Chương 3: Giảm thiểu chất thải, phân loại, thu gom và xử lý chất thải rắn từ nguồn phát sinh

Tài liệu tham khảo về giảm thiểu chất thải, phân loại, thu gom và xử lý chất thải rắn từ nguồn phát sinh
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 3: Giảm thiểu chất thải, phân loại, thu gom và xử lý chất thải rắn từ nguồn phát sinh 3Gi¶m thiÓu chÊt th¶i, ph©n lo¹i, Thu gomvμ xö lý chÊt th¶i r¾n tõ nguån ph¸t sinh NguyÔn Quèc C«ng3.1. Thu gom s¬ cÊp vµ ph©n lo¹i chÊt th¶i r¾n t¹i nguån ph¸t sinh3.1.1. Kh¸i niÖm chung Thu gom chÊt th¶i r¾n t¹i nguån ph¸t sinh lµ qu¸ tr×nh thu nhÆt r¸c (haygäi chung lµ chÊt th¶i r¾n) ngay trong c¸c hé gia ®×nh, kh¸ch s¹n, c¸c c«ng së,tr−êng häc hay trong nh÷ng trung t©m y tÕ, dÞch vô th−¬ng m¹i, xÝ nghiÖp c«ngnghiÖp…TiÕp theo, nÕu t¹i c¸c nhµ ë, c«ng së hay c¸c ®¬n vÞ trªn ®øng ®éc lËpth× cã thÓ l−u gi÷, xö lý t¹i chç, cßn nÕu ë ®« thÞ, khu c«ng nghiÖp th× bèc chónglªn xe vµ chë ®Õn ®Þa ®iÓm xö lý, chuyÓn tiÕp, trung chuyÓn hay ch«n lÊp. Xö lýchÊt th¶i ë gÇn nguån ph¸t sinh lµ kh¶ thi vµ ®ßi hái ng−êi chñ chÊt th¶i tù ph©nlo¹i tr−íc khi ®em tíi n¬i tËp trung. ViÖc lµm nµy cã nhiÒu lîi Ých mµ tr−íc hÕtlµ gi¶m ®−îc chi phÝ kinh tÕ vµ m«i tr−êng khi vËn chuyÓn vµ ch«n lÊp chÊt th¶i. ViÖc thu gom chÊt th¶i r¾n th−êng chia ra thµnh c¸c c«ng ®o¹n “s¬ cÊp”vµ “thø cÊp”. Sù ph©n biÖt nµy cã hµm ý lµ ë nhiÒu khu vùc, viÖc thu gom ph¶i®−îc thùc hiÖn theo mét qu¸ tr×nh hai giai ®o¹n: thu gom chÊt th¶i tõ c¸c nhµ ëvµ thu gom tËp trung vÒ chç chøa trung gian råi tõ ®ã l¹i chuyÓn tiÕp vÒ tr¹mtrung chuyÓn hay khu xö lý vµ b·i ch«n lÊp. ë ch−¬ng nµy sÏ tËp trung tr×nhbµy c¸c vÊn ®Ò vÒ ph©n lo¹i t¹i nguån ph¸t sinh vµ thu gom s¬ cÊp. ViÖc ph©nlo¹i t¹i nguån vµ thu gom s¬ cÊp ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®èi víi con ng−êi, müquan còng nh− hiÖu qu¶ cña c¸c c«ng ®o¹n vËn chuyÓn vµ xö lý, sö dông hayt¸i chÕ sau ®ã. Ph©n lo¹i t¹i nguån ph¸t sinh ®−îc hiÓu lµ c¸c lo¹i chÊt th¶i cïng lo¹i,cïng gi¸ trÞ sö dông, t¸i chÕ, hay xö lý,… ®−îc ph©n chia vµ chøa riªng biÖt. VÝdô, th«ng th−êng, t¹i mçi hé gia ®×nh hay c«ng së, mçi ®¬n vÞ, chÊt th¶i nh− c¸c 37lo¹i can, hép, chai lä cã thÓ chøa trong mét thïng hay tói nhùa mÇu vµng, lo¹igiÊy hay s¸ch b¸o, c¸c t«ng ®−îc chøa trong mét thïng hay tói nhùa mÇu xanh;lo¹i bao gãi thøc ¨n hay thøc ¨n d− thõa ®−îc chøa trong thïng hay tói nhùamÇu ®en. Th−êng th× c¸c hÖ thèng ph©n lo¹i, thu gom s¬ cÊp bao gåm nh÷ng thïngchøa, xe chë r¸c lo¹i nhá, xe hai b¸nh kÐo b»ng tay thu gom r¸c vµ chë ®Õn c¸cb·i chøa chung hay nh÷ng ®iÓm chuyÓn tiÕp. Do vËy, viÖc ph©n lo¹i vµ thu gomban ®Çu cã ý nghÜa rÊt quan träng trong mäi hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n nãichung, trong viÖc thu gom vµ vËn chuyÓn thø cÊp tiÕp theo. §Õn l−ît m×nh viÖcthu gom thø cÊp l¹i phô thuéc vµo c¸c lo¹i xe t¶i thu gom ®−îc lùa chän, vµohÖ thèng vµ c¸c ph−¬ng tiÖn thu gom t¹i chç. Khi thu gom r¸c th¶i tõ c¸c nhµ ë hay c«ng së th−êng Ýt tèn kÐm h¬n sovíi viÖc quÐt dän chóng tõ ®−êng phè. Bëi v× viÖc ®ã cã thÓ gi¶m thÓ tÝch hoÆcträng l−îng chÊt th¶i, dÔ dµng t¸i sö dông hoÆc t¸i chÕ nh÷ng vËt liÖu h÷u ÝchlÉn trong chÊt th¶i, tiÕt kiÖm thêi gian nhÆt r¸c vµ quÐt dän ®−êng phè… §ÓkhuyÕn khÝch céng ®ång thùc hiÖn cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÓm chøa trung gian ënh÷ng kho¶ng c¸ch thuËn tiÖn cho nh÷ng hé t¹o r¸c vµ chóng cÇn ®−îc quyho¹ch, thiÕt kÕ sao cho r¸c th¶i ®−îc ®−a vµo thïng chøa ®ùng ®óng vÞ trÝ, dÔdµng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho thu gom thø cÊp. Ch−¬ng nµy sÏ tËp trungvµo c¸c ho¹t ®éng liªn quan tíi ph©n lo¹i, gi¶m thiÓu chÊt th¶i hé gia ®×nh t¹inguån, kü thuËt thu gom s¬ cÊp vµ hai sù lùa chän cho xö lý chÊt th¶i ph©n t¸n.3.1.2. Thu gom chÊt th¶i r¾n tõ trong hé gia ®×nh (thu gom s¬ cÊp) Trong hÖ thèng nµy, c¸c hé gia ®×nh cã thÓ tham gia hoÆc kh«ng cÇn thamgia vµo qu¸ tr×nh thu gom. Nh÷ng ng−êi thu gom r¸c sÏ ®i vµo tõng nhµ (s©nhay v−ên), mang thïng r¸c ra ®æ vµo xe cña hä vµ sau ®ã tr¶ vÒ chç cò. Chi phÝtrong hÖ thèng nµy chñ yÕu chñ yÕu cho nh©n c«ng lao ®éng. Tuy nhiªn, ënh÷ng n−íc cã thu nhËp thÊp, gi¸ lao ®éng th−êng kh¸ rÎ nªn h×nh thøc nµyt−¬ng ®èi tèt. Mét d¹ng kh¸c cña h×nh thøc nµy lµ nh÷ng ng−êi thu gom rung chu«nghay gâ cöa tõng nhµ vµ ®îi chñ nhµ mang r¸c ra cöa. Ph−¬ng ph¸p nµy cã thÓthu ®−îc hÇu hÕt chÊt th¶i cña hé gia ®×nh nh−ng tèn nhiÒu nh©n c«ng vµ thêigian ®i thu gom chÊt th¶i. Trong ph¹m vi tµi liÖu nµy, thuËt ng÷ “nhµ ë thÊp tÇng” ®−îc sö dông ®èivíi nh÷ng ng«i nhµ cã sè tÇng nhá h¬n bèn. ThuËt ng÷ “nhµ ë cao tÇng” ®−îc 38sö dông ®èi víi nh÷ng ng«i nhµ cã sè tÇng lín h¬n b¶y. §èi víi nh÷ng nhµ cãsè tÇng tõ bèn ®Õn b¶y ®−îc xem lµ nh÷ng nhµ cã ®é cao trung b×nh. ViÖc thugom t¹i chç lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng cã liªn quan tíi thu gom chÊt th¶i r¾n tíi khichóng l−u gi÷ trong c¸c c«ngten¬ tr−íc khi ®−îc vËn chuyÓn b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn thugom ë bªn ngoµi. Thu gom tõ c¸c nhµ ë thÊp tÇ ...