Bài giảng Đại cương về phẫu thuật - PGS.TS.BS. Nguyễn Trường An

Mục tiêu học tập: nêu được định nghĩa "Phẫu thuật thực hành", trình bày được các mốc chính trong lịch sử của phẫu thuật, nêu được các cách phân loại phẫu thuật, trình bày được các nguyên tắc cơ bản và kỹ thuật cầm máu trong phẫu thuật và phẫu tích các cơ quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Đại cương về phẫu thuật - PGS.TS.BS. Nguyễn Trường AnĐẠI CƯƠNG VỀ PHẪU THUẬTPGS.TS. BS. NGUYỄN TRƯỜNG AN Mục tiêu học tập1. Nêu được định nghĩa Phẫu thuật thực hành2. Trình bày được các mốc chính trong lịch sử của phẫu thuật.3. Nêu được các cách phân loại phẫu thuật.4. Trình bày được các nguyên tắc cơ bản và kỹ thuật cầm máu trong phẫu thuật và phẫu tích các cơ quan. ĐỊNH NGHĨAThủ thuật dùng trong ngoại khoa Chẩn đoán và điều trị Phương pháp và kỹ thuật mới Yêu cầu chữa bệnh ngày càng cao hơn,tinh vi hơn. SƠ LƯỢC LỊCH SỬ “Nếu không hiểu quá khứ, chúng ta sẽkhông hiểu được hiện tại và chỉ khi đãhiểu tường tận quá khứ và hiện tại, chúngta mới có thể dự đoán được tương lai.” P.I. Valden LỊCH SỬ PHẪU THUẬT• Ai cập cổ đại: papyrus Edwin Smith 1600 TCN, George Ebers 1550 TCN - Louxor• Ấn Độ cổ đại: kinh Veda (Rig, Sama, Ayur, Athava)• Trung quốc cổ đại: Thần Nông 3216 TCN, Hoàng đế (nội kinh) 2697 TCN, Hoa Đà (141-208)• Hy Lạp cổ đại: Aesculapios - Esculape 1260 TCN• La mã cổ đại: Celsus – De Re Medicina – 30 TCN- 38 SCN Viêm = Đỏ + Sưng phù+Nóng+Đau (quyển III) (Sách Y học đầu tiên in năm 1478) LỊCH SỬ PHẪU THUẬT Thời cổ đạiHippocrates (thế kỷ thứ V trước Công nguyên - 460?-377? TCN) + Điều trị gãy xương, dẫn lưu các áp xe, xử lý các vết thương... + Nhiều quan niệm trong Lời thề Hippocrates vẫn giữ nguyên giá trị của chúng cho tới tận ngày nay. Thời Trung đại• Sự phát triển của phẫu thuật chìm vào những đêm dài đen tối như với nhiều ngành khoa học khác.• Aetius (502-575) - bộ sách Tetrabilion: cắt amidan, mổ niệu quản, niệu đạo, trĩ, thắt buộc động mạch cánh tay phía trên túi phồng động mạch.• Paul de Aegina soạn sách Epitome trong đó mô tả tỉ mỉ các kỹ thuật khoan sọ, lấy sỏi, cắt tuyến vú, thoát vị bẹn... Thời Phục hưng:• Mạnh dạn chống những phương pháp luận và cách nhận thức thiên nhiên cũ kỹ và đưa ra nhiều kiểu tư duy mới, tạo điều kiện cho Y học nói chung và phẫu thuật nói riêng phát triển mạnh mẽ:Vesalius (1514-1564) –Giải phẫu học hiện đại.Ambroise Pare (1509-1590) là người mở đường chongoại khoa, đã thực hiện nhiều phương pháp phẫu thuật mới mẻ và sáng tạo nhiều dụng cụ phẫu thuật.• Lòng đỏ trứng, dầu hoa hồng, nhựa thông• Thay vì dầu sôi để chữa vết thương chiến tranh Be learned, Be expert, Be ingenious,Be well mannered Thời cận đại• John Hunter (1728-1793) được coi là cha đẻ của phẫu thuật thực nghiệm.• William T.G. Morton (1819-1868) gây mê với ê te 16-11-1846 ở BV Massachusetts.• Louis Pasteur (1822-1895) người mở đầu lý thuyết vi sinh vật gây bệnh.• Joseph Lister (1827-1912), người mở đầu cho phẫu thuật tiệt khuẩn.• Một số nhà phẫu thuật tiên phong trong nhiều lĩnh vực khác nhau của nền phẫu thuật hiện đại: Halsted, Langenbeck, Billroth, Kocher , Gibbon, Blalock, Carrel... Thời cận đại John Hunter (1728-1793)cha đẻ của phẫu thuật thực nghiệmCẢN TRỞ CỦA PHẪU THUẬT• ĐAU• NHIỄM TRÙNG• CHẢY MÁU• SHOCK