Giáo trình Lịch sử thế giới trung đại: Phần 2

Tiếp nối phần 1, phần 2 Giáo trình Lịch sử thế giới trung đại của Nguyễn Gia Phu trình bày lịch sử phương Đông trung đại. Tham khảo nội dung giáo trình để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lịch sử thế giới trung đại: Phần 2 Lòch söû theá giôùi Trung Ñaïi - 38 -Baøi VIII. CAÙCH MAÏNG NEÂÑEÙCLANI. Tình hình Neâñeùclan tröôùc caùch maïng : 1. Vaøi neùt veà lòch söû : Neâñeùclan nghóa laø xöù thaáp. Phaïm vi ñòa lyù cuûa Neâñeùclan goàm caùc nöôùc HaøLan, Bæ, Luyxaêmbua vaø moät soá vuøng ôû Ñoâng baéc nöôùc Phaùp. Thôøi coå ñaïi Neâñeùclan laø moät tænh cuûa ñeá quoác La Maõ. Ñaàu thôøi trung ñaïi, Neâñeùclan naèm trong baûn ñoà cuûa vöông quoác Phraêng. Ñeán ñaàu theá kyû XVI, do quan heä keá thöøa Neâñeùclan vaø Taây Ban Nha trôû thaønhmoät vöông quoác thuoäc quyeàn thoáng trò cuûa Saùclô I, chaùu noäi cuûa Hoaøng ñeá Ñöùc vaøñoàng thôøi laø chaùu ngoaïi cuûa vua Taây Ban Nha. Naêm 1519, Saùclô I trôû thaønh hoaøng ñeáÑöùc hieäu laø Saùclô V. Phaïm vi thoáng trò cuûa Saùclô V bao goàm Ñöùc, Tieäp Khaéc,Hungari, Taây Ban Nha, Neâñeùclan … Naêm 1556, Saùclô V thoaùi vò, ñeá quoác Saùclô V chia thaønh hai nöôùc: Ngoâi hoaøngñeá ñöôïc truyeàn cho em cuûa Saùclô V laø Pheùcñinaêng, coøn ngoâi vua Taây Ban Nha thìtruyeàn cho con laø Philíp II (1556-1598). Neâñeùclan vaãn laø moät boä phaän cuûa vöôngquoác Taây Ban Nha. 2. Tình hình kinh teá xaõ hoäi: a. Kinh teá : Ñeán theá kyû XVI Neâñeùclan laø moät nöôùc coù neàn coâng thöông nghieäp phaùt trieån sôùm ôû Taây Aâu. Do vaäy, Neâñeùclan laø moät nöôùc coù nhieàu thaønh phoá, trong ñoù noåi tieáng nhaát laø Anveùcpen. Trong noâng nhieäp, moät soá laõnh chuùa phong kieán ñaõ kinh doanh ruoäng ñaát theo kieåu tö baûn chuû nghóa. Moät soá thò daân giaøu coù thì mua ruoäng ñaát cuûa quyù toäc roài thueâ ngöôøi laøm gioáng nhö caùc chuû trang traïi. Nhö vaäy, ñeán theá kyû XVI, quan heä tö baûn chuû nghóa ñaõ thaâm nhaäp vaøo caùc lónh vöïc kinh teá. b. Xaõ hoäi: Cuøng vôùi söï phaùt trieån veà kinh teá, cô caáu giai caáp trong xaõ hoäi cuõng thay ñoåi: - Giai caáp quyù toäc phong kieán phaân hoaù, moät boä phaän thay ñoåi phöông thöùckinh doanh do ñoù bieán thaønh taàng lôùp quyù toäc môùi. - Giai caáp tö saûn ñang hình thaønh bao goàm caùc thöông nhaân lôùn vaø caùcoâng chuû coâng tröôøng thuû coâng. - Taàng lôùp bình daân thaønh thò bao goàm thôï thuû coâng ngheøo, noâng daânkhuaân vaùc… - Giai caáp noâng daân cuõng coù söï phaân hoùa. Ñeán theá kyû XVI noùi chung cheáñoä noâng noâ ñaõ tan raõ, moät boä phaän noâng daân trôû thaønh phuù noâng, traùi laïi moät soá khaùc Nguyeãn Gia Phu Khoa Lòch Söû Lòch söû theá giôùi Trung Ñaïi - 39 -bò phaù saûn bieán thaønh coá noâng, coâng nhaân coâng tröôøng thuû coâng hoaëc nhöõng keû langthang. c. Veà toân giaùo : - Taàng lôùp quyù toäc cuõ vaãn theo ñaïo Thieân chuùa. - Taàng lôùp quyù toäc môùi thöôøng theo Taân giaùo Luthô. - Giai caáp tö saûn vaø phuù noâng theo Taân Giaùo Canvanh. - Bình daân thaønh thò, noâng daân thì theo Taân Giaùo Canvanh hoaëc theo phaùiRöûa toäi laïi (1). 3. Chính saùch thoáng trò cuûa Taây Ban Nha ñoái vôùi Neâñeùclan: - Veà chính trò: Ñeå thoáng trò Neâñeùclan, hoaøng ñeá Ñöùc vaø töø naêm 1556 veàsau laø vua Taây Ban Nha cöû moät vieân Toaøn quyeàn ñoùng ôû Bryuxen, ñoàng thôøi cöû moätHoàng y giaùo chuû laøm phuï chính. Thôøi Philíp II, Taây Ban Nha coøn cho quaân sangchieám ñoùng Neâñeùclan. - Veà toân giaùo : Saùclô V thi haønh chính saùch ñaøn aùp khoác lieät caùc loaïi Taângiaùo. Ñaëc bieät naêm 1550, Saùclô V ban boá saéc leänh quy ñònh khoâng nhöõng tín ñoà Taângiaùo bò xöû töû maø nhuõng ngöôøi giuùp ñôõ, che giaáu thaäm chí noùi chuyeän thaân maät vôùi tínñoà Taân giaùo cuõng bò tòch thu taøi saûn. - Veà kinh teá : Saùclô V vaø Philíp II ñaõ ñaët ra ôû Neâñeùclan moät cheá ñoä thueákhoaù heát söùc naëng neà, ñoàng thôøi coøn caám caùc thuyeàn buoân cuûa Neâñeùclan khoâng ñöôïcbuoân baùn vôùi caùc thuoäc ñòa cuûa Taây Ban Nha ôû chaâu Myõ. Nhö vaäy, döôùi söï thoáng trò cuûa phong kieán Taây Ban Nha, nhaân daân Neâñeùclan bòmaát töï do veà chính trò, bò ñaøn aùp veà toân giaùo vaø bò phaù hoaïi veà kinh teá. Do vaäy, ñaïi ñasoá quaàn chuùng nhaân daân bò phaù saûn. Toùm laïi, tröôùc caùch maïng, trong xaõ hoäi Neâñeùclan coù 2 maâu thuaãn chuû yeáu: - Maâu thuaãn giöõa nhaân daân Neâñeùclan vôùi phong kieán Taây Ban Nha. - Maâu thuaãn giöõa quan heä tö baûn chuû nghóa môùi ra ñôøi vôùi cheá ñoä phongkieán. Maâu thuaãn thöù nhaát chính laø nguyeân nhaân tröïc tieáp thuùc ñaåy cuoäc ñaáu tranh sôùm buøng noå, coøn maâu thuaãn thöù 2 laø yeáu toá quyeát ñònh tính chaát cuûa cuoäc caùch maïng Neâñeùclan. ...