Y học hạt nhân trị bệnh, cứu người

Kỹ thuật hạt nhân để điều trị bệnh đã được thực hiện trên thế giới từ 60 năm nay. Nhưng ở Việt Nam, người dân còn ít biết đến ích lợi của nó...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y học hạt nhân trị bệnh, cứu ngườiY học hạt nhân trị bệnh, cứu ngườiKỹ thuật hạt nhân để điều trị bệnh đã được thực hiện trên thế giới từ 60 nămnay. Nhưng ở Việt Nam, người dân còn ít biết đến ích lợi của nó... BàT.T.Kh. 54 tuổi-một việt kiều Mỹ về VN thăm gia đình . Bà đang mangtrong mình căn bệnh viêm gan siêu vi C và vẫn tuân thủ điều trị theo chỉđịnh của bác sĩ. Cách đây 6 tháng, bà thường thấy mệt mỏi, tim đập nhanh,hồi hộp. Đi khám mới biết bị thêm một căn bệnh nữa là bướu cường giáp(basedow). Lúc này, tinh thần bà Kh. suy sụp, sức khỏe yếu nhiều. Bà muốnquay trở về Mỹ để chữa bệnh nhưng không được cơ quan hàng không chophép lên máy bay.Với trường hợp này, nếu điều trị bằng các loại thuốc kháng giáp tổng hợpthông thường sẽ làm suy gan nhanh chóng, còn nếu không điều trị thì tìnhtrạng loạn nhịp tim, hồi hộp, khó thở ở bệnh nhân sẽ nặng thêm.Cuối cùng, các bác sĩ đã quyết định sử dụng y học hạt nhân để điều trị chobệnh nhân này. Bệnh nhân được cho uống một liều duy nhất chất Iode - 131.6 tháng sau khi điều trị, bà cho biết:” trước đó tôi rất lo lắng không biết rằngkỹ thuật này có chữa hết bệnh và có ảnh hửơng tới sức khỏe không. Sau khidùng thuốc tôi không hề cảm thấy một khó chịu nào, sức khỏe dần hồi phục,nhịp tim được cải thiện, không còn hồi hộp và mệt mỏi như trước. Tôi đã trởlại đây tái khám và xét nghiệm máu, kết quả là bệnh của tôi đã hoàn toànkhỏi, bướu đã tiêu hết”.Ứng dụng kỹ thuật hạt nhân để chẩn đoán và điều trị bệnh đã đựơc thực hiệntừ khoảng 60 năm trên thế giới. Tại VN hiện nay có khoảng 12 cơ sở ápdụng kỹ thuật này trong lãnh vực y khoa. Tại TPHCM hiện có 3 nơi là BVFV, BV Chợ Rẫy và BV Đại học Y dược. BS Nguyễn Văn Tế-Trưởng khoay học hạt nhân, bệnh viện FV cho biết...Chất phóng xạ thành dược liệu cứu ngườiY học hạt nhân là ngành y học sử dụng những đồng vị phóng xạ nhân tạo đểthực hiện chụp hình chẩn đoán chức năng của các cơ quan trong cơ thể nhưtuyến giáp, tim, xương, phổi, thận… được gọi là xạ hình. Hoặc, dùng chấtphóng xạ để điều trị bệnh.Kỹ thuật này giúp khảo sát được chức năng hoạt động của các cơ quan trongcơ thể, phát hiện sớm những thương tổn – điều mà các phương tiện chẩnđoán khác không làm được, ví dụ như khảo sát sự di căn của bệnh ung thưxương.Trước khi chụp, kỹ thuật viên sẽ bơm chất đồng vị phóng xạ vào tĩnh mạchbệnh nhân, sau đó dùng máy Gamma - camera ghi hình để chẩn đoán chứcnăng của các cơ quan trong cơ thể, rồi tùy trừơng hợp có thể dùng chính chấtđồng vị phóng xạ để điều trị bệnh.Việc chích chất đồng vị phóng xạ vào tĩnh mạch sẽ được thực hiện trước khighi hình từ 20 phút tới 6 giờ đồng hồ, có khi ghi hình ngay khi tiêm chấtđánh dấu phóng xạ tùy theo từng cơ quan cần khảo sát. Khi ghi hình, máy sẽđo chính xác chỉ số hấp thu của chất đồng vị phóng xạ , từ đó sẽ cho biếtchức năng hoạt động của cơ quan đó để có kế hoạch điều trị phù hợp.Chất phóng xạ có gây nguy hiểm cho người bệnh?Dược chất phóng xạ không gây ảnh hưởng có hại cho sức khỏe người bệnhvì liều dùng trong y khoa lại rất nhỏ với tia gamma năng lượng thấp khôngđủ gây độc, không gây phản ứng hay dị ứng cho người sử dụng.* Hiện nay ở VN, y học hạt nhân đã được ứng dụng để chẩn đoán và điềutrị những bệnh nào?- Chẩn đoán: chức năng từng thận, tìm chỗ bị thuyên tắc mạch phổi, chẩnđoán định vị các khối u thần kinh – nội tiết như u tủy thựơng thận, u nguyênbào thần kinh và các vị trí di căn của nó… Với các bệnh lý xương, kỹ thuậtnày phản ánh một cách rất nhạy phản ứng của xương đối với bệnh lý. Pháthiện những ổ thương tổn thứ phát hay nguyên phát của xương, những ổnhiễm trùng, tai nạn trong khi chơi thể thao, hoại tử xương hoặc loạn dưỡngđau.Kỹ thuật này giúp nhìn thấy rõ thương tổn xương từ nhiều tháng trước khiđược nhìn thấy trên máy chụp X Quang. Để xạ hình xương, đầu tiên người tatiêm vào tĩnh mạch bệnh nhân chất phosphonate dánh dấu với technétium.Trong một số trường hợp có thể ghi hình ngay khi tiêm xạ nhưng thôngthường khoảng 3 giờ sau chất đánh dấu phóng xạ này sẽ gắn vào xương vàkhi đó mới có thể ghi lại hình ảnh. Thời gian ghi hình kéo dài từ 5 – 16 phúthoặc lâu hơn tùy theo trường hợp.- Trong xạ hình cơ tim: giúp phát hiện và định vị tình trạng thiếu máu cục bộcơ tim ở những bệnh nhân bị cơn đau thắt ngực , thiếu máu cục bộ di chứngkhi gắng sức sau nhồi máu cơ tim, theo dõi một thương tổn mạch vành đãbiết, phát hiện khả năng sống của cơ tim sau nhồi máu, bệnh nhân bị biếnchứng của đái tháo đừơng.- Xạ hình tuyến giáp: cho những hình ảnh phản ánh tình trạng chuyển hóachất iode đó trong tế bào tuyến giáp, từ đó giúp các nhà chuyên môn quyếtđịnh phác đồ điều trị phù hợp cho từng trừong hợp cừơng giáp hoặc nhântuyến giáp.- Điều trị: Hiện nay kỹ thuật này đang đựơc ứng dụng rất có hiệu quả đểđiều trị các bệnh lý tuyến giáp như bướu giáp độc, ung thư tuyến giáp, u tủythượng thận, điều trị giảm đau trong các di căn xương đề kháng với trị liệugiảm đau thông thường.* Chống chỉ định cho những đối tượng nào? Không làm xạ hình cho phụ nữmang thai . Dược chất phóng xạ sẽ được thải qua sữa mẹ vì thế với phụ nữđang cho con bú phải ngưng cho con bú trong vòng 48 giờ sau khi xạ hình. ...