Chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh gan mật

BN mắc bệnh gan, khi được tiến hành phẫu thuật, sẽ có nguy cơ chảy máu, hôn mê gan và thậm chí tử vong trong giai đoạn hậu phẫu. Sự rối loạn chức năng của gan có ảnh hưởng đến hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể, trong đó quan trọng nhất là hệ tim mạch, não, phổi và thận. Nguy cơ từ sự rối loạn thứ phát các hệ cơ quan ngoài gan không kém phần quan trọng so với nguy cơ từ rối loạn nguyên phát của gan. ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh gan mật Chăm sóc bệnh nhân mắc bệnh gan mậtBN mắc bệnh gan, khi được tiến hành phẫu thuật, sẽ có nguy cơ chảy máu, hôn mêgan và thậm chí tử vong trong giai đoạn hậu phẫu.Sự rối loạn chức năng của gan có ảnh hưởng đến hầu hết các hệ cơ quan trong cơthể, trong đó quan trọng nhất là hệ tim mạch, não, phổi và thận. Nguy cơ từ sự rốiloạn thứ phát các hệ cơ quan ngoài gan không kém phần quan trọng so với nguycơ từ rối loạn nguyên phát của gan.3.3.1-Đánh giá nguy cơ:Nguy cơ xảy ra các biến chứng và tử vong ở BN bị xơ gan tỉ lệ với mức độ suy tếbào gan của BN đó. Ở BN xơ gan giai đoạn A (theo phân loại của Child-Pugh), tỉlệ biến chứng và tử vong sau phẫu thuật vùng bụng (phẫu thuật gan và phẫu thuậtcác tạng khác ngoài gan) là 10%. Tỉ lệ này ở BN xơ gan giai đoạn B là 30% vàgiai đoạn C là 80% .Khi tiến hành gây mê ở BN bị suy giảm chức năng gan, sự hấp thu, phân phối,chuyển hoá và đào thải các loại thuốc được sử dụng trong quá trình gây mê (thuốcgây mê, thuốc dãn cơ, thuốc giảm đau và an thần) bị ảnh hưởng. Một số loại thuốcgây mê (halothane, enflurane) làm giảm lưu lượng máu động mạch gan. Halothanecó độc tính trực tiếp đến tế bào gan. Nguy cơ suy gan “sét đánh” khi sử dụnghalothane sẽ xảy ra với tỉ lệ 1/6000-35000.Loại phẫu thuật là yếu tố quan trọng nhất quyết định đến tiên lượng của BN bị suygiảm chức năng gan. Sự lôi kéo các tạng khi tiến hành phẫu thuật trong xoangbụng có thể gây hạ huyết áp toàn thân do phản xạ và làm giảm lưu lượng máu đếngan. Đáp ứng tăng tiết catecholamine thường bị suy giảm ở BN suy gan và do ảnhhưởng của thuốc mê. Cuộc phẫu thuật càng mất nhiều máu, nguy cơ tổn thươnggan do thiếu máu càng cao. Phẫu thuật cấp cứu có nguy cơ gây tổn thương gan caohơn phẫu thuật chương trình.3.3.2-Chuẩn bị trước mổ và chăm sóc sau mổ:Chống chỉ định phẫu thuật khi BN: Ở giai đoạn Child-Pugh Co Suy gan cấpo Suy gan mãn nặngo Rối loạn đông máu nặngo Rối loạn nặng chức năng của các cơ quan ngoài gan (suy thận cấp, suy hôohấp cấp, bệnh lý cơ tim).Chuẩn bị trước mổ: Chỉ định vitamine K và huyết tương tươi đông lạnh để phục hồi thời gianoprothrombin trở về giới hạn bình thường. Ở BN có thời gian prothrombin bìnhthường nhưng có suy gan , vitamine K và huy ết tương tươi đông lạnh cũng có íchtrong việc khôi phục hồi lại kho dự trữ các yếu tố đông máu của cơ thể. Truyền tiểu cầu để số lượng tiểu cầu trên 100.000/mm3.o Giảm tối thiểu lượng dịch báng để tránh nguy cơ xảy ra bung thành bụng, hởothành bụng và các vấn đề về hô hấp sau mổ. Dinh dưỡng hỗ trợ qua đường tĩnh mạch kết hợp tăng cường dinh dưỡng quaođường miệng. Đánh giá chức năng thận để có biện pháp điều chỉnh thích hợp nếu có suyogiảm chức năng thận. Đánh giá và điều chỉnh các rối loạn về điện giải, đặc biệt là tình trạng giảmokali huyết tương và nhiễm kiềm chuyển hoáKhi gây mê: Isoflurane là loại thuốc mê được chọn lựa vì loại thuốc này làm tăng lượngomáu đến gan. Trong các loại thuốc dãn cơ, atracurium, do không phụ thuộcvào sự bài tiếtoqua gan hay thận, thích hợp với BN bị suy gan. Các loại thuốc như morphine, meperidine, benzodiazepine, and barbiturateophải được sử dụng hết sức cẩn thận vì chúng được chuyển hoá ở gan. Nói chung,liều lượng của chúngnên được giảm 50%. Trong các loại thuốc giảm đau gâynghiện, fentanyl là tác nhân được chọn lựa.Khi tiến hành phẫu thuật: Hạn chế lôi kéo nhiều các tạng trong xoang bụngo Cầm máu cẩn thậno Kết thúc sớm cuộc mổo Việc truyền huyết tương giàu tiểu cầu có thể làm giảm nguy cơ xảy ra biếnochứng chảy máu trầm trọng.Chăm sóc sau mổ: BN xơ gan, sau cuộc phẫu thuật kéo dài, có mất nhiều máu và tụt huyết ápotrong lúc phẫu thuật nên được lưu lại và được chăm sóc trong phòng săn sóc đặcbiệt. Cần chú ý đến các biểu hiện của suy gan như vàng mắt, rối loạn tri giác (bệnhlý não) và báng bụng. Cẩn thận khi chỉ định các loại thuốc an thần và ức chế thầnkinh cơ trong lúc phẫu thuật. Các loại thuốc này nên được trung hoà sớm sau mổ.Cẩn thận khi chỉ định các thuốc giảm đau gây nghiện trong giai đoạn sau mổ. Cần đánh giá sớm chức năng thận, bởi vì hội chứng gan thận có thể xảy ra,ocũng như sự chuyến dịch của các ngăn dịch sau mổ ở BN suy gan có thể dẫn đếnsuy thận. Duy trì thời gian prothrombin trong giới hạn bình thường bằng vitamine Kovà huyết tương tươi đông lạnh. Duy trì số lượng tiểu cầu trên giới hạn 100.000. Cho ăn sớm là một biện pháp làm cải thiện kết quả phẫu thuật ở BN xơ gan.o Xét nghiệm điện giải đồ để chẩn đoán và xử trí các rối loạn về điện giải, đặcobiệt là giảm kali huyết tương và nhiễm kiềm chuyển hoá. ...