Bài giảng Bệnh phong - ĐH Y Dược

Bài giảng Bệnh phong trình bày định nghĩa, lịch sử và dịch tễ học bệnh phong, các nguồn lây, đường bài xuất trực khuẩn phong, đường xâm nhập của trực khuẩn phong, khả năng mắc bệnh; phân loại bệnh phong, phong bất định, phong củ; điều trị bệnh phong, nguyên tắc điều trị bệnh phong,... Đây là tài liệu tham khảo dành cho sinh viên ngành Y.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Bệnh phong - ĐH Y Dược1. Ñònh nghóaDo Mycobacterium leprae gaây ra. Toån thöông chuû yeáuôû da vaø T.K ngoaïi bieân. Trong theå naëng hoaëc khoângñöôïc ñieàu trò sôùm, TT caùc cô quan khaùc nhö maét, muõi,hoïng, thanh quaûn, vieâm tinh hoaøn, TT xöông, khôùp.2. Lòch söû vaø dòch teã hoïc beänh phongLaø moät trong nhöõng beänh laâu ñôøi nhaát cuûa loaøi ngöôøi.Taïi AÁn Ñoä, vaøo naêm 600 tröôùc Coâng nguyeân, lan truyeànra caùc nöôùc.3. Dòch teã hoïcThöôøng khoù laây. Tæ leä laây giữa caùc caëp vôï choàng töø 2-5%.Ñeán nay, nöôùc ta ñaõ ñaït loaïi tröø beänh phong.4. Nguoàn laâyBeänh haàu nhö chæ coù ôû ngöôøi, moät soá ít tìm thaáy ôûnhöõng con truùc (armadillos) vaø moät vaøi loaøi khæ. Beänhnhaân phong chöa ñöôïc ñieàu trò chính laø nguoàn laây lan.5. Ñöôøng baøi xuaát tröïc khuaån phongÑöôøng hoâ haáp vaø da bò lôû loeùt.Tröïc khuaån phong coù theå soáng ñöôïc ngoaøi cô theå trongkhoaûng 1-2 tuaàn.6. Ñöôøng xaâm nhaäp cuûa tröïc khuaån phongÑöôøng hoâ haáp vaø da bò traày xöôùc.7. Khaû naêng maéc beänhPhuï thuoäc vaøo mieãn dòch trung gian teá baøo.8. Caùc yeáu toá khaùc- Tuoåi thanh thieáu nieân, cao nhaát 10 vaø 20 tuoåi.- Giôùi tính: nam nhieàu hôn nöõ, tyû leä khoaûng 2/1.- Chuûng toäc: tyû leä cao ngöôøi da ñen vaø da vaøng.- Khí haäu: cao ôû caùc xöù nhieät ñôùi noùng, aåm thaáp.- Möùc soáng: aên uoáng keùm dinh döôõng. Soáng chen chuùcchaät heïp, ñoâng ngöôøi.Toùm laïi: beänh phong laø moät beänh laây. Ngoaøi yeáu toátreân, hai yeáu toá chính laø söï tieáp xuùc laâu daøi vaø söùc ñeàkhaùng cuûa cô theå.9. Vi truøng hoïcTröïc khuaån Mycobacterium leprae do Armauer Hansentìm ra 1873 (tröïc khuaån Hansen = BH).- Hình que, thaúng hay hôi cong, gram(+), daøi 3-8m,khaùng axit coàn (keùm hôn M. tuberculosis).- Khoâng caáy ñöôïc treân moâi tröôøng khoâng teá baøo.- Chu kyø sinh saûn chaäm, tr bình 13-15 ngaøy.- Truyeàn cho ñoäng vaät: chuoät nhaét, truùc 9 khoang.- ÔÛ moâ, BH tìm thaáy trong caùc ÑTB vaø daây TK.10. Thôøi kyø uû beänhTB 2-5 naêm. (3 th ñeán 40 naêm) PHAÂN LOAÏI BEÄNH PHONG1. Phaân loaïi theo hoäi nghò phong quoác teá laàn 6(Madrid 1953): Goàm 4 nhoùm: (I), (T), (B) vaø (L).2. Phaân loaïi theo MDH cuûa Ridley vaø Jopling: (1988)- Nhoùm baát ñònh (I)- Nhoùm phong cuû (TT)- Nhoùm phong trung gian gaàn cuû (BT)- Nhoùm phong trung gian (BB)- Nhoùm phong trung gian gaàn U (BL)- Nhoùm phong u (LL)3. Phaân loaïi theo vi khuaån (theo WHO 1988)- Nhoùm ít khuaån (PB=paucibacllary): BI (-)- Nhoùm nhieàu khuaån (MB=multibacllary): BI (+) PHONG BAÁT ÑÒNHLaâm saøng: Moät daùt giaûm saéc toá hoaëc hôi hoàng, giôùihaïn khoâng roõ, ñoâi khi nhieàu thöông toån khoâng ñoáixöùng. Caûm giaùc treân thöông toån bình thöôøng hoaëc giaûmnheïThaàn kinh ngoaïi bieân: bình thöôøng.Vi truøng hoïc: BI thöôøng aâm tính.Dieãn tieán: Beänh coù theå ñöùng moät thôøi gian, hoaëc heát töïnhieân, hoaëc tieán trieån qua caùc theå phong khaùc. PHONG CUÛLaâm saøng: Maûng hoaëc daùt, maøu ñoû hoàng, ñoû saãm, hoaëcgiaûm saéc toá, giôùi haïn roõ. Bôø nhoâ cao, coù khi vieàn bôø bôûinhöõng saån hay cuû saép xeáp keá nhau. Beà maët TT teo, khoâhôn vuøng da bình thöôøng, ruïng loâng, troùc vaåy. Moät TT, ñoâikhi hai hoaëc nhieàu hôn, khoâng ñoái xöùng. Caûm giaùc treân TTmaát.TK ngoaïi bieân: Thöôøng bò sôùm, soá löôïng ít, khoâng ñoáixöùng, to khoâng ñeàu, daïng nang hoaëc chuoãi haït.Vi truøng hoïc: BI aâm tính.Dieãn tieán: OÅn ñònh, thöôøng ñaùp öùng toát vôùi ñieàu trò. Moät soátröôøng hôïp coù theå khoûi töï nhieân.