Bài giảng Bài 15: Phòng chống mù lòa - Trịnh Quang Trí, Nguyễn Ngọc Anh

Bài giảng "Bài 15: Phòng chống mù lòa" cung cấp cho người học các kiến thức: Định nghĩa và phân độ mù lòa có thể phòng tránh được, nêu được các nguyên nhân gây mù chủ yếu hiện nay, nêu được sự thay đổi trong mô hình bệnh gây mù, Các điểm chính của chiến lược quốc gia phòng chống mù lòa. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bài 15: Phòng chống mù lòa - Trịnh Quang Trí, Nguyễn Ngọc Anh15 PHÒNGCHỐNGMÙLOÀ TrịnhQuangTrí,NguyễnNgọcAnh Mụctiêubàigiảng 1. Địnhnghĩavàphânđộmùlòacóthểphòngtránhđược. 2. Nêuđượccácnguyênnhângâymùchủyếuhiệnnay. 3. Nêuđượcsựthayđổitrongmôhìnhbệnhgâymù 4. Cácđiểmchínhcủachiếnlượcquốcgiaphòngchốngmùlòa1.Đạicương Hiệnnay,yhọccộngđồngngàycàngđóngvaitròquantrọngtrongsứmệnhchămsócsứckhoẻchoconngười.Mặcdùchẩnđoán,điềutrịvàphòngbệnhchocộngđồnglàmộtcáchtiếpcậnhợplýđểgiảiquyếtnhiềuvấnđềsứckhoẻtrongtấtcảcácchuyênngànhhẹpcủayhọc,nhưngtrongthựctế,cómộtsốtrởngại,bởivì,ngoàingànhytế,cầnphảicósựhợptáccủanhiềunghànhkháctrongxãhội. Đốivớinghànhnhãnkhoa,mùloàlàvấnđềsứckhoẻtoàncầumàtrongnhữngthậpniênquaTổChứcYTếThếGiới(WHO)cùngvớicácnướcthànhviênđãcónhiềunổlựcđốiphó.Nếunhưnhữngbàitrướcđãmôtảtiếpcậnchẩnđoánvàđiềutrịtừngbệnhmắtđốivớitừngcánhâncụthểthìbàinầysẽmôtả“mùloà”nhưlàmộtbệnhlýcủatừngcộngđồngcầnphảiđượcchẩnđoánvềquimô,vềcácnguyênnhânchủyếu,đểtừđólênkếhoạchđiềutrị,phòngngừaphùhợpvớihoàncảnhcủatừngđịaphương.2.Cáckháiniệm2.1.ĐịnhnghĩavàphânđộmùBảng15.1:PhânđộgiảmthịlựctheoTổchứcytếthếgiới(WHO) Độ1 1/10≤Thịlực Tỉ lệ các bệnh gây mù có thể phòng tránh theo mức độ 10% Thái hóa hoàng điểm Mắt hột & các sẹo tuổi già, bệnh VM, thị giác mạc thần kinh 15% Đục TTT & tật trị được BVMTĐ, khúc xạ ngừa được khó Glaucoma, nghiên cứu thêm BVMTSN (ROP) 60% 15%Biểuđồ15.1:Tỉlệvàmứcđộcácbệnhgâymùcóthểphòngtránh Đụcthủytinhthểvàtậtkhúcxạlàcácnguyênnhângâymùhoàntoàncó thểđiềutrịđược.Maythay,đâylà2nguyênnhânchủyếu,chiếm60% trongtổngsốcácbệnhlýgâymùtheoTổchứcYtếThếgiới. Glaucoma,bệnhvõngmạcđáitháođường(BVMĐTĐ),bệnhvõngmạctrẻ sinhnonchiếm15%trongtổngsốcácbệnhgâymù.Đâylànhữngnguyên nhâncóthểphòngngừavàđiềutrịhiệuquảnếucóchươngtrìnhsànglọc đểpháthiệnsớmvàtheodõi,canthiệpkiệpthời. Bệnhmắthộtvàcácbệnhkhácgâysẹogiácmạcchiếm15%trongtổngsố cácbệnhgâymù.Nhữngbệnhnầycóthểphòngvàđiềutrịnhưngởmức độkhókhăn,kếtquảhạnchế. Tháihóahoàngđiểmliênquantuổigià,cácbệnhvõngmạc,bệnhlýthị thầnkinhchiếm10%trongcácnguyênnhângâymù.Cácbệnhnầykhó điềutrị,khóphòngngừahiệuquả,cầnphảinghiêncứuthêm.3.Tầnsuấtvànguyênnhânmùlòa 3.1.Thếgiới 3.1.1Tỉlệmù TheoWHO,vàonăm1975,trênthếgiớicókhoảng28.000.000ngườimù.năm 1990đãcó38triệu,năm1996có45.000.000vàdựkiếnđếnnăm2020số ngườimùtrêntoànthếgiớisẽlà76.000.000.Nhữngướctínhnàychỉrarằng giảmthịlựcởmứcđộtoàncầusẽtănggấpđôitronggiaiđoạn19902020,và điềunầychínhlàđộnglựcchosựrađờicủadựán“thịgiác2020quyềnđược nhìnthấy”vàonăm1999. Ước tính tổng số người mù toàn thế giới giai đoạn 1990 – 2020Sốngườimù(triệu) Tỷlệmùlòatrongnăm1990daođộngtừ0,08%trẻemđến4,4%củangười tuổitrên60,tỷlệchungcủatoàncầu0,7%.Ướctínhítnhất7triệungườitrở thànhngườimùmỗinămvàsốlượngngườimùtrêntoànthếgiớiđanggia tăngkhoảng12.000.000/năm 3.1.2.Nguyênnhânmù Trongsốướctính45.000.000trườnghợpbịmùdonăm1996,khoảng60%là dođụcthủytinhthểhoặc(16.000.000người)hoặctậtkhúcxạ.15%làdo mắthột,thiếuvitaminAhoặconchocerciasis,với15%khácdobệnhvõng mạctiểuđườnghoặcbệnhtăngnhãnáp.Cònlại10%cáctrườnghợpđược quychosựthoáihóađiểmvàngdotuổigiàvàcácbệnhkhác.Tỉlệnầycóxu hướngthayđổilàcácbệnhnhiễmtrùng,thiếuvitaminAgiảmdần,trongkhi đócácbệnhtoànthân,chuyểnhóanhưBVMĐTĐ,tậtkhúcxạtăngdần. 3.2.ỞViệtnam  Tỉlệmùlòavàthịlựcthấp Tỉlệmùvàthịlựcthấptrongdânsố,tùytheonăm,vàcuộcđiềutra,đượcmô tảtrongbảng1.Theođó,tỉlệmùhaimắttrongkhoảng3,1–4,7%(từ381.000 đến519.000ngườimù)vàtỉlệthịlựcthấptrongdânsốlà ...