Giáo trình Sức khỏe nghề nghiệp_Phần 7

Hóa chất bảo vệ thực vật đã được biết đến từ thời thượng cổ songchúng được phát minh và tổng hợp, đưa vào sử dụng rộng rãi từ năm 1939.Trong vòng hơn 60 năm qua số lượng và chủng loại các hóa chất này tănglên đáng kể. Tốc độ phát triển của ngành công nghiệp sản xuất hóa chất bảovệ thực vật tăng lên một cách mạnh mẽ đến mức không thể kiểm soát đượcdo nhu cầu rất lớn của các lĩnh vực nông nghiệp và y học....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Sức khỏe nghề nghiệp_Phần 7 NHIỄM ĐỘC HÓA CHẤT BẢO VỆ THỰC VẬT TRONG LAO ĐỘNGMỤC TIÊUSau khi học xong bài này, sinh viên có khả năng: 1. Nêu được đặc điểm dịch tễ học của nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật ở Việt Nam hiện nay. 2. Trình bày được nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh của một số nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật thường gặp. 3. Mô tả được các dấu hiệu bệnh lý cơ bản của nhiễm độc một số hóa chất bảo vệ thực vật thường gặp. 4. Liệt kê được các nguyên tắc phòng chống nhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật. 5. Nhận thức được tính nguy hiểm của việc sản xuất, vận chuyển, bảo quản và sử dụng HCBVTV không an toàn trong cộng đồng. Hóa chất bảo vệ thực vật đã được biết đến từ thời thượng cổ songchúng được phát minh và tổng hợp, đưa vào sử dụng rộng rãi từ năm 1939.Trong vòng hơn 60 năm qua số lượng và chủng loại các hóa chất này tănglên đáng kể. Tốc độ phát triển của ngành công nghiệp sản xuất hóa chất bảovệ thực vật tăng lên một cách mạnh mẽ đến mức không thể kiểm soát đượcdo nhu cầu rất lớn của các lĩnh vực nông nghiệp và y học. Ngày nay trênthế giới người ta đã đưa vào sản xuất hàng triệu tấn hóa chất trừ sâu mộtnăm, song tốc độ này đang ngày một tăng hơn nữa do nhu cầu sử dụng ngàycàng lớn và đa dạng. Song song với sản xuất và tiêu thụ hóa chất bảo vệthực vật tăng lên là sự gia tăng số người tiếp xúc, tình trạng thâm nhiễm vànhiễm độc hóa chất bảo vệ thực vật ngày càng nhiều. Mỗi năm trên thế giớicó hơn một triệu người tiếp xúc với hóa chất bảo vệ thực vật bị nhiễm độc. 1071. Dịch tễ học nhiễm độc HCBVTV ở Việt Nam1.1. Thực trạng sử dụng HCBVTV ở Việt Nam hiện nay Ở Việt Nam các hóa chất bảo vệ thực vật được sử dụng từ năm 1957nhằm phục vụ cho các ngành nông nghiệp và y học. Cùng với sản lượnglương thực tăng lên là lượng hóa chất bảo vệ thực vật được sử dụng cũngtăng lên hàng năm. Những năm 70 của thế kỷ 20 mỗi năm nước ta nhậpkhoảng 20 nghìn tấn hóa chất bảo vệ thực vật ( một nửa là các chất chỉ hữucơ, còn lại là lân hữu cơ, carbamat...). Đến cuối những năm 80 số lượng nàytăng lên gấp rưỡi, song thời gian sau các loại hóa chất bảo vệ thực vật dònglân hữu cơ tăng dần chiếm quá nửa thị phần, dòng clo hữu cơ ngày cànggiảm, các loại khác như carbamat, thuỷ ngân, asen cũng giảm dần. Lượng hóa chất bảo vệ thực vật sử dụng trung bình tính chung cho cảnước mới chỉ khoảng 0,5 kg cho 1ha cây trồng. Lượng này chỉ thấp bằng 1/4so với Thái Lan. Tuy nhiên ở các khu vực trồng rau, trồng chè lại cao hơnnhiều, gấp 7 - 8 lần khu vực trồng lúa. Trong 20 năm (1961 - 1980) đồngruộng Việt Nam đã phải tiếp nhận 53.000 tấn HCBVTV khó phân huỷ loại chỉhữu cơ (46.910 tấn) và thuỷ ngân hữu cơ (600 tấn)... chưa tính lượng DDTđược sử dụng để chống muỗi sốt rét (1200 tấn thời kỳ 1962 - 1964, 20.000 tấnthời kỳ 1976 - 1983, khoảng 2000 tấn/năm vào những năm sau). Trên thực tế, lượng HCBVTV sử dụng ở nước ta những năm gần đâycòn cao hơn nhiều do lượng HCBVTV nhập khẩu theo đường tiểu ngạch vàcon đường buôn lậu không thống kê, kiểm soát được. Theo số liệu từ cục Bảo vệ thực vật, hiện nay cả nước có 19.378 cửahàng, đại lý kinh doanh HCBVTV. Chỉ riêng một đợt kiểm tra cuối năm2002 ở 9201 cửa hàng trên cả nước, đã phát hiện 2460 cửa hàng (26,5%) cóvi phạm quy định an toàn HCBVTV. Điều tra 6840 hộ nông dân có 60,8%số hộ sử dụng HCBVTV không đúng quy trình kỹ thuật, 2,2% số hộ sửdụng thuốc cấm, 1,8% số hộ sử dụng thuốc ngoài danh mục. Lượng thuốcđộc cấm sử dụng nhập lậu bị thu giữ khá lớn: 1600 chai Mêthamidophos bịthu giữ ở huyện Đông Anh - Hà Nội, 1,1 tấn thuốc chuột Trung Quốc bị thugiữ ở Thừa Thiên - Huế, 2 tấn Mêthamodophos bị thu giữ ở Hưng Yên vànhiều trường hợp khác. Dưới đây là lượng HCBVTV nhập khẩu hàng năm theo con đườngchính ngạch của bộ NN - PTNT. 108 HCBVTV NHẬP KHẨU Ở VIỆT NAM THỜI KỲ 1991 - 1998 Năm Số lượng, tấn Trị giá, triệu USD 1991 21.400 22,5 1992 22.600 24,1 1993 25.600 33,4 1994 27.000 58,9 1995 32.400 100,4 1996 35.000 124,3 1997 37.000 131,4 1998 40.000 196,01.2. Tình hình nhiễm độc HCBVTV ở Việt Nam trong những năm gần đây - Mặc dù HCBVTV được sử dụng ở Việt Nam từ năm 1957 trongnông nghiệp và y học song thời gian khoảng 20 năm đầu, người ta khôngchú ý nhiều về tác hại của các HCBVTV đối với môi trường và con người. Theo Bộ Y tế, trong 5 năm (1980 - 1985) chỉ riêng 16 tỉnh phía Bắc đãcó 2211 người bị nhiễm độc nặng do HCBVTV, 811 người chết. Năm 1997tại 10 tỉnh/61 tỉnh, thành phố cả nước với lượng HCBVTV sử dụng mới chỉlà 4200 tấn nhưng đã có 6103 người bị nhiễm độc, 240 người chết do nhiễmđộc cấp và mạn tính. Năm 2004 cả nước có 4009 vụ nhiễm độc HCBVTV.Các mẫu rau ở nhiều địa phương có dư lượng cao HCBVTV ( kiểm tra cuốinăm 2005). Bình quân cứ 1 tấn HCBVTV sử dụng thì có 14,53 người bịnhiễm độc và cứ 1,75 tấn HCBVTV sử dụng thì có 1 người chết. Kiểm tra195 kho HCBVTV có 124 kho (64%) không đạt tiêu chuẩn vệ sinh. Cũngtrong năm 1997 riêng huyện Thái Thuỵ - tỉnh Thái Bình với diện tích15.000 ha đã sử dụng 55 tấn HCBVTV, bình quân cho mỗi ha canh tác là3,66kg. Bình quân nếu cứ sử dụng 1 tấn HCBVTV thì có hai người bịnhiễm độc nặng phải đi cấp cứu và cứ 4 tấn HCBVTV sử dụng thì có mộtngười chết do bị nhiễm độc. Nhiễm độc HCBVTV đã trở thành một vấn đềsức khỏe lớn đáng quan tâm ở các vùng nông thôn của nước ta hiện nay ởkhắp các m ...