Ảnh hưởng của một số yếu tố đến nuôi cấy bao phấn cây lai F1 của một số cắp lúa lai

Phương pháp NCBP được áp dụng cho nhiều đối tượng trong đó phổ biến nhất là lúa, loài cây lương thực quan trọng nhất ở nước ta. Tuy nhiên, NCBP nói chung và NCBP lúa nói riêng đòi hỏi điều kiện nuôi cấy tương đối phức tạp. Trong báo cáo này tác giả trình bày một số kết quả về ảnh hưởng của một số yếu tố đến hiệu quá NCBP lúa ở cây lai F1 của một số cặp lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ảnh hưởng của một số yếu tố đến nuôi cấy bao phấn cây lai F1 của một số cắp lúa lai Journal of Science of Hanoi National University of Education Natural sciences, Volume 52, Number 4, 2007, pp. 127- 133 ƒNH H×ÐNG CÕA MËT SÈ Y˜U TÈ ˜N NUÆI C‡Y BAO PH‡N C…Y LAI F1 CÕA MËT SÈ CP LÓA LAI  o Thà H£i Lþ 1 , Nguy¹n ùc Th nh 2 , Mai Thà H¬ng 1 1: Tr÷íng H S÷ ph¤m H  Nëi, 2: Vi»n Cæng ngh» Sinh håc 1 Mð ¦u Nuæi c§y bao ph§n (NCBP) l  mët trong nhúng ph÷ìng ph¡p nuæi c§y mæ thüc vªt thu hót ÷ñc nhi·u sü quan t¥m hi»n nay. Vîi vi»c t¤o trüc ti¸p c¥y ìn bëi tø bao ph§n, nâ °c bi»t ÷ñc chó þ trong cæng t¡c chån t¤o gièng. Ph÷ìng ph¡p n y vøa gióp rót ng­n thíi gian t¤o mët dáng thu¦n tø v i n«m xuèng v i th¡ng, vøa t¤o ÷ñc nguçn vªt li»u thüc vªt phong phó cho chån låc trong thíi gian ng­n. M°t kh¡c, nâ cán phöc vö cho c¡c l¾nh vüc nghi¶n cùu chuy¶n s¥u kh¡c nh÷ sinh lþ, sinh hâa, sinh håc di truy·n ph¡t triºn. . . Ph÷ìng ph¡p NCBP ÷ñc ¡p döng cho nhi·u èi t÷ñng trong â phê bi¸n nh§t l  lóa, lo i c¥y l÷ìng thüc quan trång nh§t ð n÷îc ta. Tuy nhi¶n, NCBP nâi chung v  NCBP lóa nâi ri¶ng ái häi i·u ki»n nuæi c§y t÷ìng èi phùc t¤p. Trong b¡o c¡o n y chóng tæi tr¼nh b y mët sè k¸t qu£ v· £nh h÷ðng cõa mët sè y¸u tè ¸n hi»u qu£ NCBP lóa ð c¥y lai F1 cõa mët sè c°p lai. 2 Nguy¶n li»u v  ph÷ìng ph¡p 2.1 Nguy¶n li»u Bao ph§n thu tø c¡c c¥y F1 (5B, 6B, 7B) ph¡t triºn t¤i tr¤i thüc nghi»m Cê Nhu¸, Tø Li¶m, H  Nëi do pháng Di truy·n t¸ b o thüc vªt, Vi»n Cæng ngh» sinh håc cung c§p. C¥y 5B l  do lai giúa gièng lóa n÷îc Q5 câ n«ng su§t cao v  gièng KDML105 câ kh£ n«ng chàu h¤n, ch§t l÷ñng h¤t kh¡, ·u thuëc ph¥n nhâm indica. C¥y 6B l  lai giúa KDML105 v  gièng C101A51 mang gen kh¡ng b»nh ¤o æn, thuëc ph¥n nhâm indica. C¥y 7B l  do lai giúa KDML105 v  WAB56-125, gièng lóa n÷ìng câ thíi gian sinh tr÷ðng ng­n, thuëc ph¥n nhâm japonica. 2.2 Ph÷ìng ph¡p - Giai o¤n I, t¤o mæ sµo : Thu thªp áng lóa ð thíi iºm tai l¡ áng v  tai l¡ thù 1 c¡ch nhau 2-4 cm, lóc n y h¤t ph§n ð giai o¤n ìn nh¥n. Båc áng lóa b¬ng tói polyetylen, o c­m áng v o n÷îc v  º trong tõ l¤nh ð nhi»t ë 4 C trong 2 ng y, 4 ng y, 6 ng y. Khû 127 €O THÀ HƒI LÞ, NGUY™N ÙC TH€NH, MAI THÀ HŒNG tròng b· m°t áng b¬ng bæng t©m ethanol. T¡ch bao ph§n cõa tøng áng v  c§y l¶n c¡c mæi tr÷íng t¤o mæ sµo kh¡c nhau. Th½ nghi»m sû döng 4 mæi tr÷íng t¤o mæ sµo. Mæi tr÷íng M1, M2, M3 câ mæi tr÷íng cì b£n l  MS (Murashige & Skoog, 1962), mæi tr÷íng M4 dòng N6 (Chu, 1978), t§t c£ bê sung 60 g/l sucrose, 100ml/l n÷îc døa, 2mg/l 2,4D, th¤ch 7g/l. Mæi tr÷íng M2 v  M3 ÷ñc bê sung th¶m 0,5mg/l kinetin, ri¶ng M2 bê sung c£ 10mg/l AgNO3 . Nuæi bao ph§n ð i·u ki»n tèi ho n to n, nhi»t ë pháng 24 - 28 C. o - Giai o¤n II, t¡i sinh c¥y : Sau 4-5 tu¦n nuæi c§y, bao ph§n t¤o mæ sµo cùng, tr­ng. Mæ sµo ¤t k½ch th÷îc 1- 2mm ÷ñc chuyºn sang mæi tr÷íng t¡i sinh c¥y. Chóng tæi sû döng 3 mæi tr÷íng t¡i sinh l  TS1, TS2, TS3. Mæi tr÷íng TS1, TS2 ·u câ 30g/l sucrose, 0,5mg/l IAA, 2mg/l kinetin, 6g/l th¤ch. Mæi tr÷íng cì b£n cõa TS1 l  MS, cõa TS2 l  N6. Mæi tr÷íng TS3 dòng mæi tr÷íng cì b£n l  MS v  khæng câ IAA nh÷ng bê sung th¶m 1mg/l BAP, 0,2mg/l NAA v  100ml/l n÷îc døa. i·u ki»n cho t¡i sinh c¥y l  chi¸u s¡ng b¬ng ±n huýnh quang 10 gií / ng y. 3 K¸t qu£ v  bi»n luªn 3.1 ƒnh h÷ðng cõa xû lþ l¤nh sîm bao ph§n l¶n kh£ n«ng t¤o mæ sµo Xû lþ l¤nh sîm bao ph§n trong thíi gian nh§t ành l m t«ng hi»u qu£ t¤o mæ sµo ¢ ÷ñc nhi·u t¡c gi£ chùng minh (V¥n v  cëng sü, 1996; Li¶n v  cëng sü, 1999; Tu§n, 2000). Tuy nhi¶n, thíi gian xû lþ tèt nh§t cho méi gièng lóa l  kh¡c nhau. Sau 5 tu¦n nuæi c§y, t½nh t l» sè mæ sµo t¤o ÷ñc tr¶n têng sè bao ph§n c§y v o cho th§y, t l» t¤o mæ sµo cao nh§t ð c¥y lai 5B l  4% sau 4 ng y xû lþ l¤nh. Ð c¥y lai 6B, 7B, t l» t¤o mæ sµo cao nh§t t÷ìng ùng l  5,65%, 7,67% sau 2 ng y v  4 ng y xû lþ l¤nh (H¼nh 1). Khi khæng xû lþ l¤nh, t l» t¤o mæ sµo ð c£ 3 c¥y lai ·u ¤t th§p nh§t. Sau khi xû lþ l¤nh vîi thíi gian phò hñp nh§t, n¸u t«ng sè ng y xû lþ l¤nh th¼ t l» t¤o mæ sµo gi£m. 128 Nuæi c§y bao ph§n c¥y lai F1 3.2 ƒnh h÷ðng cõa mæi tr÷íng l¶n hi»u qu£ t¤o mæ sµo B¬ng c¡ch sû döng mæi tr÷íng cì b£n kh¡c nhau, bê sung c¡c th nh ph¦n kh¡c º chån ra mæi tr÷íng tèi ÷u cho giai o¤n t¤o mæ sµo, chóng tæi thu ÷ñc k¸t qu£ nh÷ tr¼nh b y ð b£ng 1. Mæi tr÷íng 5B 6B 7B M1 0,96 1,28 1,37 M2 4,36 5,28 9,46 M3 2,75 6,57 7,44 ...