Bài giảng Những vấn đề lý luận về tranh chấp quốc tế và giải quyết tranh chấp quốc tế

Bài giảng Những vấn đề lý luận về tranh chấp quốc tế và giải quyết tranh chấp quốc tế có nội dung trình bày khái niệm TCQT, phân biệt “tranh chấp quốc tế” và “tình thế”, đặc điểm của TCQT, phân loại TCQT, thẩm quyền GQTC, nguồn luật liên quan đến GQ TCQT và các nội dung khác.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Bài giảng Những vấn đề lý luận về tranh chấp quốc tế và giải quyết tranh chấp quốc tếNHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀTRANH CHẤP QUỐC TẾ VÀ GIẢIQUYẾT TRANH CHẤP QUỐC TẾI. Những vấn đề lý luận về TCQT vàgiải quyết TCQT1. Khái niệm TCQT - TCQT là vấn đề tồn tại mang tính tất yếu như là mặt trái của quan hệ hợp tác giữa các QG - Cùng với sự gia tăng của các QHQT, các TCQT giữa các QG cũng như các chủ thể khác ngày càng phát triển - Các TCQT có thể làm đe dọa đến hòa bình và ANQT cũng như làm ảnh hưởng đến quan hệ bình thường giữa các QG - Tranh chấp: sự đấu tranh giằng co khi có ý kiến bất đồng, thường là trong vấn đề quyền lợi giữa hai bên (Từ điển tiếng Việt) - Khái niệm TCQT cần phải dựa trên cơ sở những tiêu chí sau: - Chủ thể - Đối tượng điều chỉnh - Luật áp dụngKhái niệm TCQTTCQT là những vân đề phat sinh giữa cac chủ ́ ́ ́ thể cua luât QT thể hiên những bât đông, mâu ̉ ̣ ̣ ́ ̀ thuẫn, xung đôt về quyền và nghĩa vụ pháp lý ̣ quốc tế, về quan điểm pháp lý trong việc giai ̉ thich và ap dung luât QT ́ ́ ̣ ̣Phân biệt “tranh chấp quốc tế” và “tìnhthế”Tranh chấp quốc tế Tình thếLiên quan trực tiếp đến các Tình trạng mâu thuẫn, căng chủ thể LQT thẳng, đối đầu giữa các bên.Đối tượng tranh chấp luôn Có thể kéo dài và có nguy cơ được xác định cụ thể (đòi dẫn đến bùng nổ tranh chấp (mầm mống nảy sinh tranh hỏi cụ thể) chấp).Thường mang tính pháp lý Thiên về chính trị (liên quan đến các vấn đề Thường không xác định rõ chủ kinh tế, lãnh thổ hoặc BGQG thể, lập trường, quan điểm,Gắn với lợi ích trực tiếp hoặc đối tượng của TC gián tiếp của các bên tranh Thường có sự liên hệ đến lợi chấp ích chung của khu vực hoặc cộng đồng quốc tế nói chungMột sự kiện quốc tế có thể làm xuất hiện tình thế QT và phát sinh tranh chấp QT Ví dụ: Tình thế ở bán đảo Triều Tiên, SyriaViệc xác định vấn đề nào là TCQT hoặc tình thế QT thuộc thẩm quyền của HDBA LHQ (Điều 34 HC LHQ) “ Điều 34: Hội đồng bảo an có quyền tra mọi vụ tranh chấp hoặc mọi tình thế có thể dẫn đến sự bất hòa giữa các nước để xác định xem vụ tranh chấp hay tình thế ấy nếu kéo dài có thể đe dọa nền hòa bình và an ninh quốc t ế không”2. Đặc điểm của TCQTChủ thể cua TCQT: là cac chủ thể cua luât QT (QG, ̉ ́ ̉ ̣ TCQTLCP, dân tôc đang đấu tranh danh đôc lâp, chu ̉ thể ̣ ̀ ̣ ̣ đăc biêt như Vatican ̣ ̣Quan hệ QT phat sinh TC phai là quan hệ thuôc đôi ́ ̉ ̣ ́ tượng điêu chinh cua luât QT ( công phap QT  khac ̀ ̉ ̉ ̣ ́ ́ với hệ thông tư phap QT hay PLQG ́ ́Đối tượng của TCQT: bao gồm tất cả những vấn đề phát sinh trong đời sống quốc tế, bao gồm: LT, BGQG; nội dung của điều ước quốc tế, tập quán QT, tư cách thành viên của TCQT và sự kiện pháp lý QTTCQT được giải quyết thông qua con đường quốc tế (CPQT) mà không phải thông qua con đường quốc gia  Luật áp dụng: luật quốc tế3. Phân loại TCQT* Dựa trên số lượng cac bên tham gia TC, có thể ́ ̣ phân ra 2 loai TC song phương : Ví dụ TC về Quân đao Hoàng sa ̀ ̉ (VN và TQ), TC Nga – Nhật về quần đảo Kurin, TQ – Nhật Bản về quân đảo Điếu Ngư… TC đa phương Ví dụ TC về Quân đao Trườngsa giữa ̀ ̉ ̀ ̣ VN, Philipin, Malaysia …), gôm 2 loai :  TC đa phương khu vực  TC đa phương toan câu ̀ ̀Căn cứ vao tinh chât cua TC, có thể phân ra ̀ ́ ́ ̉TC có tính chinh trị : là những TC giữa cac bên liên ́ ́ quan đên cac yêu câu đoi hoi phai thay đôỉ cac qui đinh ́ ́ ̀ ̀ ̉ ̉ ́ ̣ hiên hanh găn liên với quyên và nghia vụ cua cac bên ̣ ̀ ́ ̀ ̀ ̃ ̉ ́ hữu quan ( biên giới và lanh thổ  rât dễ gây ra nguy ̃ ́ ̉ ̀ ̀ ̀ hiêm cho nên hoa binh an ninh QT ).  Ví dụ TC biên giới giữa VN và Trung quôc ́TC có tính phap lý (dispute with legal nature): là TC liên ́ quan đên quyên và lợi ich cua cac bên thể hiên trong cac ́ ̀ ́ ̉ ́ ̣ ́ điêu ước QT hay cac tâp quan QT ( thường liên quan ̀ ́ ̣ ́ đên vân đề giai thich và ap dung cac điêu ứơc QT) ́ ́ ̉ ́ ́ ̣ ́ ̀  Ví dụ TC về giai thich nôi dung cua hiêp đinh thương mai Viêt Mỹ ̉ ́ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ Về nguyên tăc, toa an QT không giai quyêt cac TC ́ ̀ ́ ̉ ́ ́ chinh tri. Do vây cac quôc gia phai sử dung cac tổ chức ́ ̣ ̣ ́ ́ ̉ ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̣ ́ ̀ ̀ trong tai QT hay cac biên phap hoa binh khac ́* Dựa vao tư cach chủ thể hay quyên năng chủ thể ̀ ́ ̀ luât QT, có thể chia ra ̣ TC giữa cac quôc gia, ́ ́ TC giữa cac tổ chức QT, ́ TC giữa quôc gia và tổ chức liên chinh phủ ( Ví du ̣ TC ́ ́ giữa ASEAN và Trung quôc ) ́* Căn cứ vao đôi tượng điêu chinh cua luât ...