Giải quyết tranh chấp phát sinh trong thực hiện bảo lãnh ngân hàng

Bảo lãnh ngân hàng là nghiệp vụ nhằm ràng buộc các bên có trách nhiệm nhất định để thực hiện một hợp đồng đã thống nhất, trong đó ngân hàng đóng vai trò trung gian quan trọng. Với tư cách là người bảo lãnh cho nhà thầu một khoản tiền theo quy định, ngân hàng cam kết với chủ đầu tư về việc thực hiện hợp đồng của nhà thầu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải quyết tranh chấp phát sinh trong thực hiện bảo lãnh ngân hàngTÀI CHÍNH - Tháng 5/2017GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP PHÁT SINHTRONG THỰC HIỆN BẢO LÃNH NGÂN HÀNGNCS. VÕ HOÀNG QUÂN - Học viện Khoa học Xã hội (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam)Bảo lãnh ngân hàng là nghiệp vụ nhằm ràng buộc các bên có trách nhiệm nhất định để thực hiệnmột hợp đồng đã thống nhất, trong đó ngân hàng đóng vai trò trung gian quan trọng. Với tư cáchlà người bảo lãnh cho nhà thầu một khoản tiền theo quy định, ngân hàng cam kết với chủ đầu tưvề việc thực hiện hợp đồng của nhà thầu. Nếu nhà thầu vi phạm hợp đồng, gây thiệt hại trong quátrình xây dựng thì ngân hàng sẽ đứng ra trả tiền cho chủ đầu tư với số tiền đã bảo lãnh. Tuy nhiên,thực tế hiện nay cho thấy, khung pháp lý về bảo lãnh ngân hàng vẫn còn chưa rõ ràng, gây vướngmắc trong quá trình thực hiện, đòi hỏi cần có những giải pháp nhằm hỗ trợ các chủ thể tham giahợp đồng bảo lãnh một cách hiệu quả.Từ khóa: Bảo lãnh ngân hàng, nhà thầu, ngân hàng, chủ đầu tư, ngân hàng thương mạiA bank guarantee is a transaction thatbinds certain responsible parties to performan agreed contract in which the bank playsan important intermediary role. Specifically,as the guarantor to the contractor a sum ofmoney as prescribed, the bank committedto the investor on the performance of thecontract of the contractor. If the contractorbreaches the contract, causing damage duringthe construction process, the bank will pay theowner the amount of the guarantee. However,the current reality shows that the legalframework for bank guarantee is still unclear,causing problems in the implementationprocess, requiring solutions to support thecontracting parties.Keywords: bank guarantee, contractor, bank,investor, commercial bankNguyên nhân phát sinh tranh chấptrong quá trình triển khai bảo lãnh ngân hàngỞ nước ta, bảo lãnh ngân hàng đã được đề cậpđến trong các văn bản pháp luật nhưng còn mangtính chất như là một công cụ hỗ trợ do Ngân hàngNhà nước (NHNN) thực hiện nhằm giúp các doanhnghiệp quốc doanh vay vốn nước ngoài để pháttriển sản xuất kinh doanh. Trong vài năm gần đây,cùng với sự kiện toàn của hệ thống pháp luật về đấuthầu và xây dựng cơ bản, hoạt động bảo lãnh củangân hàng thương mại (NHTM) đối với trách nhiệmcủa nhà thầu trong đấu thầu xây lắp cũng được cảithiện, bảo đảm cao quyền lợi cho người thụ hưởng.Thời gian qua, hoạt động bảo lãnh của NHTMđối với trách nhiệm của nhà thầu trong đấu thầuxây lắp đã đạt được nhiều kết quả, góp phần hỗ trợtăng trưởng của nền kinh tế, khẳng định vị trí và vaitrò trong nền kinh tế thị trường. Tuy nhiên, bên cạnhnhững thành tựu đạt được, hoạt động này đang gặpkhông ít những khó khăn, bất cập do nhiều nguyênnhân khác nhau, trong đó, trước tiên phải kể đếnđó là do pháp luật hiện hành chưa quy định cụ thểvề các tranh chấp cũng như giải quyết tranh chấptrong hoạt động bảo lãnh ngân hàng nói chung vàhoạt động bảo lãnh của NHTM đối với trách nhiệmcủa nhà thầu trong đấu thầu xây lắp nói riêng. Tuynhiên, thông qua các quan hệ xã hội phát sinh tronghoạt động này có thể phân thành hai nhóm tranhchấp như sau:Thứ nhất, tranh chấp phát sinh trong quá trìnhquản lý nhà nước đối với hoạt động bảo lãnh ngânhàng. Đây là các tranh chấp phát sinh khi Nhà nướccấp giấy phép hoạt động, hoặc trong quá trìnhthanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động bảo lãnhngân hàng của NHTM.Thứ hai, tranh chấp phát sinh trong quá trìnhNHTM thực hiện hoạt động bảo lãnh trách nhiệmcủa nhà thầu trong đấu thầu xây lắp, đó là các tranhchấp phát sinh khi thực hiện hợp đồng bảo lãnhtrách nhiệm của nhà thầu trong đấu thầu xây lắp,hợp đồng cấp bảo lãnh trách nhiệm của nhà thầutrong đấu thầu xây lắp. Đây là nhóm tranh chấp phổbiến trong hoạt động bảo lãnh trách nhiệm của nhà99DIỄN ĐÀN KHOA HỌCthầu trong đấu thầu xây lắp. Một số nguyên nhândẫn đến tranh chấp này như: Tranh chấp phát sinhdo xung đột lợi ích giữa các chủ thể; Tranh chấpphát sinh do lạm dụng con dấu, ký không đúngthẩm quyền; Tranh chấp do bên bảo lãnh khôngthực hiện nghĩa vụ bảo lãnh đã cam kết; Tranh chấpphát sinh do bên nhận bảo lãnh làm giả hồ sơ đềnghị thanh toán bảo lãnh; Tranh chấp phát sinh dolàm giả chứng thư bảo lãnh.Bối cảnh trên cho thấy, việc không ngừng nângcao, hoàn thiện hệ thống pháp luật về hoạt động bảolãnh của NHTM đối với trách nhiệm của nhà thầutrong đấu thầu xây lắp tại Việt Nam là một trongnhững yêu cầu cấp thiết đặt ra hiện nay.Phương thức giải quyết tranh chấpphát sinh trong bảo lãnh ngân hàngKhảo sát thực tiễn tại các nước cũng như tại ViệtNam, có hai phương thức giải quyết tranh chấp phátsinh trong quá trình triển khai hoạt động bảo lãnhngân hàng chủ yếu, đó là phương thức thỏa thuậnvà phương thức tố tụng. Do bản chất là một hoạtđộng kinh doanh nên phương thức giải quyết tranhchấp chủ yếu trong hoạt động bảo lãnh ngân hànglà thỏa thuận. Trường hợp các bên không thể thỏathuận được thì tranh chấp đ ...