CHƯƠNG 10: CÁC LOẠI MÁY TRỤC

Máy trục thường là một máy hoàn chỉnh gồm có phần kết cấu thép và các cơ cấu cơ khí như cơ cấu nâng, cơ cấu di chuyển, có thể có cơ cấu quay, cơ cấu thay đổi tầm vươn cùng các bộ phận điều khiển và các công tắc an toàn. Máy trục thực hiện nâng hạ vật trong toàn bộ không gian mà máy bao quát
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHƯƠNG 10: CÁC LOẠI MÁY TRỤC Ch ¬ng 10 C¸c lo¹i m¸y trôc 10.1. Kh¸i niÖm chung vÒ m¸y trôc M¸y trôc thêng lµ mét m¸y hoµn chØnh gåm cã phÇn kÕt cÊu thÐp vµ c¸c c¬cÊu c¬ khÝ nh c¬ cÊu n©ng, c¬ cÊu di chuyÓn, cã thÓ cã c¬ cÊu quay, c¬ cÊuthay ®æi tÇm v¬n cïng c¸c bé phËn ®iÒu khiÓn vµ c¸c c«ng t¾c an toµn. M¸y trôcthùc hiÖn n©ng h¹ vËt trong toµn bé kh«ng gian mµ m¸y bao qu¸t. Tuú theo tÝnhchÊt c«ng nghÖ n©ng h¹, ®iÒu kiÖn kh«ng gian, ®iÒu kiÖn kinh tÕ mµ lùa chänc¸c h×nh thøc kÕt cÊu thÐp kh¸c nhau. Nh vËy tªn gäi cña c¸c m¸y trôc lµ dùa vµoh×nh d¹ng kÕt cÊu thÐp cña chóng nh : CÇn trôc cét, cÇu trôc, cæng trôc, cÇn trôcth¸p, cÇn trôc tù hµnh, cÇn trôc ch©n ®Õ, cÇn trôc c¸p, cÇn trôc næi. C¸c bé phËnc¬ khÝ cña m¸y trôc vµ c¸c ph ¬ng ph¸p tÝnh to¸n chóng ®· ® îc nghiªn cøu kü ë c¸cch¬ng tríc; tÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp ® îc tr×nh bµy ë gi¸o tr×nh riªng vÒ kÕt cÊuthÐp. Trong ch¬ng nµy chñ yÕu nªu lªn mét c¸ch tæng thÓ c¸c lo¹i m¸y trôc tiªubiÓu, cã tÝnh chÊt liªn kÕt c¸c bé phËn c¬ khÝ vµ kÕt cÊu thÐp ®· nghiªn cøuthµnh mét m¸y hoµn chØnh, nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cÇn l u ý, ®iÒu kiÖn södông cho tõng lo¹i vµ cã phÇn tÝnh to¸n tæng thÓ. 10.1.1 KÕt cÊu kim lo¹i cña m¸y trôc. Trong m¸y trôc phÇn kÕt cÊu kim lo¹i chiÕm 60 ÷ 80% khèi lîng cña toµn m¸y.V× vËy viÖc chän vËt liÖu vµ ph¬ng ph¸p tÝnh ®Ó kÕt cÊu kim lo¹i b¶o ®¶m ®ñbÒn khi lµm viÖc vµ ®¹t ®îc chØ tiªu kinh tÕ lµ ®iÒu rÊt quan träng. PhÇn kÕt cÊukim lo¹i thêng cã hai d¹ng chÝnh: d¹ng hép vµ d¹ng dµn, liªn kÕt c¸c bé phËn kÕtcÊu víi nhau b»ng hµn hoÆc ®inh t¸n. Do cã nhiÒu u ®iÓm vÒ kinh tÕ vµ c«ngnghÖ gia c«ng nªn th«ng thêng sö dông hµn lµ chÝnh. 1. VËt liÖu: VËt liÖu sö dông ë m¸y trôc cã d¹ng thÐp tÊm hoÆc d¹ng thÐph×nh. §Ó b¶o ®¶m tÝnh hµn cao nªn th êng dïng thÐp c¸c bon, thÐp kÕt cÊu hîpkim thÊp hay hîp kim nh«m. §èi víi lo¹i m¸y trôc cã träng t¶i lín trªn 75T, c¸c thanhchÞu t¶i thêng chÕ t¹o b»ng thÐp kÕt cÊu hîp kim thÊp, cã ®é bÒn cao h¬n thÐpc¸c bon, nh»m môc ®Ých gi¶m träng l îng vµ chèng ¨n mßn khi lµm viÖc ngoµi trêi.Tuy nhiªn khi dïng thÐp hîp kim cÇn chó ý sö dông biÖn ph¸p c«ng nghÖ hîp lý ®Ógi¶m øng suÊt tËp trung v× lo¹i nµy cã ®é nh¹y cao ®èi víi sù tËp trung øng suÊtkhi t¶i thay ®æi. Mét nhîc ®iÓm n÷a khi dïng thÐp hîp kim lµ gi¸ thµnh th êng cao. BiÖn ph¸p ®Ó gi¶m khèi lîng kÕt cÊu lµ dïng hîp kim nh«m. So víi thÐp c¸cbon th× khèi lîng hîp kim nh«m nhá h¬n 2,8 ÷ 3 lÇn, cã tÝnh chèng ¨n mßn cao, c¬tÝnh t¬ng ®¬ng thÐp c¸c bon, nh ng cã m« ®uyn ®µn håi thÊp, b»ng mét nöa thÐp 237c¸c bon, nªn lµm t¨ng biÕn d¹ng ®µn håi vµ chu kú dao ®éng cña kÕt cÊu. Do vËysö dông d¹ng hép hay d¹ng èng th× l u ý chiÒu cao dÇm ph¶i cao h¬n lo¹i thÐp c¸cbon 20 ÷ 30%. 2. T¶i träng tÝnh: Khi tÝnh to¸n kÕt cÊu thÐp m¸y trôc, cÇn biÕt ®Çy ®ñ c¸clo¹i t¶i träng vµ vÞ trÝ ®Æt t¶i. C¸c t¶i bao gåm: t¶i träng cè ®Þnh, t¶i di ®éng, lùcqu¸n tÝnh, t¶i träng giã... a) T¶i cè ®Þnh hay kh«ng di ®éng : bao gåm träng lîng phÇn kÕt cÊu thÐp, c¬cÊu di chuyÓn, buång ®iÒu khiÓn vµ nh÷ng phÇn cè ®Þnh kh¸c. Th«ng th êng c¸clo¹i t¶i träng trªn ® îc xem nh ph©n bè ®Òu trªn suèt chiÒu dµi kÕt cÊu vµ ® îctÝnh: qtt = k1q §èi víi cÇn trôc cÇn gËt th× t¶i treo t¹i ®Çu cÇn, t¹i thêi ®iÓm tÝnh coi nh kh«ngdi ®éng: PQ= k2Q, N; trong ®ã: k1 - hÖ sè ®iÒu chØnh kÓ ®Õn hiÖn t îng va ®Ëp khi di chuyÓn; khi v <60m/ph lÊy k1 = 1, khi v ≥ 60m/ph th× lÊy k1=1,1. q - t¶i kh«ng di ®éng ph©n bè ®Òu, N/m; k2 - phô thuéc chÕ ®é lµm viÖc cña m¸y trôc: chÕ ®é lµm viÖc nhÑ th× k 2=1,1;trung b×nh k2=1,2 nÆng th× k2=1,13. b) T¶i träng di ®éng: lµ t¶i cña c¸c b¸nh xe t¸c ®éng däc theo kÕt cÊu trong qu¸tr×nh di chuyÓn : P = Pxe+ PQ; trong ®ã: Pxe- ¸p lùc träng lîng xe, N; PQ- ¸p lùc do t¶i träng n©ng, N. c) Lùc qu¸n tÝnh ngang: lµ lùc xuÊt hiÖn khi phanh hoÆc më m¸y, cã h íng t¸cdông th¼ng gãc víi híng di chuyÓn cña m¸y trôc. d) T¶i träng xo¾n: thêng do m« men xo¾n g©y ra trong trêng hîp sau ®©y: - Khi t¶i träng th¼ng ®øng ®Æt c«ng x«n so víi dÇm chÝnh. - Khi t¶i träng th¼ng ®øng ®Æt c«ng x«n do trôc ® êng ray ®Æt lÖch so víi trôc ®øng cña dÇm chÝnh. - Khi lùc qu¸n tÝnh ngang ®Æt c«ng x«n ®èi víi trôc ngang cña tiÕt diÖn dÇm cuèi trong trêng hîp kh«ng cã hÖ thèng liªn kÕt kÝn.238 e) T¶i träng giã: khi m¸y lµm viÖc ngoµi trêi (®· tr×nh bµy trong ch¬ng 1). f) KÕt hîp t¶i träng tÝnh: KÕt hîp t¶i trong hai trêng hîp: - T¶i träng chÝnh: Bao gåm c¸c lo¹i t¶i träng cè ®Þnh vµ xo¾n nÕu cã. - T¶i träng phô: Bao gåm t¶i träng qu¸n tÝnh ngang vµ giã ë tr¹ng th¸i lµm viÖc. Ngoµi ra cßn cã thÓ xÐt thªm tr¹ng th¸i kh«ng lµm viÖc ®Ó tÝnh mét sè bé phËnnh kÑp ray. 3. C¸c ph¬ng ph ...