Biến đổi dẫn truyền thần kinh giữa ở bệnh nhân mắc hội chứng ống cổ tay

Hội chứng ống cổ tay hay còn gọi là hội chứng đường hầm cổ tay gây ra bởi sự nghẽn dẫn truyền thần kinh giữa đoạn qua ống cổ tay. Tiến hành nghiên cứu bất thường về dẫn truyền dây thần kinh giữa khi đi qua ống cổ tay trên 75 bàn tay của 47 bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng của hội chứngống cổ tay tại phòng khám thần kinh bệnh viện Bạch Mai nhằm khảo sát các chỉ số điện sinh lý ở bệnh nhân có biểu hiện lâm sàng của hội chứng ống cổ tay, kết quả thu được trong 75 bàn tay bệnh có 5 bàn tay không ghi được đáp ứng cảm giác, tất cả 75 bàn tay đều ghi được đáp ứng vận động.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Biến đổi dẫn truyền thần kinh giữa ở bệnh nhân mắc hội chứng ống cổ tayTẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCBIẾN ĐỔI DẪN TRUYỀN THẦN KINH GIỮAỞ BỆNH NHÂN MẮC HỘI CHỨNG ỐNG CỔ TAYNguyễn Thị Bình1, Bùi Thị Ngọc1,2, Nguyễn Văn Liệu1,31Trường Đại học Y Hà Nội; 2Viện châm cứu Trung ương; 3Bệnh viên Bạch MaiHội chứng ống cổ tay hay còn gọi là hội chứng đường hầm cổ tay gây ra bởi sự nghẽn dẫn truyền thầnkinh giữa đoạn qua ống cổ tay. Tiến hành nghiên cứu bất thường về dẫn truyền dây thần kinh giữa khi đi quaống cổ tay trên 75 bàn tay của 47 bệnh nhân có triệu chứng lâm sàng của hội chứngống cổ tay tại phòngkhám thần kinh bệnh viện Bạch Mai nhằm khảo sát các chỉ số điện sinh lý ở bệnh nhân có biểu hiện lâmsàng của hội chứng ống cổ tay, kết quả thu được trong 75 bàn tay bệnh có 5 bàn tay không ghi được đápứng cảm giác, tất cả 75 bàn tay đều ghi được đáp ứng vận động. Thời gian tiềm vận động và cảm giác dâygiữa kéo dài hơn so với người bình thường (p < 0,05).Trong các chỉ số điện sinh lý nghiên cứu, bất thườngDMLd, DSLd có độ nhạy cao nhất (gần 100%). Trong nhóm bàn tay nghiên cứu, tổn thương mức độ trungbình chiếm chủ yếu 62,66%, nhẹ 26,66% và độ nặng chiếm 10,68% (dựa theo tiêu chuẩn phân độ củaRobert A).Từ khóa: Hội chứng ống cổ tay, đo dẫn truyền thần kinh, thời gian tiềm cảm giác, vận độngI. ĐẶT VẤN ĐỀHội chứng ống cổ tay gây ra bởi sự chènlành nghề, những người làm công việc vănép dây thần kinh giữa đoạn qua ống cổ tay,phòng có sử dụng máy vi tính nhiều. Ngoài racòn do một số bệnh lý khác như các bệnh lýbiểu hiện bằng các rối loạn cảm giác như têbì, dị cảm, và đau, đau như kim châm, bỏngbuốt đầu ngón tay một, hai, ba, và nửa ngoàingón bốn. Là hội chứng chèn ép dây thần kinhngoại biên hay gặp nhất trên lâm sàng vàcũng là một thăm khám thần kinh ngoại vi phổbiến nhất tại các đơn vị chẩn đoán điện tạiHoa Kỳ [1]. Theo thống kê, hội chứng ống cổtay gây ảnh hưởng đến 1% dân số tuổi laođộng và là nguyên nhân hàng đầu gây đau tayở nhóm lao động phổ thông ở Hoa kỳ [2].Bệnh hay gặp trên nhóm người làm các côngviệc có liên quan đến cử động cổ tay nhiều,gập cổ tay, các chấn động rung như nhóm đốitượng làm công việc nội trợ, công nhân, thợgây tổn thương khớp cổ tay, các bệnh về rốiloạn chuyển hóa, chứng viêm đa dây do tiểuđường [2; 3; 4].Chẩn đoán điện (electrodiagnostic) làphương pháp được sử dụng hữu hiệu trongchẩn đoán bệnh lý thần kinh ngoại biên, giúpđánh giá dẫn truyền xung động thần kinh,khảo sát các tổn thương thần kinh ngoại vinhư thoái hóa thần kinh dạng hủy myelin,thoái hóa sợi trục, hoặc hỗn hợp. Để chẩnđoán hội chứng ống cổ tay, ngoài các triệuchứng lâm sàng, chẩn đoán điện được coi làtiêu chuẩn vàng để chẩn đoán xác định tínhchất, vị trí tổn thương nhằm đánh giá chínhxác mức độ nghẽn dẫn truyền dây thần kinhgiữa đoạn qua ống cổ tay, từ đó giúp cho cácĐịa chỉ liên hệ: Nguyễn Thị Bình, Bộ môn Sinh lý học,Trường Đại học Y Hà NộiEmail: binh.bn@gmail.comNgày nhận: 24/9/2015Ngày được chấp thuận: 26/02/201624bác sỹ điều trị đưa ra được phác đồ điều trịphù hợp đối với từng bệnh nhân [5; 6].Ở Việt Nam những năm gần đây với sựtrang bị máy điện cơ, các nghiên cứu về hộiTCNCYH 99 (1) - 2016TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌCchứng ống cổ tay đã được quan tâm nhiềuhơn, cũng như việc công bố giá trị củaphương pháp thăm dò điện sinh lý trên bệnhnhân mắc hội chứng ống cổ tay [7; 8]. Nhằmbổ xung thêm dữ liệu về các giá trị điện sinh lýthần kinh giúp chẩn đoán sớm và điều trị kịpthời hội chứng ống cổ tay, chúng tôi tiến hànhCỡ mẫu nghiên cứu: thuận tiện dựa theotiêu chuẩn lựa chọn.Phương pháp+ Thu thập dữ liệu về bệnh nhân, tiến hànhkhám lâm sang.nghiên cứu đề tài này với mục tiêu:+ Tiến hành ghi điện thế kích thích dâythần kinh giữaMô tả đặc điểm dẫn truyền cảm giác vàvận động dây thần kinh giữa ở bệnh nhân cóbằng máy Nihon Kohden của Nhật Bản.biểu hiện lâm sàng của hội chứng ống cổ tay.- Đánh giá và phân loại rối loạn dẫn truyềnthần kinh ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu.II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP1. Đối tượng- Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân: bệnhnhân có bàn tay với các biểu hiện hội chứngống cổ tay được khám tại phòng khám thầnkinh bệnh viện Bạch Mai với một trong những* Thiết bị nghiên cứu: ghi điện thần kinh cơ* Chỉ số nghiên cứuDMLm: thời gian tiềm tàng vận động ngoạivi dây thần kinh giữa.DSLm: thời gian tiềm tàng cảm giác ngoạivi dây thần kinh giữa.DMLd: hiệu thời gian tiềm tàng vận độngngoại vi dây thần kinh giữa và trụ.DSLd: hiệu thời gian tiềm tàng cảm giácngoại vi dây thần kinh giữa và trụ.+ Kỹ thuật tiến hành: (1) Đo dẫn truyền vậnbiểu hiện lâm sàng như:động dựa theo tiêu chuẩn của hội điện cơ HoaKỳ: Đặt điện cực bề mặt tại ô mô cái (đối với+ Triệu chứng cơ năng: có rối loạn cảmgiác bàn tay như tê bì, kiến bò, đau như kimdây thần kinh giữa) và ô mô út (đối với dâythần kinh trụ). Điện cực kích thích đặt trênchâm, đau buốt, đau rát ngón một, hai, ba vànử ...