Đánh giá giáo trình tiếng Anh chuyên ngành công trình từ góc độ của người học

Bài viết này mô tả và phân tích quan điểm của người học về cuốn giáo trình này, và trên cơ sở đó, tổng hợp ý kiến nhận xét đánh giá nhằm điều chỉnh và nâng cao chất lượng giáo trình trong tương lai.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đánh giá giáo trình tiếng Anh chuyên ngành công trình từ góc độ của người học Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII Trường Đại học Giao thông vận tải ĐÁNH GIÁ GIÁO TRÌNH TIẾNG ANH CHUYÊN NGÀNH CÔNG TRÌNH TỪ GÓC ĐỘ CỦA NGƯỜI HỌC Hoàng Thị Minh Phúc Trường Đại học Giao thông Vận tải, Số 3 Cầu Giấy, Hà Nội Tác giả liên hệ: Email: htmphuc62@gmail.com; Tóm tắt. Trong giáo dục đại học, việc đánh giá tài liệu giảng dạy có ý nghĩa quan trọng. Giáo trình Tiếng Anh Chuyên ngành Công trình là một giáo trình được biên soạn mới và đưa vào sử dụng tại trường Đại học Giao thông Vận tải từ năm học 2016-2017. Sau vài năm sử dụng, việc đánh giá tài liệu này là cần thiết để định hướng cho kế hoạch đào tạo tiếp theo. Việc đánh giá có thể thực hiện theo một vài phương thức, và đánh giá từ góc độ người học được coi là một cách đem lại kết quả khá chính xác và khách quan. Thông qua kết quả khảo sát ý kiến của các sinh viên đã và đang học giáo trình Tiếng Anh Chuyên ngành Công trình tại trường, bài báo này mô tả và phân tích quan điểm của người học về cuốn giáo trình này, và trên cơ sở đó, tổng hợp ý kiến nhận xét đánh giá nhằm điều chỉnh và nâng cao chất lượng giáo trình trong tương lai. Từ khóa: đánh giá giáo trình, đánh giá tiếng Anh chuyên ngành công trình, người học nhận xét giáo trình, ý kiến người học về tiếng Anh công trình, khảo sát ý kiến người học 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Cùng với quá trình hội nhập và toàn cầu hóa, tiếng Anh ngày càng được nhiều người theo học, nghiên cứu và sử dụng rộng rãi trên thế giới. Xu hướng thay đổi của xã hội kéo theo sự thay đổi về nhu cầu và mục đích sử dụng ngoại ngữ. Các chương trình tiếng Anh cơ bản (General English) trở nên chật hẹp bởi nhu cầu sử dụng tiếng Anh trong các lĩnh vực chuyên môn, dẫn đến sự ra đời của những chương trình tiếng Anh chuyên ngành (TACN) khác nhau ở nhiều nước trên thế giới. Trong những năm gần đây, các trường đại học ở Việt Nam đã và đang phát triển nhanh các chương trình TACN gắn liền với ngành nghề đào tạo của trường, nhằm đào tạo các thế hệ cử nhân và kỹ sư không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn có khả năng sử dụng tiếng Anh trong công việc thực tế. Tại trường Đại học Giao thông Vận tải, TACN được đầu tư biên soạn và thiết kế để giảng dạy sau khi sinh viên hoàn thành chương trình tiếng Anh cơ bản ở cấp độ B1. Do đặc thù riêng của chuyên ngành kỹ thuật, nên việc tìm được một chương trình TACN sẵn có trên thị trường phù hợp để áp dụng trong giảng dạy là rất khó. Bởi vậy các chương trình TACN áp dụng tại trường hiện nay, ở dạng bài giảng hay giáo trình, đều do các giảng viên của Bộ môn Anh văn biên soạn. Trong quá trình biên soạn bài giảng và giáo trình TACN, các tác giả gặp không ít thử thách trong việc tìm hiểu nhu cầu của người học, lựa chọn ngữ liệu, đưa ra quyết định về bố cục, thiết kế các hoạt động ngôn ngữ, cân đối và kết hợp lượng kiến thức chuyên môn với các kỹ năng ngôn ngữ… Thêm vào đó, sự hạn hẹp về kinh phí và thời gian để thiết kế và biên soạn giáo trình kéo theo nhiều hạn chế. Ngoài ra, các giáo viên tiếng Anh đều được đào tạo về ngôn ngữ tiếng Anh, chứ không phải về chuyên ngành kỹ thuật, nên việc thiết kế bài giảng và giáo trình tiếng Anh dựa trên ngữ liệu là tài liệu chuyên ngành tạo ra những khó khăn không nhỏ. -935- Hội nghị Khoa học công nghệ lần thứ XXII Trường Đại học Giao thông vận tải Trong những mắt xích thiết yếu tạo nên môi trường đào tạo như người dạy, người học, tài liệu giáo trình… thì giáo trình là yếu tố rất quan trọng đối với cả giảng viên và sinh viên. Hutchinson & Torre (1994) đã viết: ‘Giáo trình gần như là một yếu tố giảng dạy mang tính toàn cầu. Hàng triệu bản copy được bán mỗi năm và rất nhiều dự án hỗ trợ được thành lập để tạo ra chúng ở các nước khác nhau… Và dường như không có tình huống dạy – học nào là hoàn tất khi chưa có giáo trình phù hợp’ [1:315]. Trong dạy-học ngoại ngữ thì vị trí của giáo trình còn quan trọng hơn, đó là cái khung cụ thể (specific framework) hướng dẫn và định hướng cho giảng viên và sinh viên, theo Richard và Renandya (2002). Theo Dudley Evan & St. John (1998), đó là cách thức duy nhất cho người học tiếp xúc với tiếng Anh khi học tiếng Anh như ngôn ngữ thứ hai. Còn Riazi (2003) thì cho rằng trong các tình huống học thuật, ‘giáo trình là quan trọng nhất, chỉ sau giáo viên’ [4:52]. Như vậy rõ ràng giáo trình có vai trò quan trọng xuyên suốt quá trình dạy và học ngoại ngữ, do đó để đảm bảo cho quá trình dạy và học đạt hiệu quả cao thì việc đánh giá giáo trình, đặc biệt là những cuốn giáo trình mới biên soạn và sử dụng chưa lâu để kiểm chứng xem chúng có đáp ứng được nhu cầu của người học hay không, chúng có thực sự là sản phẩm phù hợp dành cho nhóm đối tượng này hay không… là việc làm thực sự cần thiết. Đó chính là lý do thôi thúc chúng tôi thực hiện đề tài đánh giá giáo trình TACN công trình đang áp dụng tại trường. 2. NỘI DUNG 2.1. Khái niệm tiếng Anh chuyên ngành Tiếng Anh chuyên ngành được dịch từ cụm từ tiếng Anh ‘English for specific purposes’ (viết tắt là ESP). Bắt đầu từ những năm 60 của thế kỷ trước, theo Hutchinson và Waters (1987), TACN ‘không phải là một trào lưu rõ ràng và có kế hoạch, mà là một hiện tượng sinh ra từ nhiều xu hướng hội tụ lại’ [5:6]. TACN thực hiện chức năng và được khai thác theo những cách thức rất đa dạng trên thế giới, nhưng người ta đề cập tới ba lý do làm hình thành TACN, đó là ‘yêu cầu của một thế giới mới dũng cảm, cuộc cách mạng về ngôn ngữ và sự tập trung vào người học.’ [5:6]. Việc đưa ra một định nghĩa thống nhất về TACN dường như là không thể bởi ‘tạo ra một định nghĩa đơn giản về TACN không phải là một việc dễ dàng” [6:109]. Một số học giả đơn thuần mô tả TACN là việc dạy tiếng Anh vì bất cứ mục đích nào ...