Cạnh tranh, đổi mới và nhân tài trong nền kinh tế tri thức - Trần Cao Sơn

Kinh tế tri thức ra đời từ những nước công nghiệp tiên tiến nó có thể phát huy khả năng ở mọi nơi kể cả những nước trình độ kinh tế thấp, khi biết tạo dựng một môi trường thuận lợi phù hợp cho sự phát triển. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết "Cạnh tranh, đổi mới và nhân tài trong nền kinh tế tri thức" dưới đây để hiểu hơn về vấn đề này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Cạnh tranh, đổi mới và nhân tài trong nền kinh tế tri thức - Trần Cao Sơn86 X· héi häc sè 4 (84), 2003C¹nh tranh, ®æi míi vµ nh©n tµitrong nÒn kinh tÕ tri thøc TrÇn cao S¬n Kinh tÕ tri thøc ra ®êi tõ c¸c n−íc c«ng nghiÖp tiªn tiÕn; nã cã thÓ ph¸t huykh¶ n¨ng ë mäi n¬i, kÓ c¶ c¸c n−íc tr×nh ®é kinh tÕ thÊp, khi biÕt t¹o dùng mét m«itr−êng thuËn lîi, phï hîp cho sù ph¸t triÓn. Mét trong nh÷ng tiªu chÝ quan träng nhÊt,mang tÝnh ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ nµy lµ c¹nh tranh, ®æi míi vµ sö dông nh©n tµi. I. C¹nh tranh vµ ®æi míi 1. Trong qu¸ tr×nh tiÕn tíi x· héi tri thøc, c¹nh tranh toµn cÇu ngµy cµngquyÕt liÖt, ®æi míi trë thµnh c¬ së thµnh c«ng cña c«ng ty vµ thùc thÓ kinh tÕ. §iÒu®ã cã nghÜa lµ ng−êi th¾ng trong c¹nh tranh chÝnh lµ nh÷ng c«ng ty tr−íc tiªn nhËnra t− t−ëng míi vµ ®−a nã vµo thùc tiÔn. Theo c¸ch nãi cña Schumpeter th× ®æi míi cã thÓ ®−îc coi lµ sù tæ hîp míi c¸cyÕu tè tri thøc ®· cã, hoÆc c¸c yÕu tè tri thøc míi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, bao gåm“®æi míi kü thuËt”, “®æi míi chÕ ®é”. 2. P. Druker më réng kh¸i niÖm ®æi míi trong qu¶n lý vµ ®−a ra kh¸i niÖm“®æi míi x· héi”, cho r»ng ®ã lµ hµnh vi t¹o nguån n¨ng l−îng míi trong qu¸ tr×nht¹o ra cña c¶i. Trong s¸ch xanh ®æi míi cña Liªn minh ch©u ¢u n¨m 1995 ®· chØ rar»ng ®æi míi lµ “s¶n xuÊt, hÊp thô vµ øng dông thµnh c«ng sù vËt míi trong lÜnh vùckinh tÕ vµ x· héi. Nã cung cÊp biÖn ph¸p míi ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò vµ lµm cho tháam·n nhu cÇu cña c¸ nh©n vµ x· héi trë thµnh ®iÒu cã thÓ”. “§æi míi kh«ng chØ lµ métc¬ chÕ kinh tÕ hay qu¸ tr×nh kü thuËt, mµ cßn lµ mét hiÖn t−îng x· héi”. 3. N¨m 1996, OECD1 ®· c«ng bè v¨n kiÖn “HÖ thèng ®æi míi quèc gia”(National Innovation System) , nhÊn m¹nh ®æi míi tr−íc ®©y ®Òu tËp trung vµo ph©ntÝch ®Çu ra, ®Çu vµo, ®ã lµ mét thø m« h×nh tuyÕn tÝnh tÜnh, cßn trong nÒn kinh tÕlÊy tri thøc lµm c¬ së ngµy nay, tøc thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, sù vËn hµnh b×nh æncña hÖ thèng ®æi míi phô thuéc vµo tÝnh l−u ®éng cña dßng tri thøc. Nã nhÊn m¹nhhÖ thèng ®æi míi quèc gia lµ m¹ng c¬ cÊu mµ chÝnh phñ, c¸c xÝ nghiÖp, c¸c tr−êng ®¹ihäc, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c c¬ cÊu trung gian… kiÕn t¹o th«ng qua sù t−¬ng t¸c cãtÝnh x©y dùng c¸c môc tiªu x· héi vµ kinh tÕ chung. Ho¹t ®éng cña nã chñ yÕu lµ gîimë, ¸p dông, s¸ng t¹o vµ phæ biÕn kü thuËt míi. §æi míi lµ ®éng lùc c¨n b¶n cña sùbiÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña hÖ thèng nµy.1 OECD: Tæ chøc hîp t¸c ph¸t triÓn kinh tÕ Bản quyền thuộc Viện Xã hội học. www.ios.org.vn TrÇn Cao S¬n 87 4. §æi míi trªn thùc tÕ lµ kÕt qu¶ cña mét lo¹t qu¸ tr×nh t−¬ng t¸c phøc t¹pgi÷a ng−êi tham gia vµ c¸c c¬ cÊu kh¸c nhau. Lo¹i h×nh l−u ®éng tri thøc gåm: dßngnguån nh©n lùc; d©y chuyÒn c¬ cÊu; nhãm ngµnh; hµnh vi cña c«ng ty ®æi míi. II. Kinh tÕ tri thøc vµ nh©n tµi §©y lµ mét thÕ giíi sè hãa kü thuËt cao, tri thøc, trÝ tuÖ sÏ trë thµnh ®éng lùcc¬ b¶n thóc ®Èy x· héi tiÕn lªn, m¹ng lµ m¾t kh©u vµ nhÞp cÇu ®Ó thùc hiÖn sù giaotiÕp tèc ®é cao gi÷a con ng−êi, nã lµm cho ng−êi ta ph¸ vì nh÷ng giíi h¹n vÒ kh«nggian vµ thêi gian. Ngµy nay thÕ giíi xuÊt hiÖn hµng lo¹t nhµ doanh nghiÖp tri thøcnh− Bill Gates, Paul Allen, Gordeon Moore… ®iÒu ®ã cho thÊy thêi ®¹i míi, x· héimíi - x· héi tri thøc xuÊt hiÖn. NÒn kinh tÕ nµo th× cã x· héi ®ã t−¬ng øng, x· héinµo th× cã ®¹i biÓu xøng ®¸ng vµ tiªu biÓu cña nã. 1. Nh©n tµi lµ cèt lâi cña nÒn kinh tÕ tri thøc: ë thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, sùthµnh b¹i cña doanh nghiÖp trªn thùc tÕ quyÕt ®Þnh bëi sù qu¶n lý cña con ng−êi.CÇu tµi, nhËn biÕt ng−êi tµi, sö dông ng−êi tµi, ch¨m sãc x©y dùng ng−êi tµi lµ tèchÊt cÇn ph¶i cã ®èi víi mçi mét ng−êi qu¶n lý doanh nghiÖp thµnh c«ng. 2. Trong thêi ®¹i kinh tÕ tri thøc, chØ dùa vµo søc m¹nh c¸ nh©n khã lµm tèt®−îc. V× vËy c¸c nhµ doanh nghiÖp ph¶i biÕt tuyÓn chän ng−êi, sö dông ng−êi vµph©n quyÒn ë møc ®é thÝch hîp. 3. Khoa häc kü thuËt cao ph¸t triÓn nhanh chãng th× tiªu chÝ cña c¹nh tranh®−îc biÓu hiÖn ë −u thÕ vÒ kü thuËt. Con ng−êi lµ môc ®Ých vËn hµnh cña x· héi: x·héi kinh tÕ tri thøc xuÊt ph¸t tõ con ng−êi, khai th¸c con ng−êi, phôc vô con ng−êi; x·héi kinh tÕ tri thøc lµ x· héi nh©n tµi. §−îc nh©n tµi, ®−îc thiªn h¹, mÊt nh©n tµi, mÊtthiªn h¹. Ng−êi Mü 3 lÇn ®Õn §øc mêi Einstein. N−íc Mü dïng tiÒn mua nh÷ng nhµkhoa häc ®o¹t gi¶i Nobel nh»m t¨ng c−êng néi lùc khoa häc cho n−íc Mü. Hép 1. BÝ quyÕt cña Einstein2: S¸ng t¹o vÜ ®¹i ®ßi hái nh÷ng sù thùc kh¾c nghiÖt, trÝ t−ëng t−îng t¸o b¹o, vµ nh÷ng b−íc nh¶y phi logic tíi phÝa tr−íc mµ sau nµy ®−îc chøng minh lµ ®óng ®¾n do viÖc vËn ®éng lïi l¹i vÒ víi nh÷ng nguyªn lý ®· biÕt. ChØ cã nh÷ng kÎ næi lo¹n míi cã thÓ lµm ®−îc ®iÒu ...