Bài giảng môn ngư loại học dành cho sinh viên thủy sản
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Chương 7 Hệ Hô Hấp Bài giảng Chương 7 Hệ Hô HấpThS. Nguyễn Hữu Lộc Hệ hô hấp Cơ quan hô hấp chính Mang• Cơ quan hô hấp Cơ quan trên mang Nhiệm vụ: cung cấp O2, thải CO2 Cơ quan hô hấp phụ Xoang miệng hầu Da Ruột Bong bóng khí Cơ quan hô hấp phụ ngoài mang như cá rô đồng, cá lóc, cá trê vàng, cá tra, lươn, cá chạch Cơ quan hô hấp chính Xương cung mang• Cấu tạo mang Tia mang g Lược man Chức năng 2 T ảh i COLá mang: màu đỏ, trên mỗi cung mangthường có 2 lá mang (còn gọi là phiến mang).Mỗi lá mang do nhiều tia mang mãnh, dài,màu đỏ, vách mỏng, xếp khít nhau tạo thành Cơ quan hô hấp phụ() Màng nhầy + Cơ quan trên mang Mê xoang lộ miệng hầu Hình dạng Cấu tạo Nhiệm vụ + Da B on Da có nhiều chỗ mỏng tập trung mao g Hh bón okcá ạch hấp thụnăng quahda 17-ư da trong trường hợp aế m Trê có khả oxy hô ấp nh 32% gđChạch,t Lươn, ụ ột is80% tổngọlượng oxy hô hấp. Cá ặc biệ hấp th m tớ ố trong h cá Bống kh íChình hô hấpáqua da chiếm 60 % tThòi lượng hô hấp. Gobiiodae, c Chình Anguilla, cá ổng lòi Priophthalmus.Cơ quan hô hấp có ở hầu hết các loài cá, tồn tại dưới nhiều hình thức như:• Da: một số đv thủy sinh, có thể hít thở một cách đơn giản bằng cách trao đổi khí qua bề mặt của cơ thể• Mang: Mang chỉ đơn giản là lớp tế bào để trao đổi khí. Chúng là những tế bào, với nhiều vết nhăn để tăng diện tích bề mặt• Mê lộ: là cơ quan thở phụ cho các loài cá thuộc họ Anabanideia. Chủ yếu kèm theo các tế bào đan xen chằng chịt với nhau, phát triển từ một góc trên cấu trúc của mang• Phổi: phổi được tạo bởi các mô cơ, các tế bào bên trong phổi thu oxy trong không khí và chuyển nó vào trong máu qua mao mạch và thải khí carbon dioxide ra. Hô hấp ngoài: trao đổi khí giữa H ô h ấp cơ thể với môi trường qua bềHô hấp ở cá gồm: mặt trao đổi khí Hô hấp trong: Xảy ra bên trong tế bào (ti thể)Bề mặt trao đổi khí-Bộ phận cho O2từ môi trường ngoài khuếch tán vào trong tếbào (hoặc máu) và CO2 khuếch tán từ tế bào (hoặc máu) rangoài gọi là bề mặt trao đổi khí.- Đặc điểm bề mặt trao đổi khí : + Diện tích bề mặt lớn. + Mỏng và ẩm ướt. + Có nhiều mao mạch và có sắc tố hô hấp. + Có sự lưu thông khí.Trao đổi khí của cá xương Hoạt động thở vào, thở ra của cá: - Khi cá thở vào, miệng cá mở ra, thềm miệng hạ xuống, nắp mang đóng (đường diềm quanh nắp mang khép kín) dẫn đến thể tích khoang miệng tăng lên, áp suất trong khoang miệng giảm, nước tràn qua miệng vào khoang miệng.- Khi cá thở ra, miệng cá đóng lại, thềm miệng nâng lên, nắpmang mở ra làm giảm thể tích khoang miệng, áp lực trongkhoang miệng tăng lên có tác dụng đẩy nước từ khoang miệngđi qua mang.• Phần lớn các loài cá trao đổi các chất khí bằng mang,• là bộ phận nằm ở các bên của hầu.• Lá mang được cấu thành từ các cấu trúc tương tự như sợi chỉ gọi là các tia (sợi) mang.• Mỗi tia mang chứa một hệ thống các mao mạch để có diện tích tiếp xúc bề mặt lớn cho việc trao đổi O2 và CO2.• Cá trao đổi khí bằng cách hút nước giàu ôxy qua miệng và đẩy chúng qua các lổ của mang Cấu tạo của mang cá • Hình dạng và cấu tạo: lá mang, lược mang, động mạch ra vào mang, dây thần kinh, xương cung mangCung mang mặt cắt đối xứng dọc (Bouins, H&E) 1. Lược mang, 2. Biểu mô, 3. Màng nền, 4. Lớp dưới màng nhầy,5. Xương, 6. Mô chứa mỡ, 7. Tiểu động mạch ra mang,8. Động mạch ra mang, 9. Sợi mang sơ cấp, 10. Sợi mang thứ cấpHình dạng & cấu tạo: lá mang, tia mangMỗi cung mang thường có 2 lá mang Mỗi cung mang thường có 1-2 VD: cá ...