Cẩm nang ngành lâm nghiệp-Chương 26-phần 3

Những hướng dẫn này dự kiến sẽ là công cụ tham khảo nhằm giúp đưa ra các lựa chọn trong công tác quản lý và đầu tư của ngành Lâm nghiệp Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cẩm nang ngành lâm nghiệp-Chương 26-phần 3 Phần 6: Hướng Dẫn Đánh Giá Tác Động Môi Trường và Xã Hội Trong Ngành Lâm Nghiệp Ở Việt Nam 1. Phần giới thiệu 1.1. Mục đích hướng dẫn Những hướng dẫn này dự kiến sẽ là công cụ tham khảo nhằm giúp đưa ra các lựa chọn trong công tác quản lý và đầu tư của ngành Lâm nghiệp Việt Nam. Hướng dẫn được thiết kế dưới dạng là một danh mục kiểm tra để cân nhắc về các khía cạnh môi trường và xã hội hiện nay trong ngành lâm nghiệp của Việt Nam. Mục đích của chúng là hỗ trợ đưa ra câu trả lời cho những câu hỏi sau đây: (a) Những gì là rủi ro và cơ hội chính trong môi trường tự nhiên và xã hội của ngành Lâm nghiệp hiện tại ở Việt Nam? (b) Những vấn đề đó có thể được giải quyết như thế nào ở từng cấp và trong từng giai đoạn của tiến trình lập kế hoạch lâm nghiệp? Các vấn đề về môi trường và xã hội đang ngày càng được nhìn nhận là những vấn đề quan trọng trong ngành lâm nghiệp, xứng đáng được nhận sự quan tâm của tất cả các cấp trong tiến trình hoạch định chính sách. Những cấp này trải rộng từ việc xây dựng các qui định, chính sách và chương trình thông qua lập kế hoạch khu vực, đến thực thi trên thực địa. Các lựa chọn trong quản lý và đầu tư có bao hàm những giá trị về môi trường và xã hội phải được đưa ra ở mỗi cấp hoạch định chính sách vừa nêu. Những hướng dẫn này được xây dựng cho những người có tham gia vào tiến trình đưa ra các lựa chọn nêu trên, những đối tượng này có thể bao gồm: - Cán bộ ngành Lâm nghiệp các cấp trung ương, tỉnh và địa phương, - Các nhà chuyên môn trong ngành tham gia thiết kế và thực thi dự án, - Chuyên gia trong các tổ chức tài trợ chịu trách nhiệm xem xét các dự án tài trợ quốc tế, từ giai đoạn thiết kế đến thực thi và đánh giá. Một số dự án yêu cầu phải có đánh giá chi tiết về tác động môi trường và xã hội (ESIA). Nhìn chung việc này là do qui mô lớn hay tính chất phức tạp của dự án, do nguồn vốn đã được phân bổ cho những đánh giá đó hoặc do các tổ chức tài trợ yêu cầu thực hiện ESIA coi đó như một phần trong tiến trình phê duyệt của tổ chức đó. Thậm chí ngay cả khi không yêu cầu đánh giá ESIA, một số vấn đề cân nhắc về môi trường và xã hội có thể vẫn cần thực hiện để đảm bảo có được một thiết kế dự án ở mức có thể chấp nhận được. Khi các lựa chọn kế hoạch và đầu tư được tiến hành mà không có sự hiện diện của đánh giá ESIA, các nhà hoạch định chính sách sẽ cần đến những công cụ tham khảo để đánh giá tầm quan trọng của các vấn đề môi trường và xã hội liên quan, đồng thời lồng ghép chúng trong các thiết kế chương trình hoặc dự án. Các tổ 131 chức tài trợ quốc tế đưa ra hướng dẫn chung về những khía cạnh môi trường và xã hội mà họ cho là quan trọng. Những hướng dẫn sau đây nêu bật những khía cạnh môi trường, xã hội có tầm quan trọng đối với Việt Nam, với ngành Lâm nghiệp Việt Nam và giai đoạn hiện nay của nền kinh tế chuyển đổi. [ghi chú quan trọng cho các đối tác FSSP] Phần này, cũng như các phần khác của cuốn Sổ tay hướng dẫn ngành lâm nghiệp của FSSP, được dự kiến là một tài liệu có thể sử dụng độc lập. Các đối tác FSSP được mời đưa ra ý kiến nhận xét đối với những hướng dẫn này. Những ý kiến về cách thức trong đó hướng dẫn có thể được thích ứng nhằm giải quyết những vấn đề cụ thể mang đặc thù của từng khu vực sẽ là những ý kiến được đánh giá cao. Một số đối tác FSSP có thể muốn đóng góp thông qua việc tổng kết các bài học kinh nghiệm từ những dự án hay nghiên cứu cụ thể. Những phần tổng kết này sẽ được xem xét để đưa vào dưới dạng là những “nghiên cứu điển hình” khi các hướng dẫn tiếp tục được hiệu chỉnh. Những hướng dẫn này được xây dựng dựa trên kinh nghiệm thu được trong quá trình chuẩn bị Dự án Phát triển Ngành lâm nghiệp Việt Nam. Đây là dự án do Ngân hàng Thế giới tài trợ với mục tiêu hỗ trợ trồng rừng cho các tiểu chủ rừng ở bốn tỉnh miền Trung và thành lập một Quỹ Bảo tồn Việt Nam để đưa ra hỗ trợ bảo tồn cho quản lý các khu rừng đặc dụng trên toàn quốc. Hướng dẫn cũng bao gồm những kinh nghiệm từ các dự án trồng rừng nguyên liệu ở Việt Nam và Trung Quốc cũng như các dự án về rừng tự nhiên ở Lào và Cam-pu-chia. Việc xây dựng những hướng dẫn này đã nhận được sự hỗ trợ của Sứ quán Hà Lan, - đây là một phần trong những hỗ trợ của Sứ quán đối với Dự án Phát triển Ngành lâm nghiệp. Những hướng dẫn này đã được xây dựng bởi các chuyên gia sau đây: - John Dick, chuyên gia quản lý rừng và đánh giá tác động môi trường; - Claude Saint-Pierre, chuyên gia đánh giá tác động xã hội và phát triển tiểu chủ nông thôn. 1.2. Các qui trình ESIA: tổng quan Đánh giá tác động môi trường (EIA) đang ngày càng được tăng cường áp dụng trong một số ngành với mục tiêu nhằm đảm bảo cho các vấn đề môi trường được quan tâm thoả đáng trước khi đưa ra những lựa chọn đầu tư quan trọng. Trong trường hợp các khía cạnh xã hội cũng được đánh giá quan trọng như môi trường, phần đánh giá này sẽ được mở rộng và khi đó Đánh giá tác động Môi trường và Xã hội (ESIA) có thể là phương tiện phù hợp để hỗ trợ quá trình ra quyết định. Một vấn đề lớn đối với đánh giá ESIA ở rất nhiều quốc gia đó là việc đánh giá tác động môi trường và xã hội được thiết lập như một qui trình lập kế hoạch/phê duyệt 132 chủ yếu chỉ áp dụng cho thiết kế khả thi của các dự án phát triển qui mô lớn với vùng tác động hạn chế. Các qui trình ESIA ở nhiều nước (nếu không muốn nói là hầu hết) được thiết lập với tư cách là một cơ chế lập kế hoạch tổng hợp. Thường có rất ít hoặc thậm chí không có các cam kết đối với việc lồng ghép ở cấp cao giữa các ngành và đưa ra giải pháp cho các vấn đề xung đột. Bên cạnh đó cũng vẫn chưa có đủ sự cân nhắc cần thiết khi lập kế hoạch thực hiện bên dưới nhằm đảm bảo thực thi một cách hiệu quả cũng như hiệu lực hoá các kết quả của đánh giá ...