Báo cáo nghiên cứu khoa học: HỖ TRỢ SỰ PHÁT TRIỂN TƯ DUY SÁNG TẠO VÀ TƯ DUY PHÊ PHÁN CỦA SINH VIÊN TRONG DẠY HỌC NGOẠI NGỮ

Giảng dạy đại học đòi hỏi Người dạy không chỉ truyền thụ kiến thức mà quan trọng hơn là phải trang bị cho Người học phương pháp tư duy. Bài báo nhằm giới thiệu một vài kinh nghiệm của người viết về áp dụng các phương pháp sư phạm để thực hiện yêu cầu trên ngay cả trong giảng dạy Ngoại ngữ, một môn học mà nhiều người vẫn cho rằng chỉ rèn luyện trí nhớ và kỹ năng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "HỖ TRỢ SỰ PHÁT TRIỂN TƯ DUY SÁNG TẠO VÀ TƯ DUY PHÊ PHÁN CỦA SINH VIÊN TRONG DẠY HỌC NGOẠI NGỮ" HỖ TRỢ SỰ PHÁT TRIỂN TƯ DUY SÁNG TẠO VÀ TƯ DUY PHÊ PHÁN CỦA SINH VIÊN TRONG DẠY HỌC NGOẠI NGỮ FACILITATING STUDENTS' DEVELOPMENT OF CREATIVE AND CRITICAL THINKING IN TEACHING FOREIGN LANGUAGES TRƯƠNG THỊ PHƯƠNG TRANG Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng TÓM T ẮT Giảng dạy đại học đòi hỏi Người dạy không chỉ truyền thụ kiến thức mà quan trọng hơn là phải trang bị cho Người học phương pháp tư duy. Bài báo nhằm giới thiệu một vài kinh nghiệm của người viết về áp dụng các phương pháp sư phạm để thực hiện yêu cầu trên ngay cả trong giảng dạy Ngoại ngữ, một môn học mà nhiều người vẫn cho rằng chỉ rèn luyện trí nhớ và kỹ năng. ABSTRACT Teaching at tertiary level requires of lecturers not only transmitting knowledge to students but also equipping them with thinking skills. This article introduces some experience of employing appropriate methodology to meet the requirements mentioned above in teaching a foreign language - a subject which has extensively been considered as just engaging students in memorising and practising language skills. 1. Âàût váún âãö Ngaìy nay, chuïng ta âang säúng trong mäüt xaî häüi cäng nghãû cao, mäüt xaî häüi phaït triãøn våïi täúc âäü nhanh choïng. Mäüt kiãún thæïc væìa âæåüc trang bë seî coï thãø bë laûc háûu. Do váûy, yãu cáöu cao nháút cuía giaíng daûy khäng chè laì truyãön âaût kiãún thæïc maì coìn phaíi truyãön thuû phæång phaïp tæ duy saïng taûo vaì tæ duy phã phaïn âãø ngæåìi hoüc coï thãø lénh häüi, xæí lyï kiãún thæïc mäüt caïch hiãûu quaí vaì tråí thaình ngæåìi hoüc suäút âåìi. Âáy laì yãu cáöu cuía viãûc giaíng daûy táút caí caïc män hoüc, trong âoï coï män Ngoaûi ngæî. Phæång phaïp giaíng daûy noïi chung vaì giaíng daûy ngoaûi ngæî noïi riãng laì mäüt quaï trçnh hoaìn thiãûn, phaït triãøn khäng ngæìng âãø phuì håüp våïi thæûc tãú, nhu cáöu âaìo taûo cuía xaî häüi. Trãn nãöìn taíng caïc hoüc thuyãút khaïc nhau, caïc phæång phaïp giaíng daûy khaïc nhau âæåüc xáy dæûng. Kãø tæì tháûp niãn 70 tråí laûi, caïc nhaì tám lyï hoüc vaì ngän ngæî hoüc khäng ngæìng nghiãn cæïu vaì cho ra âåìi nhiãöu hoüc thuyãút . Trong säú âoï coï thãø kãø âãún Thuyãút Hãû thäúng (Systematic Approach) vaì Âæåìng hæåïng giao tiãúp (Communicative Approach). Theo Thuyãút Hãû thäúng, ngæåìi hoüc ngän ngæî phaíi nàõm âæåüc cå chãú maì ngän ngæî âoï haình chæïc vaì nàõm âæåüc hãû thäúng cuía ngän ngæî âoï. Trong khi âoï, Âæåìng hæåïng giao tiãúp laûi cho ràòng ngæåìi hoüc ngän ngæî khäng chè âån thuáön laì hoüc ngän ngæî maì phaíi sæí duûng âæåüc ngän ngæî âoï trong giao tiãúp. Váûn duûng lyï luáûn cuía caïc hoüc thuyãút âoï vaìo viãûc daûy ngoaûi ngæî, trong nhæîng nàm qua ngæåìi daûy yãu cáöu nhiãöu åí ngæåìi hoüc vaìo viãûc bàõt chæåïc, ghi nhåï kiãún thæïc âæåüc truyãön âaût vaì daûy ngæåìi hoüc náng cao caïc kyî nàng ngän ngæî nghe, noïi, âoüc, viãút âãø hoü sæí duûng thaình thaûo ngän ngæî vaìo muûc âêch giao tiãúp. Duì aïp duûng hoüc thuyãút naìo, baín thán täi cho ràòng ngæåìi daûy nãn nhçn nháûn laûi quan niãûm daûy hoüc ngoaûi ngæî trong xu hæåïng hiãûn nay laì: ngæåìi hoüc ngoaûi ngæî thäng thaûo ngoaìi viãûc nàõm âæåüc cå chãú cuía ngoaûi ngæî âang hoüc, sæí duûng thuáön thuûc ngoaûi ngæî âoï trong giao tiãúp, coìn cáön phaíi coï kyî nàng tæ duy saïng taûo vaì tæ duy phã phaïn. Theo Bassham [1], Moore vaì Barker [5], yãu cáöu âäúi våïi ngæåìi hoüc coï kyî nàng tæ duy saïng taûo vaì tæ duy phã phaïn laì: + thæûc hiãûn thaình thaûo caïc kiãøu tæ duy phæïc taûp nhæ phán têch, phaïn âoaïn, suy diãùn... + biãút nháûn xeït, âaïnh giaï coï phã phaïn caïc yï tæåíng vaì thäng tin. + hiãøu âæåüc quan âiãøm vaì yï tæåíng tranh luáûn cuía ngæåìi khaïc. + coï khaí nàng thiãút láûp vaì âæa ra nhæîng lyï leî thuyãút phuûc âãø baío vãû quan âiãøm, yï tæåíng cuía mçnh. Trãn cå såí nhæîng yãu cáöu âàût ra âäúi våïi ngæåìi hoüc ngoaûi ngæî trong giai âoaûn hiãûn nay, ngæåìi daûy phaíi xaïc âënh muûc tiãu, chiãún læåüc daûy hoüc, xáy dæûng phæång phaïp giaíng daûy håüp lyï vaì thiãút kãú näüi dung baìi giaíng vaì caïc hoaût âäüng daûy hoüc sao cho ngæåìi hoüc coï nhiãöu cå häüi luyãûn táûp vaì phaït triãøn kyî nàng tæ duy saïng taûo vaì tæ duy phã phaïn cuía mçnh. Baìi baïo naìy xin giåïi thiãûu mäüt vaìi hoaût âäüng häù tråü sæû phaït triãøn kiãøu tæ duy nãu trãn trong daûy hoüc ngoaûi ngæî. Âoï laì: âäüng naîo, cháút váún, giaíi quyãút caïc tçnh huäúng coï váún âãö vaì tranh luáûn. 2. Caïc hoüat âäüng häù tråü sæû phaït triãøn tæ duy saïng taûo vaì tæ duy phã phaïn cuía ngæåìi hoüc 2.1. Âäüng naîo (Brainstorming) Âäüng naîo laì hoaût âäüng giuïp ngæåìi hoüc tæ duy âãø saín sinh caìng nhiãöu yï tæåíng liãn quan âãún chuí âãö sàõp âæåüc hoüc caìng täút. Âáy laì hoaût âäüng khåíi âäüng nãn chuïng ta chæa nãn âaïnh gêa âuïng sai. Thay vaìo âoï haîy xem caïc yï tæåíng måí âáöu naìy laì âiãøm xuáút phaït cho caïc yï tæåíng hay, âuïng åí giai âoaûn sau cuía hoaüt âäüng hoüc. Khi daûy caïc kyî nàng thæûc haình tiãúng, âäüng naîo âæåüc giåïi thiãûu qua caïc hçnh thæïc viãút tæû do (free writing), láûp så âäö vãö nhoïm tæì væûng (word-mapping or webbing) hay nhoïm yï tæåíng (concept mapping) coï liãn quan âãún chuí âãö âang hoüc. Trong viãút tæû do, ngæåìi hoüc khäng cáön phaíi quan tám nhiãöu âãún ngæî phaïp hay caïch täø chæïc sàõp xãúp caïc yï tæåíng. Song, khi thao taïc, tæì naìy seî gåüi ra nhiãöu tæì khaïc, yï tæåíng naìy seî dáùn âãún viãûc naíy sinh nhiãöu yï tæåíng khaïc. TheoMiles [4], viãút tæû do âi âäi våïi cå häüi phaït triãøn tæ duy saïng taûo båíi vç mäüt khi ngæåìi hoüc bàõt âáöu viãút vãö mäüt chuí âãö naìo âoï, anh ta âang thæûc hiãûn viãûc tæ duy phán têch chuí âãö cho duì anh ta coï t ...