ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH HỌC

Đối tượng, nhiệm vụ của sinh học. Sinh học là một ngành khoa học tự nhiên nghiên cứu về giới tự nhiên hữu cơ. Nhiệm vụ của nó là tìm hiểu đặc điểm cấu tạo và hoạt động của các cơ thể sống, giải thích bản chất của các hiện tượng sống, cơ chế của các quá trình diến ra trong các tổ chức sống, khám phá các qui luật phát sinh phát triển của sinh giới để không những giúp con người nhận thức đúng nguồn gốc tự nhiên của sự sống mà còn giúp con người vận...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH HỌC ĐỐI TƯỢNG, NHIỆM VỤ VÀ SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SINH HỌC1. Đối tượng, nhiệm vụ của sinh học. Sinh học là một ngành khoa học tự nhiên nghiên cứu về giới tự nhiên hữucơ. Nhiệm vụ của nó là tìm hiểu đặc điểm cấu tạo và hoạt động của các cơthể sống, giải thích bản chất của các hiện tượng sống, cơ chế của các quátrình diến ra trong các tổ chức sống, khám phá các qui luật phát sinh pháttriển của sinh giới để không những giúp con người nhận thức đúng nguồngốc tự nhiên của sự sống mà còn giúp con người vận dụng có hiệu quả cácqui luật đó vào thực tiễn điều khiển, cải biến sinh vật phục vụ cho mục đíchcủa mình. Đối tượng của sinh học là sự sống, một dạng vật chất phức tạp, vì vậy sovới các ngành khoa học tự nhiên khác như vật lý học, hoá học, địa chất họcthì sinh học đã ra đời sau và phát triển muộn hơn. Cũng như các khoa học tựnhiên khác, sinh học đã phát triển từ trình độ mô tả, đến trình độ thựcnghiệm rồi đến trình độ lý thuyết.2. Sự phân hoá của sinh học trong quá trình phát triển. Trong quá trình phát triển, sinh học đã phân hoá thành nhiều bộ môn khácnhau, theo ba hướng chính sau đây:- Mỗi bộ môn chuyên nghiên cứu một bộ phận của giới sinh vật. Trước tiênxuất hiện Thực vật học, Động vật học. Sau đó với phát minh kính hiển viquang học ở thế kỷ XVII, Vi sinh vật học đã ra đời, và với sự xuất hiện kínhhiển vi điện tử vào những năm 40 của thế kỷ XX đã hình thành Virut học.Mỗi ngành lớn trên đây lại tiếp tục phân hoá thành những bộ môn nhỏ hơn,chuyên nghiên cứu một nhóm thực vật hay động vật, ví dụ Nấm học, Ngưloại học, Côn trùng học...- Mỗi bộ môn chuyên nghiên cứu một mặt của tổ chức sống bằng nhữngphương pháp riêng. Từ đó hình thành Phân loại học, Hình thái học, Giảiphẫu học, Sinh lý học, Sinh thái học, Di truyền học...- Mỗi bộ môn nghiên cứu sự sống ở một cấp độ tổ chức khác nhau. Cho đếnthế kỷ XVII, sinh học nghiên cứu ở cấp độ cơ thể và cơ quan. Ngày nay sinhhọc đang hướng về các hệ nhỏ (mô, tế bào, phân tử), từ đó hình thành Môhọc, Tổ chức học, Sinh học phân tử. Đồng thời sinh học cũng đang hướngvào các hệ lớn (quần thể - loài, quần xã, hệ sinh thái, sinh quyển), từ đó hìnhthành khoa học về loài, Sinh thái học quần thể, Sinh quyển học... Sau khi đã tích luỹ nhiều tài liệu cụ thể và riêng biệt của nhiều bộ mônkhác nhau, người ta đã nhận thức được rằng sinh giới tuy đa dạng nhưngthống nhất ở chỗ có một số đặc tính chung và vận động phát triển theo mộtsố qui luật chung. Từ đó hình thành Sinh học đại cương. Nếu ở thế kỷ XIXSinh học đại cương được xây dựng trên cơ sở học thuyết của Lamac vàĐacuyn thì sang thế kỷ XX các kiến thức đại cương về sinh học đã đượcphong phú thêm rất nhiều, với nhiều đóng góp của Tế bào học, Sinh tháihọc, Di truyền học, Thuyết tiến hoá hiện đại... Hội nghị quốc tế đầu tiên vềsinh học lý thuyết đã được tổ chức năm 1960, từ đó sinh học ngày càng tiếnnhanh vào trình độ khoa học lý thuyết và chính xác.SINH HỌC HIỆN ĐẠI VÀ TRIỂN VỌNG ĐỐI VỚI THỰC TIỄN1. Đặc điểm của sinh học hiện đại. Cuộc cách mạng trong sinh học ngày nay gắn liền với sự xuất hiện 3 côngcụ nghiên cứu quan trọng ở những năm 40 của thế kỷ XX và sau đó khôngngừng được cải tiến:- Kính hiển vi điện tử, với độ phóng to hàng chục vạn lần đến một triệu lần,cho phép phân biệt các chi tiết đến 3 ăngxtrông.- Máy li tâm siêu tốc với 65000 vòng quay / phút cho phép phân tích cácloại bào quan trong tế bào.- Phương pháp dùng tia X để nghiên cứu cấu trúc không gian của các đạiphân tử hữu cơ. Sinh học hiện đại có mấy đặc điểm nổi bật:- Nghiên cứu sự sống ở nhiều cấp độ tổ chức khác nhau, đang tập trung vàocác hệ nhỏ và các hệ lớn.- Có sự xâm nhập ngày càng mạnh mẽ của các lý thuyết và phương phápnghiên cứu của nhiều ngành khoa học khác, nhất là của Hoá học, Lý học vàgần đây là của Toán học, Lý thuyết thông tin và Điều khiển học. Nhờ sự hỗ trợ của các phương pháp thực nghiệm lý hoá mà sinh học có thểnghiên cứu sâu vào cấp độ dưới tế bào và phân tử. Nhờ vận dụng các phương pháp toán học, điều khiển học, có thể nghiêncứu các quá trình sinh học diễn ra trong các hệ lớn, kể cả nghiên cứu các đốitượng khó thực hiện các thực nghiệm lý hoá như bộ não người.2. Sinh học hiện đại đang thực sự trở thành một khoa học điều khiển, cảitạo sinh vật nhờ vận dụng các thành tựu lý thuyết mới nhất. Trước kia các lý thuyết sinh học được đúc kết từ kinh nghiệm quan sátthiên nhiên, rút ra từ thực tiễn sản xuất mò mẫm qua nhiều thế hệ. Ngày naycó những lý thuyết hình thành từ thực nghiệm trong phòng thí nghiệm hoặcnghiên cứu thuần tuý lý luận trên các mô hình toán học cũng đã nhanh chóngphát huy tác dụng trong thực tế. Trước kia những ứng dụng của sinh học tập trung chủ yếu vào nông, lâm,ngư nghiệp. Ngày nay sinh học phát huy tác dụng ngày càng mạnh mẽ vào yhọc, công nghiệp thực phẩm, th ...