Hiện trạng và một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Địa lí kinh tế xã hội ở trường THPT thuộc các tỉnh trung du phía bắc

Bài viết nêu lên một số nét khái quát về việc dạy học bộ môn Địa lí ở một số tỉnh thuộc trung du phía bắc. Mời các bạn cùng tham khảo bài viết để nắm chi tiết hơn nội dung nghiên cứu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiện trạng và một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Địa lí kinh tế xã hội ở trường THPT thuộc các tỉnh trung du phía bắcKû yÕu Héi th¶o khoa häc Khoa §Þa lÝ – Tr−êng §HSP Hµ Néi, 5/2005HiÖn tr¹ng vµ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc bé m«n ®Þa lÝ kinh tÕ -x· héi ë tr−êng thpt thuéc c¸c tØnh trung du phÝa B¾c PGS.TS NguyÔn Träng Phóc Khoa §Þa lÝ- Tr−êng §HSP Hµ NéiI. §Æt vÊn ®Ò ChÊt l−îng ®µo t¹o (nãi chung) vµ chÊt l−îng d¹y häc ë tr−êng THPT(nãi riªng) lµ kÕt qu¶ tæng hoµ cña rÊt nhiÒu nh©n tè: V× thÕ, viÖc n©ng caochÊt l−îng ®µo t¹o còng nh− chÊt l−îng d¹y häc bé m«n §Þa lÝ kinh tÕ-x·héi ®ßi hái chóng ta ph¶i xem xÐt mét c¸ch toµn diÖn nh÷ng nh©n tè cñaqu¸ tr×nh d¹y häc (QTDH). Th«ng qua viÖc nghiªn cøu thùc tiÔn d¹y häc bém«n §Þa lÝ kinh tÕ- x· héi ë tr−êng THPT thuéc c¸c tØnh Trung du phÝa B¾c.Bµi viÕt mong muèn ph¸t hiÖn ra nh÷ng mÆt m¹nh, mÆt h¹n chÕ ®Ó tõ ®ã ®−ara nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu n©ng cao chÊt l−îng d¹y häc cña bé m«n trongnh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XXI, gãp phÇn vµo viÖc n©ng cao chÊt l−îng ®µo t¹ovµ chiÕn l−îc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho ®Êt n−íc (nãi chung) vµ c¸ctØnh Trung du phÝa B¾c (nãi riªng).II. Néi dung1. HiÖn tr¹ng d¹y häc bé m«n §Þa lÝ kinh tÕ- x· héi ë tr−êng THPT c¸ctØnh thuéc Trung du miÒn nói phÝa B¾c a. Kh¸i qu¸t vÒ ®Þa bµn vµ t×nh h×nh gi¸o dôc cña c¸c tØnh Trung duphÝa B¾c. (§Þa lÝ B¾c Giang, §Þa lÝ Th¸i Nguyªn, §Þa lÝ B¾c Ninh, §Þa lÝ Qu¶ngNinh, §Þa lÝ VÜnh Phóc, §Þa lÝ Phó Thä). b. Nh÷ng sè liÖu vµ nh÷ng nhËn xÐt vÒ hiÖn tr¹ng d¹y häc §Þa lÝ kinhtÕ- x· héi ë c¸c tr−êng THPT c¸c tØnh Trung du phÝa B¾c khi ph©n tÝchnh÷ng sè liÖu, hiÖn t−îng, sù kiÖn thu thËp ®−îc: (§èi t−îng ®iÒu tra trong 5 tØnh vµ c¸c vïng l©n cËn víi tæng sè tr−ênglµ 130 vµ sè gi¸o viªn lµ 380 trùc tiÕp lµm c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ chØ ®¹om«n §Þa lÝ ë c¸c tr−êng THPT). 93 b1. VÒ ®éi ngò gi¸o viªn: -Th©m niªn 30 n¨m: 5,9% vµ 2,9% kh«ng tr¶ lêi. NhËn xÐt: - Lùc l−îng gi¸o viªn < 15 n¨m chiÕm 40,4% (gÇn mét nöa) sè gi¸oviªn hiÖn nay. - Lùc l−îng gi¸o viªn tõ 15 - 30 n¨m chiÕm 59,6%, ®©y lµ sè gi¸o viªncã kinh nghiÖm vµ cã qu¸ tr×nh c«ng t¸c. - Lùc l−îng gi¸o viªn < 5 n¨m chiÕm 9,4% chøng tá sè gi¸o viªn trÎcßn Ýt, ®©y còng lµ trë ng¹i ®èi víi viÖc ®æi míi ph−¬ng ph¸p d¹y häc (vÝ dônh− viÖc øng dông c¸c tiÕn bé khoa häc, kÜ thuËt vµo d¹y häc). - Sè gi¸o viªn tù nguyÖn häc §HSP vµ khoa §Þa lÝ chiÕm 64,3%, ®iÒunµy lµ mét nh©n tè tÝch cùc ®Ó gi¸o viªn chuyªn t©m víi nghÒ nghiÖp nÕunh− hä th−êng xuyªn tù lùc, tÝch cùc båi d−ìng chuyªn m«n nghiÖp vô. - Tr−êng ®µo t¹o: Sè gi¸o viªn ®−îc ®µo t¹o t¹i tr−êng §HSP chiÕm43,1%, §HSP Th¸i Nguyªn chiÕm 25,15%, §HSP ViÖt B¾c chiÕm 18,5%,§HSP II chiÕm 10,7%, §¹i häc n−íc ngoµi chiÕm 1,5%, C§SP kho¶ng 1%.N¬i ®µo t¹o chñ yÕu vÉn lµ §HSP Hµ Néi. - HÖ ®µo t¹o: Sè gi¸o viªn tèt nghiÖp hÖ 4 n¨m chiÕm 93%, sau ®¹i häckho¶ng b2. Thùc tr¹ng vÒ c¬ së vËt chÊt phôc vô d¹y häc bé m«n §Þa lÝ kinhtÕ- x∙ héi ë tr−êng THPT. - Phßng bé m«n: 31,8% sè tr−êng cã. V−ên §Þa lÝ: 1,14%. §ñ T¹m ®ñ ThiÕu Kh«ng cãS¸ch gi¸o khoa 58,6% 38,3% 6,1%Tµi liÖu tham kh¶o 2,55% 41,9% 55,55%B¶n ®å treo t−êng 2,6% 63,1% 34,3%¸t l¸t 5,1% 40,0% 23,0% 31,9%S¸ch bµi tËp 26% 37,4% 31,7% 4,9% Qu¶ cÇu: Tù nhiªn: 57,3% ChÝnh trÞ:19,9% Thiªn v¨n: 1,5% Sa bµn: 1,4% MÉu vËt: 8,7% Video: 26,6% C¸c thiÕt bÞ tù t¹o: 33,9% M¸y vi tÝnh: 37,7% Vµi nhËn xÐt rót ra: - C¬ së vËt chÊt cña c¸c tr−êng hiÖn nay ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu vµnhiÖm vô d¹y häc bé m«n ë nhµ tr−êng phæ th«ng. - C¸c ph−¬ng tiÖn, thiÕt bÞ d¹y häc chñ yÕu lµ ph−¬ng tiÖn truyÒnthèng, tuy nhiªn ë hÇu hÕt c¸c tr−êng vÉn cßn ch−a ®ñ. - C¸c ph−¬ng tiÖn hiÖn ®¹i, tuy ®· cã ë 1/4 sè tr−êng song sö dôngkh«ng cã hiÖu qu¶ v× thiÕu b¨ng video vµ c¸c phÇn mÒm cã néi dung ®Þa lÝ,gi¸o viªn biÕt sö dông c¸c phÇn mÒm nµy cßn chiÕm tØ lÖ qu¸ Ýt. 95 c. T×nh h×nh sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p d¹y häc §Þa lÝ kinh tÕ- x· héi ë®Þa bµn nghiªn cøu Cã sö dông Kh«ng Kh«ng Tªn c¸c ph−¬ng ph¸p sö dông tr¶ lêi RÊt Th−êng §«i khi vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc (%) (%) ...