Bài giảng Dịch sinh vật - Lâm Vĩnh Niên

Bài giảng "Dịch sinh vật" cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về nguồn gốc và sự hình thành của thanh dịch, nguyên nhân của tràn dịch, dịch màng phổi, dịch cổ trướng do viêm tụy, dịch não tủy, dịch khớp,... Đây là một tài liệu hữu ích dành cho các bạn sinh viên khoa y dùng làm tài liệu học tập và nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Dịch sinh vật - Lâm Vĩnh NiênDỊCHSINHVẬT Lâm Vĩnh Niên nien.lam@gmail.com Thanhdịch• Dịchcơthểcónguồngốctừhuyếttương.• Gồm:dịchmàngphổi,màngtimvàmàng bụng. Sựhìnhthànhthanhdịch• Khoangcơthểđượcphủbởithanhmạc,gồm: – Láthành:phủthànhcơthể – Látạng:phủcơquan• Thanhmạclàmộtmàngliêntục.• Khoảnggiữa2lálàkhoangcơthể.• Thanhmạccấutạobởilớpmôliênkếtmỏng, chứanhiềumaomạch,mạchbạchhuyếtvà lớpnôngtếbàotrungmôdẹt. Sựhìnhthànhthanhdịch• Thanh dịch là dịch siêu thấm của huyết tương từ mạng lưới giàu mao mạch có trong thanh mạc.• Cơ chế tương tự sự tạo thành dịch kẽ ngoại mạch.• 3yếu tố quan trọng: – Áp suất thủy tĩnh – Áp suất thẩm thấu keo – Tính thấm mao mạch Sựhìnhthànhthanhdịch• Ápsuấtthủytĩnh:đưadịchrakhỏimaomạch vàvàotrongkhoangcơthể.• Ápsuấtkeo:tạothànhdocácphântửprotein, giữdịchlạitrongmaomạch.Tỉlệthuậnvới nồngđộmolcủaprotein.• Mạchbạchhuyết:giữvaitròquantrọngtrong sựhấpthunước,proteinvàcácchấttừ khoảngngoạimạch. Sựhìnhthànhthanhdịch• Tại khoang lồng ngực: – Dịch được hình thành tại lá thành (ASTTcủa tuần hoàn hệ thống >ASK) – Dịch được tái hấp thu tại lá tạng (ASKmao mạch > ASTTcủa tuần hoàn phổi)• Bình thường – Khoang màng phổi: Tràndịch• Tích tụ dịch trong khoang cơ thể,xảy ra khi các cơ chế sinh lý bình thường trong quá trình hình thành và hấp thu thanh dịch bị tổn thương.• Nguyên nhân: – Tính thấm mao mạch tăng – Áp suất thủy tĩnh tăng – Áp suất keo giảm – Tắc nghẽn dẫn lưu bạch huyếtNguyênnhântràndịch:DịchthấmNguyên nhân Cơ chế Bệnh nguyênSuy tim ứ huyết ↑ASTT Tăng áp tĩnh mạch hệ thống và phổiXơ gan ↑ASTT Tăng áp tĩnh mạch cửa và chủ dưới ↓ASK Giảm albuminmáuHội chứng thận hư ↓ASK Giảm albuminmáu Nguyênnhântràndịch:DịchtiếtNguyên nhân Cơ chế Bệnh nguyênViêm tụy ↑tính thấm Viêm dohóa chấtViêm phúc mạc mật ↑tính thấm Viêm dohóa chấtBệnh thấp ↑tính thấm Viêm thanh mạcLupusbanđỏ hệ ↑tính thấm Viêm thanh mạcthốngNhiễm trùng (vi ↑tính thấm Viêm dovisinhkhuẩn,lao,nấm, vậtvirus) Nguyênnhântràndịch:DịchtiếtNguyên nhân Cơ chế Bệnh nguyênNhồi máu (cơ tim, ↑tính thấm Viêm dotổn thươngphổi) lan tới bề mặt thanh mạcKhối u ↑tính thấm Tăng tính thấm mao mạch nuôi khối u;viêm màng doviêm phổi tắc nghẽn ↓dẫn lưu Tắc mạch bạch huyết bạch huyết dothâm nhiễm hạch Nguyên nhân tràn dịch: Dịch dưỡng trấpNguyên nhân Cơ chế Bệnh nguyênChấn thương ↓dẫn lưu Vỡ ống bạch huyếtPhẫu thuật bạch huyếtKhối uVô căn Dịchthấm– Dịchtiết• Tràndịchđượcphânthànhdịchthấmhaydịch tiết.• Dịchthấm:dorốiloạnápxuấtthủytĩnhhay ápsuấtkeo.• Dịchtiết:dotăngtínhthấmmaomạchgâybởi bệnhlýviêmnhiễmbềmặtkhoangcơthể. Chẩn đoán dịch thấm và dịch tiết ở dịch màng phổiXét nghiệm Dịch thấm Dịch tiếtHình thái Trong ĐụcFibrinogen Không đông Cục đôngTỉ trọng Chẩn đoán dịch thấm và dịch tiết ở dịch màng bụngGiátrịngưỡngkhácđượcsửdụngchodịch màngbụng• Protein≥2,5g/dl:dịchtiết• Protein(huyếtthanh– dịch)≤1,1g/dl:tràn dịcháctính. Glucose• NồngđộglucoseDMP/dịchbìnhthườngvà dịchthấm:tươngtựhuyếtthanh.• Giảm/dịchtiết – Glucose/DMP30mg/dl cóýnghĩalâm sàng – Gặptrongnhiễmvikhuẫn,laophổi,khốiuvà bệnhthấp• Chỉcógiátrịgiảmmớicóýnghĩachẩnđoán – Cácbệnhcó[glucose]giảmvẫncóthểcó[glucose] bìnhthường Glucose• Chẩnđoánnguyênnhândựatrênnồngđộ glucoseđơnthuần:kémtincậy.• Cơchếgiảmglucose: – Bịtiêuthụbởivikhuẩnvàtếbàotrongdịch – Ứcchếtươngđốiquátrìnhvậnchuyểnglucosetừ máuvàodịch:gặptrongtràndịchthấp• Diễngiảikếtquảglucose/DMBvàDMT:# DMP pH• ĐopHdịchMP:cóíchtrongxửtríviêmphổi gâytràndịch,doquátrìnhnhiễmtrùnglantới látạng dịchtiếttrongkhoangMP.Biến chứng:hìnhthànhmủ/khoangMP.• pH>7,30:tựhấpthu;pH Lipid• Dưỡngtrấp:nhũtươngtrắnggiốngsữa,chứadịch lymphmỡ,cónguồngốcmạchbạchhuyếtruột.• HiếmgặpdưỡngtrấptrongdịchMP.Dưỡngtrấp tro ...