Đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào (Cell-mediated Immunity)

Hiểu được các thí nghiệm và quan sát dẫn đến hiểu biết về một loại đáp ứng miễn dịch đặc hiệu do các tế bào đảm trách Nắm được hai hình thức đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào và vai trò của chúng trong chống VSV nội bào Biết cách đánh giá phản ứng tuberculin khảo sát khả năng tạo đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào (Cell-mediated Immunity) HỌC VIỆN QUÂN Y - BỘ MÔN MIỄN DỊCH HỌCĐáp ứng miễn dịchqua trung gian tế bào(Cell-mediated Immunity)TS Lê Văn ĐôngBộ môn miễn dịch học - Học viện quân y Bài giảng sau đại học, Năm học 2005-2006Mục tiêu Hiểu được các thí nghiệm và quan sát dẫn đến hiểu biết về một loại đáp ứng miễn dịch đặc hiệu do các tế bào đảm trách Nắm được hai hình thức đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bào và vai trò của chúng trong chống VSV nội bào Biết cách đánh giá phản ứng tuberculin khảo sát khả năng tạo đáp ứng miễn dịch qua trung gian tế bàoMở đầu Sau khi KN thâm nhập vào cơ thể Các tế bào lympho B nhận ra KN sẽ phản ứng đặc hiệu bằng cách sinh ra các tế bào plasma sản xuất kháng thể đặc hiệu. Ngoài ra các tế bào lympho T cũng nhận dạng KN và cũng có các phản ứng đặc hiệu với các QĐKN Đáp ứng miễn dịch mà sinh ra kháng thể đặc hiệu được gọi là ĐƯMD dịch thể (humoral immunity - HI) sinh ra các tế bào T đặc hiệu được gọi là ĐƯMD qua trung gian tế bào (cell-mediated immunity - CMI) Đáp ứng B miễn dịch dịch thểKhángnguyên Đáp ứng miễn dịch qua trung T gian tế bàoMục tiêu tấn công của các loại đáp ứngmiễn dịch đặc hiệu Miễn dịch dịch thể chống lại các vi sinh vật ngoại bào và các độc tố của chúng Miễn dịch qua trung gian tế bào chống lại các vi sinh vật sống bên trong tế bào của túc chủ (VSV nội bào)ĐƯMD khi nhiễm vi khuẩn laoThí nghiệm Koch Tiêm vi khuẩn lao (BK - Bacille de Koch) cho cơ thể trước đó chưa nhiễm BK. Sau vài ngày tại nơi tiêm sưng, loét, loét lan rộng, cơ thể bị lao toàn thân và thường chết. Lấy ĐTB làm tiêu bản, nhuộm và soi: ĐTB nuốt BK, nhưng nếu lấy ĐTB và phá vỡ màng để BK thoát ra thì thấy BK vẫn mọc trong môi trường nuôi (BK còn sống) Tiêm BK vào cơ thể đã nhiễm BK trước đó mà không chết. Sau vài ngày tại nơi tiêm xưng, loét, loét khu trú, cơ thể không bị lao toàn thân và thoát chết. Lấy ĐTB làm tiêu bản, nhuộm và soi: ĐTB nuốt nhiều BK, nếu lấy ĐTB và phá vỡ màng để BK thoát ra thì thấy BK không mọc trong môi trường nuôi (BK không còn sống) Thí nghiệm Koch Chuột bị lao toàn thân, chết; ĐTB nuốt BK nhưng không giết được BK Chuột chưa nhiễm BKBK Chuột không bị lao toàn thân, thoát chết; ĐTB nuốt nhiều BK và giết được BK Chuột đã nhiễm BK và sống sótThí nghiệm Landsteiner-Chase Lấy huyết thanh của chuột đã nhiễm BK truyền tĩnh mạch cho chuột chưa nhiễm BK trước đó (gây miễn dịch thụ động). Sau đó tiêm BK, cơ thể này vẫn bị lao toàn thân và thường chết Lấy bạch cầu (phần lớn là lympho) của chuột đã nhiễm BK truyền tĩnh mạch cho chuột chưa nhiễm BK trước đó (gây miễn dịch vay mượn). Sau đó tiêm BK, cơ thể này không bị lao toàn thân và thường thoát chết Thí nghiệm của Landsteiner-Chase Kháng thể Miễn dịch thụ động Chuột bị lao toàn thân, thường chết BK Chuột sốngsót sau nhiễm BK Miễn dịch Tế bào vay mượn lympho Chuột không bị lao toàn thân, thoát chếtGhi nhớ Khi bị nhiễm BK, cơ thể sinh ra kháng thể đặc hiệu chốngBK, nhưng kháng thể không có tác dụng để bảo vệ cơ thểthoát khỏi bệnh lao khi bị nhiễm lại BK. Chính những tếbào lympho đặc hiệu với BK mới có tác dụng bảo vệ cơ thểthoát khỏi bệnh lao khi bị nhiễm lại BK. Sở dĩ như vậy là vì BK thuộc loại vi khuẩn ký sinh bêntrong tế bào, trong khi kháng thể chỉ lưu hành trong máu.Phải có một cơ chế khác do các tế bào lympho đặc hiệuvới BK tạo ra thì BK mới bị giết. Sau này người ta biết rằng các tế bào lympho đặc hiệunhư vậy thuộc loại tế bào lympho T và ĐƯMD như vậyđược gọi là ĐƯMD qua trung gian tế bào.Thí nghiệm Lurie Lấy ĐTB từ thỏ chưa nhiễm BK, trộn với BK để ĐTB nuốt BK. Sau đó tiêm ĐTB đã nuốt BK vào hốc mắt thỏ chưa nhiễm lao. Kết quả là thỏ bị lao toàn thân và chết. Như vậy, ĐTB của cơ thể chưa nhiễm lao chỉ có khả năng nuốt BK mà chưa có khả năng giết BK. Nhưng nếu ĐTB từ thỏ đã nhiễm BK (nhưng không bị chết), trộn với BK để ĐTB nuốt BK. Sau đó tiêm ĐTB đã nuốt BK vào hốc ...