Giáo trình Ung thư part 6

22 1. Phân loại TNM T : U nguyên phát To : Chưa có dấu hiệu u nguyên phát. Tx : Chưa đánh giá được u nguyên phát Tis : Ung thư tại chỗ T1-4 : U theo kích thước tăng dần hoặc mức độ xâm lấn tại chỗ của u nguyên phát. N : Hạch vùngNo : Chưa có dấu hiệu xâm lấn hạch vùng Nx : Chưa thể đánh giá được hạch tại vùng N1-3 :Mức độ tăng dần sự xâm lấn hạch tại vùng. M : Di căn xa Mo : Chưa có di căn xa Mx...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Ung thư part 6 221. Phân loại TNMT : U nguyên phátTo : Chưa có dấu hiệu u nguyên phát.Tx : Chưa đánh giá được u nguyên phátTis : Ung thư tại chỗT1-4 : U theo kích thước tăng dần hoặc mức độ xâm lấn tại chỗ của u nguyên phát.N : Hạch vùngNo : Chưa có dấu hiệu xâm lấn hạch vùngNx : Chưa thể đánh giá được hạch tại vùngN1-3 :Mức độ tăng dần sự xâm lấn hạch tại vùng.M : Di căn xaMo : Chưa có di căn xaMx : Chưa đánh giá được di cănM1 : Di căn xa 23CÂU HỎI KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ1. Nêu các xét nghiệm cận lâm sang giúp chẩn đoán ung thư ?2. Phương pháp đánh giá phân loại giai đoạn bệnh ung thư và ý nghĩa ?TÀI LIỆU THAM KHẢOI. TÀI LIỆU TIẾNG VIỆT1. Bộ Y tế - Bệnh viện K, 1999. Hướng dẫn thực hành chẩn đoán và điều trị ung thư, nhà xuấtbản Y học, trang 7-15.2. Đại học Y Hà Nội, 1999. Bài giảng ung thư học, nhà xuất bản Y học, trang 39-45.3. UICC, 1995. Ung thư học lâm sàng, trang 189-207.II. TÀI LIỆU TIẾNG ANH1.Vincent T. De Vita, Principles & Practice of Oncology, Part 2. 1Chương VII CHẤT CHỈ ĐIỂM UNG THƯMục tiêu học tập1. Trình bày được tiêu chuẩn của một chất chỉ điểm khối u2. Trình bày được các ứng dụng lâm sàng các chất chỉ điểm khối u3. Kể được một số chất chỉ điểm của một số loại ung thư chủ yếu: Vú, đại tràng, buồng trứng,tiền liệt tuyến, gan, giáp trạng, tế bào mầm và ung thư nguyên bào nuôi.I. ĐẶT VẤN ĐỀ Mỗi năm có hơn 6 triệu người chết vì bệnh ung thư, 1.4 triệu ca ung thư mới được chẩnđoán trên thế giới. Theo đánh giá của Tổ chức y tế thế giới (WHO), trong 20 mươi năm tới cáccon số trên sẽ gia tăng và lên đến 10 triệu trường hợp tử vong và trên 16 triệu ca ung thư mới. Ở Việt Nam, bên cạnh các bệnh nhiễm khuẩn và suy dinh dưỡng ngày càng giảm dần, thìbệnh ung thư, bệnh tim mạch, tâm thần đang có nguy cơ gia tăng. Các loại ung thư hay gặp ởnước ta là ung thư phổi, dạ dày, vú, gan, vòm họng, đại trực tràng, hạch bạch huyết, tử cung,buồng trứng… Trong khi ở nhiều nước, chương trình sàng lọc phát hiện sớm ung thư đạt kết quả tốt, đãgóp phần chữa khỏi hơn 50% bệnh nhân ung thư thì ở nước ta đa số người bị ung thư khi đượcchẩn đoán đã ở giai đoạn muộn, tỉ lệ chữa khỏi bệnh còn rất thấp. Cơ hội chữa khỏi bệnh ung thưchính là làm sao phát hiện sớm ung thư. Chất chỉ điểm khối u có ngày càng có nhiều vai trò trong sàng lọc, đánh giá gánh nặngung thư, tiên lượng bệnh, theo dõi kết quả điều trị và dự báo tái phát. 2II. KHÁI NIỆM VỀ CHẤT CHỈ ĐIỂM KHỐI U1. Định nghĩa Các chất chỉ điểm ung thư (CCĐUT) là những phân tử tự nhiên có trong huyết thanh,huyết tương và các dịch khác trong cơ thể, hoặc các mẫu thử lấy từ mô tươi hoặc mô đã nhúngparaffin để xác định sự hiện hữu của ung thư, để đánh giá tiên lượng bệnh nhân hoặc theo dõi sựđáp ứng của bệnh với phương pháp điều trị. Chất chỉ điểm ung thư còn được tìm thấy bên trong tế bào cả tế bào chất và nhân vànhững chất này liên kết với màng tế bào. CCĐUT thường có bản chất protein, xuất hiện trongmáu, nước tiểu, trong các chất dịch, mô của cơ thể người bệnh và thường không xuất hiện rõ ởngười khoẻ mạnh. Sự thay đổi nồng độ của CCĐUT có liên quan một cách chắc chắn tới sự pháttriển các khối u ác tính của cơ thể đó.2. Phân loạiCó hai loại chỉ điểm khối u chính2.1. Chỉ điểm tế bào: Là các kháng nguyên tập trung trên bề mặt của màng tế bào như trong bệnhLeucemie, các nội tiết tố và cơ quan thụ cảm nội tiết trong ung thư vú…2.2. Chỉ điểm dịch thể: Là những chất xuất hiện tập trung trong huyết thanh, nước tiểu hoặc cácdịch khác của cơ thể. Các chất này được tổng hợp và bài tiết từ các mô của khối u, được giảiphóng nhờ sự phân hủy tế bào u hoặc được tạo thành như là sự phản ứng của cơ thể đối với khốiu. 32.3. Phân loại chất chỉ điểm theo bản chất và các ung thư liên quan chính Bảng 1. Phân loại CCĐUT theo bản chất và các chỉ định chính Các loại chất chỉ điểm ung thư Bệnh liên quan chínhCác enzyme UT xương, gan và nhau thai Alkaline phosphastase Lactate dehydrogenase (LDH) U lymphô ác, UT máu UT phổi TB nhỏ, u nguyên bào thần kinh Neuron specific antigen UT tiền liệt tuyến Prostatic Acid Phosphastase UT ti ...