Cà Cuống

Cà cuống: Một món ăn kỳ lạ? DS Trần Việt Hưng Y Tế Nguyệt San Số tháng 4-2000 có đăng một bài của Tác giả Đinh Nguyên bàn về con Cà cuống và chỉ dẫn cách tự chế tạo tinh dầu nhân tạo. Xin bàn thêm về sinh vật kỳ lạ này rất dễ tìm được tại Florida Hoa kỳ! Cà cuống đã được ghi chép trong Lịch sử Việt Nam: từ thời Triệu Đà (207 đến 317 trước Tây lịch), Cà cuống đã được xếp vào một trong những sơn hào, hải vị mà người Việt mang sang...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cà Cuống Cà Cuống 1) Cà cuống: Một món ăn kỳ lạ? DS Trần Việt Hưng Y Tế Nguyệt San Số tháng 4-2000 có đăng một bài của Tác giả ĐinhNguyên bàn về con Cà cuống và chỉ dẫn cách tự chế tạo tinh dầu nhân tạo.Xin bàn thêm về sinh vật kỳ lạ này rất dễ tìm được tại Florida Hoa kỳ! Cà cuống đã được ghi chép trong Lịch sử Việt Nam: từ thời Triệu Đà(207 đến 317 trước Tây lịch), Cà cuống đã được xếp vào một trong nhữngsơn hào, hải vị mà người Việt mang sang cống cho Vua Tàu, dưới tên Consâu quế. Cà cuống rất được ưa chuộng tại Việt Nam, Trung Hoa, Lào và TháiLan (tại Thái lan, Cà cuống có tên là maengda, được bán tươi tại chợ, chânbị buộc dây thun sẵn sàng để cho vào nồi hấp) Tên khoa học: Lethocerus indicus (tên cũ là Belostoma indica), thuộchọ sâu bọ Belastomatidae. Cà cuống là loại sâu bọ, sống ở các hồ, ruộng nước có cây cỏ mọclúp-xúp. Chúng thường bay ra vào mùa hè, hướng về những nơi có ánh sáng.Sinh sản vào các tháng 5-8, đẻ hàng trăm trứng, kết thành những búi màuvàng hay trắng bám vào cỏ; trứng nở và qua giai đoạn bán biến thái để thànhcà cuống trưởng thành sau 40 ngày. Cà cuống có cơ thể hình lá, dẹp giống như con gián. Thân dài khoảng7-8 cm, rộng 3 cm. Đầu nhỏ có 2 mắt tròn và to. Miệng có vòi kiểu chíchhay hút: khi hoạt động vòi thường xếp xuôi theo bụng, quặp về phía sau.Tấm lưng ngực trước phát triển. Cà cuống có 6 chân, rất khoẻ. Đôi cánhtrước không đều, nửa cứng-nửa loại màng. Dưới ngực có 2 ống nhỏ, thườnggọi là bọng, chứa tinh dầu (tinh dầu chỉ có ở con đực). Cà cuống thuộc nhóm sâu bọ ăn thịt, chúng hút dịch và máu củanhững động-vật thủy-sinh, sâu-bọ, ếch-nhái và cả cá nhỏ: Cà cuống khi đậudưới nước, thường bám vào một cây cỏ hay cây thủy sinh, đầu chúc xuốngnước, đuôi chổng lên thò khỏi mặt nước để hút không khí. Cà-cuống Mỹ (Giant waterbug) hay Lethocerus americanus, còn cótên là toe biter, thường sống tại các ao hồ hay giòng nước chảy chậm, rấtnhiều tại Florida. Cà cuống Mỹ rất dạn, chúng cắn cả chân người đang lộinên được gọi là toe biter: thân màu nâu đậm hay màu đồng (tan), rời khu vựcsinh thái vào ban đêm để tìm bạn tình: cà cuống di chuyển theo sự hướngdẫn bằng ánh sáng của các tinh-tú (celestial navigation), nên nhiều khi lạchướng bay đến những vùng có ánh đèn điện. Tại Việt Nam, có lẽ do ở những thay đổi về sinh thái hay bị đánh bắtquá mức nên trở nên hiếm, và được ghi trong danh mục các sinh vật cần bảovệ. Trong khi đó tại Thái Lan, cà cuống rất nhiều, được xem là một sâu bọphá hoại. Cách lấy tinh dầu theo phương pháp dân gian tại Việt Nam là đặt càcuống ở vị thế úp bụng xuối phía dưới, đưa lưng lên; lấy thanh tre chuốtnhọn rạch ngang lưng cà cuống ( nơi tiếp giáp với ngực hay ở nơi đôi chânthứ ba), gấp bụng cà cuống để lồi hai bọng dầu lên, và dùng tăm hay đầunhọn của tre để lấy 2 bọng dầu ra. Tỷ lệ trung bình khoảng 1000 con càcuống đực cung cấp được 20 ml tinh dầụ. Ngoài tinh dầu, cà cuống còn được hấp chín để ăn trực tiếp (tại TháiLan) hay bầm nhỏ để làm nhân bánh (trước 1975, tại đường Trần quýKhoách Tân Định-Sàigòn, có tiệm bán bánh khúc nhân cà cuống/đậu xanhmỡ hành rất đặc biệt). Tinh dầu cà cuống: Tinh dầu trong tuyến thơm của Cà cuống là một võ khí săn mồi đồngthời cũng là phương tiện tự vệ của chúng! Trung bình khoảng 1000 con cà cuống đực mới cung cấp được 20 mltinh dầu. Tinh dầu là một ester acetic phức tạp, lỏng màu trong suốt, rất dễ bayhơi, cấu trúc hóa học loại transđelta-hexen 1-oxalo-aceta te. Vì lý do hiếmnên trên thị trường có những loại tinh dầu nhân tạo, dĩ nhiên mùi khônghoàn toàn giống được tinh dầu thiên nhiên. Theo Ông Đinh Nguyên thì tinh dầu cà cuống có thể tạm thay thếbằng Acetate dhexyle (Hexylacetate) và tổng hợp bằng ester-hóa n-hexanolbằng anhydride acetique, rồi chưng cất để có thành phẩm, tuy nhiên xin quývị thận trọng..khi tìm mua anhydride acetiquẹ.vì hóa chất này theo dõi bởiCơ quan kiểm soát chất ma túy DEA ( đây cũng là một nguyên liệu để tổnghợp methamphetamine !), và chưng cất để lấy ester cũng không phài là đơngiản. n-hexanol hay n-Hexyl alcohol, amylcarbinol, pentylcarbinol, 1-hydroxyhexane, thường hiện diện dưới dạng acetate trong hạt và quả của câyHeracleum sphondylium và H. giganteum thuộc họ thực vật Umbellifereaẹ(Sách Vỏ văn Chi ghi nhận tại Việt Nam có cây Heraclium bivittatum= Cầndại, nhưng không biết hạt có thơm theo kiểu tinh dầu cà cuống không?). Về vấn đề tìm mua Hexyl acetate: tại Hoa Kỳ quý vị có thể nhờ cácdược phòng hay phòng thí nghiệm mua giùm tại Công Ty Fluka, số điệnthoại 1-414-273-3850, địa chỉ để đặt hàng : PO Box 2060. Milwaukie WI5320. Trong danh mục hóa chất có Hexyl acetate: 2 loại. Loại tinh khiết>99.7 % (số danh mục 53130) giá 5ml là $ 43.50. Loại tinh k ...