Giáo trình động vật thủy sinh - Dương Trí Dũng - part 9

Tham khảo tài liệu giáo trình động vật thủy sinh - dương trí dũng - part 9, khoa học tự nhiên, nông - lâm phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình động vật thủy sinh - Dương Trí Dũng - part 9 DÆÅNG TRÊ DUÎNG. 2000cuía ràng ta coï thãø chia thaình caïc daûng nhæ tå hai ràng, tå nang quaût (coï ràng phuûåí giæîa), tå hçnh moïc, tå loìng maïng2. Mäüt säú giäúng loaìi thæåìng gàûp a. Hoü Lumbriculidae, Haplotaxidae, Megascolecidae, Glossoscolecidae: Coï tå læng vaì tå buûng våïi säú tå ≤ 2 trong mäùi chuìm b. Hoü Aelosomatidae: Tå læng vaì tå buûng chè coï daûng läng hoàûc que ràng bãn, mäùi chuìm coï säú tå >2, giun beï hay ráút beï. c. Hoü Naididae: tå coï nhiãöu kiãøu, coï gai caím giaïc åí thuìy âáöu, coï khi coï màõt. d. Hoü Tubificidae: tå chæî S, coï 2 ràng, 1 ràng tiãu giaím, coï ràng phuû maïi cheìo hay tå läng. Tinh hoaìn coï trong âäút sau cuía âäút chæïa tuïi nháûn tinh. e. Hoü Enchytraeidae: tå coï 1 ràng, tinh hoaìn åí âäút thæï 11, tuïi nháûn tinh âäút thæï 5.B. Låïp Âèa (Hyrudinea hay Achaeta) Låïp naìy coï khoaíng 300 loìai säúng åí næåïc ngoüt, màûn vaì caí åí caûn 1. Âàûc âiãøm chung Cå thãø coï 33 âäút, 7 âäút cuäúi biãún thaình giaïc sau, âäút âáöu biãún thaình giaïctræåïc. Thaình cå thãø giäúng våïi giun âäút nhæng bao cå ráút khoíe coï 3 låïp: Co voìng,cå xiãn vaì cå doüc, ngoaìi ra coìn coï cå læng vaì cå buûng. Hä háúp qua maìng cå thãø (tæû váûn âäüng laìm giaìu trong äxy mäi træåìng). Háöu coï thãø biãún thaình voìi âãø huït thæïc àn, háöu coï 3 cå (1 cå læng, 2 cå bãn),coï ràng chitin, khi càõn vaìo da laìm váût chuí chaíy maïu, cå thaình háöu khoíe nhæ caïi 105Chæång 7: Ngaình Giun âäút...båm huït maïu. Âèa coï cháút hirudin chäúng âäng maïu. Daû daìy daûng äúng thàóng (loaìi àn thët) hay daûng tuïi (loaìi huït maïu), coï tæì 1- 11 tuïi. Cáúu taûo hãû tuáön hoaìn tæång tæû nhæ Oligochaeta vaì dëch thãø xoang âaím nháûn mäüt pháön nhiãûm vuû cuía hãû tuáön hoaìn. ÅÍ âèa khäng voìi (Arhynchobdellidea) hãû tuáön hoaìn chênh thæïc tiãu biãún, dëch thãø xoang laìm nhiãûm vuû cuía hãû tuáön hoaìn. Âa säú khäng coï cå quan hä háúp chuyãn hoïa, quaï trçnh hä háúp diãùn ra khàõp bãö màût cå thãø. Hãû baìi tiãút gäöm coï tæì 10 âãún 17 âäi háûu âån tháûn vaì åí âáy äúng dáùn cuía tháûn phçnh to ra thaình boüng âaïi. Hãû tháön kinh cáúu taûo theo kiãøu chung cuía giun âäút, coï cå quan caím giaïc chuyãn hoïa laì màõt nhæng coï cáúu taûoHçnh 7.12: Mäüt con âèaâiãøn hçnh (theo Shipley âån giaín gäöm nhiãöu tãú baìo caím quang táûp trung laûi, coïvaì MacBridge). dáy tháön kinh âãún haûch tháön kinh màõt. Cå quan sinh duûc læåîngtênh, thuû tinh cheïo, âai sinh duûcchiãúm 3 âäút tæì âäút thæï 10 âãún 12,coï tæì 4 âãún 10 âäi tinh hoaìn, tæìâáy theo äúng thoaït âäù vaìo hai äúngdáùn tinh chaûy doüc theo hai bãn cåthãø, vãö phêa træåïc äúng dáùn phçnh Hçnh 7.13: Cáúu taûo mäüt âäút thán âèa, màût càõt ngang.to thaình tuïi tinh daìy vaì 2 tinh nang âäø vaìo atrium (tuïi coï thaình cå khoíe vaì coï tãúbaìo tuyãún). Mäüt säú loaìi atrium coï pháön cuäúi läün ra ngoìai thaình cå quan giao cáúu.Cå quan sinh duûc caïi nàòm åí phêa træåïc tinh hoaìn nhæng nàòm phêa sau atrium,106 DÆÅNG TRÊ DUÎNG. 2000gäöm mäüt âäi buäöng træïng, åí âáy äúng dáùn træïng ngàõn vaì hai äúng naìy táûp trung laûithaình ám âaûo vaì âäø ra ngoaìi bàòng läø sinh duûc caïi. Nhæîng loaìi coï cå quan giao cáúu thçthuû tinh træûc tiãúp, coìn nhæîng loaìi khäng coïcå quan giao cáúu thç thuû tinh giaïn tiãúp, baotinh truìng gàõn vaìo mäüt nåi nháút âënh cuíacon kia, tinh truìng chui vaìo cå thãø di chuyãønvãö buäöng træïng nhåì mä phán hoïa åí vuìngthuû tinh (mä âënh hæåïng). Sau khi thuû tinh(tæì 2 ngaìy âãún haìng thaïng) âai sinh duûc tuäütvãö træåïc chæïa træïng thuû tinh vaì taûo keïn. 2. Mäüt säú giäúng loaìi thæåìng gàûp Låïp naìy coï 3 bäü a. Bäü âèa coï tå Acanthobdellidea: coï tåpháön âáöu, thãø xoang khäng bë tiãu giaím Hçnh 7.14: caïc cå quan bãn trong cuía âiía Hidrudo (theo Shipley vaì MacBride). Hoü Acanthobdella b. Bäü âèa coï voìi Rhynchobdellidae: coï voìi, thãø xoang thu heûp thaình khe häøngbao quanh näüi quan Hoü âèa caï Ichthyobdellidae Hoü veït Glossiphonidae: Säúng åí rãù beìo hay trong xoang aïo cuía trai, cua. c. Bäü âèa khäng voìi Arhynchobdellidea Hoü âèa tráu (coï haìm) Hirudinidae hay Gnathobdellidae: Haìm bao cåkhoíe, hãû tuáön hoaìn tiãu biãún vaì thay thãú bàòng thãø xoang. Hoü Herpobdellidae: thiãúu haìm àn thët.Taìi Liãûu Tham Khaío 107Chæång 7: Ngaình Giun âäút...1. Edmondson. W.T. 1959. Freshwater Biology (second edition). University of Washinton, Seattle.2. Joseph G. Engemann and Robert W. Hegner. 1981. Invertebrate zoology. Publishing and Distributing Corporation 94 Panay Avenue, Quezon City.3. Robert W. Pennak. 1978. Fresh-water invertebrates of the United states. A w ...