Y tế nông thôn: Bài toán chưa có lời giải đúng - Nguyễn Đức Chính

Bài viết "Y tế nông thôn: Bài toán chưa có lời giải đúng" trình bày về một số tình hình y tế cơ sở ở nông thôn, những cơ sở kinh tế xã hội hiện nay của việc xây dựng mạng lưới y tế cơ sở, vai trò, chức năng hệ thống cơ sở y tế,... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Y tế nông thôn: Bài toán chưa có lời giải đúng - Nguyễn Đức ChínhDiễn đàn..... Xã hội học, số 4 - 1997 94 Y tế nông thôn – bài toán chưa có lời giải đúng NGUYỄN ĐỨC CHÍNH Có một thời tưởng chừng như vấn đề hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe ở nước ta đãhoàn chỉnh. Đến mức một quan chức của WHO tại Hà Nội đã nói khi tổ chức này với vàoViệt Nam “Toàn bộ Việt Nam có thể coi như một dự án chăm sóc sức khỏe ban đầu đượcthiết kế tốt” 1 . Nhưng chúng tôi xin dẫn ngay một nhận xét về vấn đề này của một người nướcngoài trong những năm gần đây, tức là sau bao nỗ lực của chính phủ, cộng đồng và sự giúp đỡcủa các tổ chức Quốc tế về hệ thống chăm sóc sức khỏe của chúng ta: “Nếu ta chỉ nhìn vàocác yếu tố như số cán bộ y tế/ tỷ lệ dân cư, sự phân bố các cơ sở y tế, các giải pháp cho nôngthôn thành thị, các chỉ số về tiêm chủng trẻ em dưới 1 tuổi, việc thực hiện công tác kế hoạchhóa gia đình… thì không thể đánh giá đúng hiệu quả của hệ thống y tế cũng như vấn đề chămsóc sức khỏe. Trong khi thực tế toàn bộ cư dân đô thị đều có được dịch vụ y tế thì chỉ có 90%cư dân nông thôn ở đồng bằng sông Hồng và 40% cư dân ở đồng bằng sông Mê kông đượcphục vụ” 2 . Như vậy bài toán về hệ thống y tế và chăm sóc sức khỏe ở nông thôn chưa có lời giảiđúng. Thật vậy, khi mà chỉ còn vài năm nữa chúng ta đã bước sang thế kỷ 21 thì nước ta vẫnlà nước nông nghiệp với tỉ trọng 80% cư dân và tổng thu nhập quốc dân từ nguồn lực dân sốnày chỉ chiếm 20%. Và hệ thống y tế, chăm sóc sức khỏe lại tập trung vào 20% dân cư đô thịvới một tỉ trọng không cân đối. Chúng tôi hiểu rằng khó có thể tìm ngay một lời giải cho bài toán này. Bởi vậy xin chỉcó mấy ý kiến từ cách tiếp cận kinh tế xã hội về một vấn đề: mạng lưới y tế cơ sở nông thôn –và cũng là vấn đề nan giải hiện nay, khi đất nước đã chuyển sang nền kinh tế hàng hóa. Tìmđược một mô hình hoạt động phù hợp cho y tế cơ sở nông thôn hiện nay là vấn đề then chốt.Từ cách đánh giá y tế là một thiết chế xã hội, bởi vậy bài viết này xin trình bày một số điểmchính sau đây: 1/Một số tài liệu về tình hình y tế cơ ở nông thôn. 2/Những cơ sở kinh tế xãhội hiện nay của việc xây dựng mạng lưới y tế cơ sở. 3/Vai trò chức năng của hệ thống y tế cơsở- những vấn đề bất cập. 4/Giới thiệu hai mô hình hoạt động y tế cơ sở. 5/Những băn khoănvề lời giải. 1. Một số lời giản về tình hình hoạt động của y tế cơ sở nông thôn.1 Djukanovie V.Hetzel BA (ed), The Demographic Republic of North VietNam. In basis Health Care inDeveloping.2 De Vylder S.Fford A. Viet Nam, an economy in transition. Swedish International development Authority.VietNam, stabilization and structural reforms. World Bank. 1990. Washington D.C. Bản quyền thuộc Viện Xã hội học www.ios.org.vn 95 Nguyễn Đức Chính Chúng tôi xin nêu một số liệu từ nguồn thống kê của Bộ Y tế năm 1994 ở hai khu vực:nông thôn và thành phố. Bảng 1: Số liệu chung về tình hình y tế cơ sở và cán bộ y tế. Địa danh Số trạm có Xã chưa có Số CBYT Xã chưa Xã chưa Số CBYT cơ sở và nhà trạm có y sỹ có NHS CBYT hưởng giường hưởng chế độ bệnh biên chế 58TTg Toàn quốc 9329 934 37 577 241 1913 13235 9742 Thành phố 708 0 3432 0 0 1699 1186 Nông thôn 8 621 934 34145 241 1913 11536 8556 %TP/NT 8.2 0 10.1 0 0 14.7 13.9 Bảng số liệu trên cho ta thấy y tế khu vực thành phố có cơ sở và số cán bộ y tế chiếmmột tỉ trọng lớn so với nông thôn. Các cơ sở thiếu cán bộ y tế và không có cơ sở nhà trạmhoàn toàn tập trung ở nông thôn (so với tỉ lệ dân số nông thôn/thành phố =1/5). Số liệu chi tiết về cán bộ y tế cũng cho thấy một vấn đề tỉ lệ cán bộ y tế các cơ sở ởthành thị chiếm tỉ lệ lớn so với khu vực nông thôn (so sánh với tỉ lệ dân số nông thôn/thànhthị = 1/5) Về tuyến huyện ở khu vực nông thôn cũng có tình hình tương tự: tỉ lệ cơ sở y tế cũngnhư CBYT ở khu vực thành thị cũng chiếm tỉ lệ hơn hẳn ở nông thôn. (sơ với tỉ lệ dân sốnông thôn/ thành phố = 1/5). Số liệu cho thấy tốc độ tăng trưởng kinh tế liên tục từ 1990-1994, trong khi đó tỉ lệtăng chi phí cho y tế tính trên tỉ lệ GDP thì không tăng. Đ ...