CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC HÀNH TINH VÀ MẶT TRĂNG

Tham khảo tài liệu chuyển động của các hành tinh và mặt trăng, tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
CHUYỂN ĐỘNG CỦA CÁC HÀNH TINH VÀ MẶT TRĂNG CHUYỂNĐỘNGCỦACÁCHÀNHTINHVÀMẶTTRĂNG TRÊNTHIÊNCẦU Tácgiả:NguyễnHoàiNam • ChuyểnĐộngCủaCácHànhTinh • ChuyểnĐộngCủaMặtTrăng • CácPhaCủaMặtTrăng 1.ChuyểnđộngcủacáchànhtinhSaoThuỷMercury,SaoKimVenus,SaoHoảMars,SaoMộcJupitervàSaoThổSaturnlàcáchànhtinhbạncóthểnhìnthấyđượcbằngmắtthường.Tuynhiênánhsángcủachúngmàbạnnhìnthấykhôngphảilàánhsángmàchúngcóthểtựphátra.ÁnhsángđólàánhsángdochúngphảnxạlạiánhsángchiếuđếntừMặtTrời.ThiênVươngTinhUranuslàmộthànhtinhởkháxachúngta,thựcchấtđôikhingườitacóthểnhìnthấynóbằngmắtthườngnhưngsẽrấtkhóđểbạnphânbiệtnóvớinhữngngôisaomờkhácdocấpsaobiểukiếncủanólà+5,6.Vàcuốicùng,2hànhtinhxanhấtcủahệMặtTrờichúngtađãbiếtlàHảiVươngTinhNeptunevàDiêmVươngTinhPlutothìchỉcóthểthấyđượcquanhữngchiếckínhthiênvăn(telescope).TấtcảcáchànhtinhđềuchuyểnđộngquanhMặtTrờitrênmộtquĩđạogầntròn.Hànhtinhnàocàngởxathìcóchukìchuyểnđộngcànglớntứclanòmấtnhiềuthờigianhơnđểhoànthànhmộtvòngquaycủamình.Ngoàira,tấtcảcáchànhtinhkhichuyểnđộngnhưvậyđềucóchungmộtđiểm,đólàchúngchuyểnđộngqunhMặtTrờitheocùngmộthướng.KhiquansátchuyểnđộngcủacáchànhtinhtrênThiênCầu,bạnsẽthấychúngcũngxuấthiệnvàdichuyểntrênđườngHoàngĐạo.ĐiềunàycóthểhiểuđượcdễdàngkhibạntựlậprachomìnhmộtmôhìnhtưởngtượngtrongđócáchànhtinhchuyểnđộngquanhMặtTrờitrêncùngmộtmặtphẳngquĩđạocủaTráiĐất.VàđiềuđócónghĩalàkhiquansáttừTráiĐất,cảMặtTrờivàcáchànhtinhbạnnhìnthấyđềuthuộccùngmộtmặtphẳng.VàđiềunàycũngcónghĩalàbạnluônthấycáchànhtinhcũngnhưMặtTrờiđềucóchuyểnđộngbiểukiếnquanhTráiĐấttrêncùngmộtđườngđi.SaoThuỷvàsaoKimlàhaihànhtinhgầnMặtTrờihơnTráiĐất,thếnênkhiquansátbầutrờitừTráiĐất,chúngtathấyrằngđườngđicủachúngtrởnênkháphứctạp.KhoảngcáchcủasaoThuỷđếnMặtTrờimàbạncóthểquansátthấycóthểdaođộngvớibiênđộlà28độ.CònsaoKim,nólàmộtngôisaomàcấpsaobiểukiếncóthểlênđến4,nóchínhlàthiênthểsángnhấtbạncóthểquansátthấytrênbầutrời,mỗinămcóđến6thángbạncóthểquansátnóvàolúchoànghôn,khiđóngườitagọinólàsaoHôm,cònnửanămcònlạithìnólạiđượcgọilàsaoMaidonóluônxuấthiệntrướckhiMặtTrờimọc.saoThuỷcũngcótínhchấtnàynhưngdobiênđộcủanógầnMặtTrờihơnrấtnhiềunênthậtsựkhóquansáthayđịnhvịđượcnókhimàmỗikhinóxuấthiệnthìcónghĩalàMặtTrờicũngởrấtgầnđấyđủđểchemờánhsángyếuớtcủanó.CũngnhưMặtTrời,cáchànhtinhchuyểnđộngtrênmộtvùngrộng18độvềmỗibêncủaHoàngĐạo,chúngcũnglầnlượtlướtqua12cungHoàngĐạođượcđạidiệnbởi12chòmsao.Tửvi(horoscope),haycòngọilàchiêmtinhhọc(astrology)phươngTâychínhlàdựatrêncơsởnàyđểđưaracáclậpluậnvàsuyđoánvềtươnglaivàsốmệnhcủaconngười.Trênthựctế,Chiêmtinhhọckhônghềmangcơsởcủakhoahọc.Nóchỉđơnthuầnlàmộtsựmêtínđãđượckhoahọcchứngminhvàloạibỏkhỏinềnkhoahọchiệnđạitừvàithếkỉtrước.Ngàynàybộmônnàyvẫncònlạinhưmộttròchơicủanhiềungười,tuynhiêncácnhàkhoahọcvẫnluônkhuyênmọingườirằngnếutinvàotròchơiđóthìsẽlàmộtsựsailầm2ChuyểnđộngcủaMặtTrăngTrướchết,bạnđãnắmđượcrằngMặtTrăngcósựbiếnđổicácphatrongmộtchukìchuyẻnđôngcủanó(tròn/khuyết...),mỗichukìcủatrăngdàihơn29ngàyvàtagọiđólàtuầntrăng.KhibạnquansátchuyểnđộngcủaMặtTrăngtrênthiêncầu,bạncóthểđểýthấy2điềuđặcbiệtcơbảncủanó: • MỗingàyMặtTrănglạilệchnhiềuhơnvềhướngĐôngsovớinềntrờisao(background stars) • Trongbấtcứphanàocủachukì,MặtTrăngluônhướngcùngmộtmặtcủanóvềTrái Đất.Mộtsốđặcđiểmkhác: • MặtTrăngchuyểnđộngrấtnhanhmỗiđêmtrênThiêncầu,mỗigiờnólệchvềhướng Đông(hướngchuyểnđộngcủanóquanhTráiđất)hơn0,5độ,cónghĩlàcứđúng24giờ sau,khiquansátbạnsẽthấyTrănggầnchântrờiĐônghơn13độ. • ViệcthayđổivịtrísaumỗiđêmnàychothấytốcđộquaykhánhanhcủaMặtTrăng quanhTráiđất. KhoảngcáchtừTráiĐấtđénMặtTrănglớnhơn30lầnbánkínhTráiĐất • MặtTrăngquayquanhTráiđấttheochiềungượcchiềukimđồnghồ.Quĩđạocủanócó hìnhelipgầntrònvớiđộlệchkhoảngcáchcủa ...