Đại Sử Từ Vụ Nổ Lớn Đến Hiện Tại

Cuốn sách là sự kết hợp một cách tuyệt vời kiến thức của các ngành khoa học chuyên biệt – từ sinh học đến xã hội học, từ nhân học đến địa chất học để khám phá mối liên hệ phức tạp giữa chúng ta và môi trường của sử gia Cynthia Stokes Brown.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đại Sử Từ Vụ Nổ Lớn Đến Hiện Tại © 2007 by Cynthia Stokes Brown All rights reserved. No part of this book may be reproduced, in any form, without written permission from the publisher. Published in the United States by The New Press, New York, 2007 Distributed by W. W. Norton & Company, Inc., New York LIBRARY OF CONGRESS CATALOGING-IN-PUBLICATION DATA Brown, Cynthia Stokes. A big history: from the Big Bang to the present / Cynthia Stokes Brown. p. cm. ISBN978-1-59558-196-9 (hc.) 1. World history. 2. Human ecology. 1. Title. D20.B.77 2007 909 – dc22aaaaaaaaa 2007006741 The New Press was established in 1990 as a not-for-profit alternative to the large, commercial publishing houses currently dominating the book publishing industry. The New Press operates in the public interest rather than for private gain, and is committed to publishing, in innovative ways, works of educational, cultural, and community value that are often deemed insufficiently profitable. Unless indicated otherwise, illustrations were created by Rob Carmichael Composition by dix! This book was set in Kepler Nhaâ xuêët baãn Treã àöåc quyïìn xuêët baãn êën baãn tiïëng Viïåt taåi Viïåt Nam theo thoãa thuêån vúái The New Press, 38 Greene Street, 4th floor, NY10013, USA thöng qua Tuttle-Mori Agency Co., Ltd. Baãn quyïìn tiïëng Viïåt © Nhaâ xuêët baãn Treã 2009BIEÅU GHI BIEÂN MUÏC TRÖÔÙC XUAÁT BAÛN ÑÖÔÏC THÖÏC HIEÄN BÔÛI THÖ VIEÄN KHTH TP.HCMBrown, Cynthia Stokes Ñaïi söû : töø vuï noå lôùn cho ñeán hieän taïi / Cynthia Stokes Brown ; Phan Trieàu Anh d. - T.P.Hoà Chí Minh : Treû, 2009. 350tr. ; 15,5x23cm. Nguyeân baûn : Big history : from the Big Bang to the present. 1. Lòch söû theá giôùi. 2. Sinh thaùi hoïc ngöôøi. I. Phan Trieàu Anh d. II. Ts: Big history : fromthe Big Bang to the present. 909 — dc 22 B877Ngûúâi dõch: Phan Triïìu AnhAÃnh bòa: Trêån chiïën úã Issus. 1529. Albrecht Altdorfer158,4x120,3 cm. Sún dêìu trïn panel.Baão taâng Alte Pinakothek, Munich, ÀûácNhêån thûác àûúåc tònh thïë tiïën thoaái lûúäng nan cuãa cöång àöìng quöëc tïë [taácàöång vïì möi trûúâng cuãa sûå tùng trûúãng kinh tïë vûúåt bêåc tûâ nùm 1945], caácnhaâ sûã hoåc thïë giúái cêìn nhòn xa hún laâ chó taåo dûång möåt nguyïn tùæc àïí mö taãcoá hïå thöëng caác sûå kiïån lõch sûã. Tiïën trònh tiïën hoáa vïì mùåt sinh thaái phaãiàûúåc coi laâ chuã àïì chñnh trong viïåc thuêåt laåi lõch sûã thïë giúái. Caác sûå kiïåntrong lõch sûã loaâi ngûúâi phaãi àûúåc mö taã trong àuáng böëi caãnh maâ chuáng diïînra - àoá laâ hïå sinh thaái cuãa Traái àêët. Cêu chuyïån vïì lõch sûã thïë giúái, nïëumuöën cên bùçng vaâ chuêín xaác, seä khöng thïí traánh khoãi viïåc àaánh giaá möitrûúâng tûå nhiïn vaâ vö vaân taác àöång qua laåi vúái hoaåt àöång cuãa loaâi ngûúâi. — J. Donald Hughes Bïì mùåt Traái àêët: Möi trûúâng vaâ Lõch sûã thïë giúái.6 ÀAÅI SÛÃ Lúâi noái àêìu Àaåi sûã kïí laåi cêu chuyïån hònh thaânh Traái àêët, tûâ vuå nöí lúán chotúái thïë giúái ngaây nay, möåt caách khoa hoåc, cö àoång vaâ dïî hiïíu. Trongquyïín saách naây, töi seä töíng húåp nhiïìu nhaánh kiïën thûác cuãa loaâingûúâi vaâo trong möåt cêu chuyïån liïìn maåch duy nhêët. Nïëu theo nguyïn tùæc truyïìn thöëng, lõch sûã thïë giúái seä bùæt àêìubùçng nhûäng sûå kiïån àûúåc ghi laåi xaãy ra caách àêy khoaãng 5.500nùm. ÚÃ àêy, töi múã röång khaái niïåm “lõch sûã” àïën têån cuâng giúái haånnhûäng hiïíu biïët hiïån nay cuãa con ngûúâi bùçng caác phûúng phaápkhoa hoåc, sûã duång têët caã moåi dûä liïåu vaâ bùçng chûáng hiïån coá, khöngchó giúái haån trong caác taâi liïåu dûúái daång vùn baãn. Nghiïn cûáu lõchsûã laâ möåt phêìn cuãa nghiïn cûáu khoa hoåc vaâ khöng coá lyá do gò àïíphên chia nhûäng cêu chuyïån chûa àûúåc khaám phaá thaânh hai loaåi,möåt laâ “khoa hoåc” vaâ möåt laâ “lõch sûã”. Chuáng ta cêìn múã röång lõch sûã xa hún vïì quaá khûá, búãi nhûäng sûåkiïån àûúåc ghi cheáp laåi trong nùm ngaân nùm gêìn nhêët chó laâ möåtphêìn triïåu cuãa cêu chuyïån Traái àêët. Àïí hiïíu roä Traái àêët núi ta söëngvaâ baãn chêët loaâi ngûúâi, chuáng ta phaãi nhòn xa hún nhûäng sûå kiïånàaä àûúåc ghi cheáp. Töi cuäng khöng tin rùçng coá möåt cú súã naâo àoá àïí phên biïåt giûäa “tñnngûúäng” vaâ “khoa hoåc”. Trong voâng nùm mûúi nùm qua, giúái khoahoåc àaä àûa ra caách giaãi thñch coá thïí kiïím chûáng àûúåc vïì nguöìn göëccuãa vuä truå, vaâ phêìn lúán chuáng àaä àûúåc kiïím chûáng – chuáng ta tûâ àêutúái, chuáng ta túái àêy thïë naâo, vaâ chuáng ta seä ài àïën àêu. Àêy laâ saángthïë kyá cuãa thúâi àaåi chuáng ta, vïì möåt thïë giúái àûúåc xêy dûång trïn Lúâi noái àêìu AA7nhûäng khaám phaá cuãa khoa hoåc hiïån àaåi, möåt thïë giúái di chuyïín bùçngmaáy bay phaãn lûåc, laâm phêîu thuêåt gheáp tim, vaâ têån hûúãng kïët nöëiInternet. Thïë giúái naây seä chùèng thïí töìn taåi maäi maäi, nhûng cho àïënkhi noá coân töìn taåi, thò àêy laâ cêu chuyïån cuãa chuáng ta. Hiïån taåi chuáng ta coá thïí àùåt giaã thiïët khoa hoåc rùçng mònh àangúã vaâo giai àoaån naâo cuãa lõch sûã vuä truå – giai àoaån ...