BĐKH), Quảng Trị liên tiếp chịu BĐKH trong quá khứ và dự tính BĐKH trong thếảnh hưởng của các thiên tai như bão, lũ lụt, hạn kỷ 21 ở tỉnh Quảng Trị có ý nghĩa khoa học, thựchán, mưa lớn, nắng nóng,… gây ảnh hưởng tiêu tiễn, đây là một phần kết quả nghiên cứu củacực đến sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh [5, nhiệm vụ: “Xây dựng, cập nhật kế hoạch hành6, 8-16]. Biến đổi khí hậu đã tác động xấu đến số động ứng phó với BĐKH giai đoạn 2021-2030,lượng và chất lượng nguồn nước, làm suy giảm tầm nhìn đến 2050 của tỉnh Quảng Trị” [4]. Songuồn nước của các sông, gây xâm nhập mặn ở với kết quả do Bộ Tài nguyên và Môi trườngmột số vùng cửa sông, ven biển, đồng thời mưa công bố năm 2016, bài báo sử dụng chuỗi sốlớn kết hợp với nhiệt độ tăng cao làm tăng nguy liệu quan trắc cập nhật đến năm 2018 để đánhcơ sạt lở đất và gây áp lực lớn lên các hồ chứa. giá xu thế quá khứ; kết quả dự tính BĐKH choBên cạnh đó, Quảng Trị là tỉnh ven biển miền tỉnh Quảng Trị được thực hiện chi tiết hơn đếnTrung, có nhiều lợi thế về địa lý - kinh tế như cấp huyện.giao thông, năng lượng, du lịch, nông nghiệp,… 2. Số liệu và phương pháp nghiên cứuTuy nhiên, các kết quả đánh giá BĐKH chi tiếtcho tỉnh Quảng Trị còn hạn chế, các nghiên cứu 2.1. Số liệuđược thực hiện chủ yếu ở quy mô quốc gia và 2.1.1. Số liệu quan trắckhu vực dựa trên các kịch bản phát thải khí nhà Để đảm bảo sự đồng nhất chuỗi số liệu vềkính hoặc đường phân bố nồng độ khí nhà kính quy mô thời gian, bộ số liệu ngày và tháng củađại diện, tỉnh Quảng Trị chỉ là một phần rất nhỏ các biến khí hậu nhiệt độ, lượng mưa, lượng bốc hơi trong thời kỳ 1980-2018 tại 3 trạm quan trắcLiên hệ tác giả: Vũ Văn Thăng là Cồn Cỏ, Đông Hà và Khe Sanh được sử dụngEmail: vvthang26@gmail.com để đánh giá xu thế biến đổi khí hậu quá khứ ở TẠP CHÍ KHOA HỌC BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU 93 Số 16 - Tháng 12/2020tỉnh Quảng Trị . Đối với các biến liên quan đến lượng mưa:2.1.2. Số liệu kịch bản   Số liệu dự tính nhiệt độ, lượng mưa và cáccực đoan khí hậu theo các kịch bản RCP4.5 và Trong đó: ∆Ttương lai = Thay đổi của nhiệt độRCP8.5 được lấy từ Kịch bản biến đổi khí hậu và trong tương lai so với thời kỳ cơ sở (°C),nước biển dâng cho Việt Nam do Bộ Tài nguyên T*tương lai = Nhiệt độ trong tương lai (oC),và Môi trường công bố năm 2016 [3 ]. T*1986-2005 = Nhiệt độ trung bình của thời kỳ cơ2.2. Phương ...