Chất chống oxi hóa: Quan điểm trong điều trị vô sinh nam

Một trong những nguồn sản sinh ROS là tế bào tinh trùng. Từ trong những giai đoạn sớm của quá trình biệt hóa tế bào mầm nguyên thủy thành tinh trùng đã có sản sinh một lượng nhỏ ROS và đóng vai trò đóng gói nhiễm sắc thể của tinh trùng, điều chỉnh số lượng tế bào sinh tinh, điều chỉnh quá trình thoái triển của tế bào.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chất chống oxi hóa: Quan điểm trong điều trị vô sinh namTổng Quan Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 2 * 2018 CHẤT CHỐNG OXI HÓA: QUAN ĐIỂM TRONG ĐIỀU TRỊ VÔ SINH NAM Mai Bá Tiến Dũng*ĐẶT VẤN ĐỀ: trùng, di chuyển và bất thường về hình dạng(2,31,3). Khoảng 25% trường hợp vô sinh nam Theo định nghĩa của tổ chức y tế thế giới có tăng ROS và giảm đáng kể chất chống oxi hóa.(WHO), một cặp vợ chồng sau khi lập gia đình Ngoài việc thực hiện phẫu thuật nối thôngmột năm, không áp dụng bất kỳ biện pháp kế đường dẫn tinh, cột tĩnh mạch tinh vi phẫu,hoạch hoá gia đình mà không có con được xếp phẫu thuật tạo hình đường sinh dục … thì vấnvào nhóm vô sinh. đề sử dụng các chất chống oxi hóa cũng cần phải Theo thống kê của Tổ chức Y tế thế giới đề cập trong điều trị vô sinh nam(28,20,25).(WHO), cứ 100 cặp vợ chồng vô sinh thì nguyên VAI TRÒ CỦA ROS TRONG PHÁTnhân do vợ là 40%, do chồng là 30%, do cả hai TRIỂN CỦA TINH TRÙNGngười đều có bệnh là 20% và 10% không rõnguyên nhân. Một trong những nguồn sản sinh ROS là tế Hiện tại chúng ta có thể tìm ra các nguyên bào tinh trùng. Từ trong những giai đoạn sớmnhân về vô sinh như: vô sinh do tắc đường dẫn của quá trình biệt hóa tế bào mầm nguyên thủytinh, vô sinh do giãn tĩnh mạch tinh, vô sinh do thành tinh trùng đã có sản sinh một lượng nhỏbất thường cơ quan sinh dục, vô sinh do bất ROS và đóng vai trò đóng gói nhiễm sắc thể củathường về nhiễm sắc thể… nhưng hầu hết tất cả tinh trùng, điều chỉnh số lượng tế bào sinh tinh,các trường hợp do bất thường về chất lượng tinh điều chỉnh quá trình thoái triển của tế bào(10).trùng(14). Vô sinh nam cũng bị ảnh hưởng bởi các Trong giai đoạn biệt hóa của tinh trùng, ROSyếu tố mô trường như: hóa chất, tia xạ, kim loại đóng vai trò quan trọng việc hoạt hóa cực đầu,nặng, nhiệt độ, thói quen như thuốc lá, bia rượu, phản ứng của acrosome, ổn định ty thể và dicác chất gây nghiện cũng như nhiễm trùng tiết động của tinh trùng(4). Đồng thời ROS thể hiệnniệu(19,29,27,9). vai trò của tín hiệu sinh học, điều này chứng minh qua tác động trên những vị trí hoạt hóa Đặc biệt vai trò của phản ứng oxy hóa của cơ enzyme trên màng tế bào và trên ty thể.thể trước các tác nhân gây hại đến tinh trùng đãđược đề cập trong các nghiên cứu trong 25 năm Tuy nhiên việc gia tăng ROS có thể dẫn đếnqua. Màng tế bào của tinh trùng đặc biệt dễ tổn mất cân bằng oxi hóa (oxidative stress - OS), tácthương trước tác nhân oxy hóa vì cấu trúc đặc động xấu lên tinh trùng và gây vô sinh nam. Mấttrưng chứa các chất béo không bão hòa và nhân cân bằng oxi hóa có thể gây vô sinh nam theo cáctế bào chứa một lượng nhỏ enzyme có khả năng cơ chế: (1) gây tổn thương màng tinh trùng, dotrung hòa các tác nhân gây oxy hóa tế bào. Điều đó làm giảm khả năng di động và khả năng thụnày dẫn đến tay đổi tính thấm của màng tế bào, tinh của tinh trùng; (2) gây tổn thương ADN củabất hoạt enzyme màng tế bào, cấu trúc DNA bị tinh trùng dẫn đến giảm khả năng thụ tinh vàtổn thương và quá trình chết của tế bào(2). ảnh hưởng đến sự phát triển của phôi sau khi thụ tinh; (3) tăng quá trình thoái triển của tinh Hậu quả của mất quân bình giữa hệ thống trùng. Qua đó, tăng ROS có thể làm giảm khảbảo vệ chống oxi hóa của cơ thể (andioxidant năng sinh sản của nam giới, ảnh hưởng xấu đếnsystem) và tác nhân gây oxi hóa tế bào (ROS: sự phát triển của phôi và thai nhi sau này. Nhiềureactive oxygen species) là giảm số lượng tinh * Khoa Nam Học - Bệnh viện Bình Dân TP. Hồ Chí Minh. Tác giả liên lạc: ThS. BS. Mai Bá Tiến Dũng. ĐT: 0913. 809.110. Email: maibatiendung@gmail.com36 Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật BV. Bình Dân năm 2018Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ bản Tập 22 * Số 2 * 2018 Tổng Quanchứng cứ khoa học cho thấy mất cân bằng oxy Hệ thống men (hóa (oxidative stress) là nguyên nhân phổ biến Superoxide dismutase (SOD) – xúc tác kimnhất gây nên sự phân mảnh ADN tinh trùng(12,5). loại chuyển hóa bao gồm đồng và kẽm.Các nguyên nhân gây mất cân bằng oxi hóa Catalase – tác động hoạt hóa cực đầu củacó tác động đến tinh trùng và gây vô sinh tinh trùng và chuyển hóa các gốc oxi hóa thànhnam(3,4,9,29). oxy và nước.Lối sống Glutathione: hệ thống trên ty thể, nhân tế Hút thuốc lá. bảo, bảo vệ nhiễm sắc thể của tinh trùng tránh bị oxi hóa, bảo vệ quá trình phân hủy màng tế bào Dinh dưỡng không hợp lý. bởi chặn quá trì phân hủy lipid(23,26). Căng thẳng tâm lý. Hệ thống chống oxi hóa không thuộc hệ Béo phì. thống men Nghi ...