Kết quả tán sỏi niệu quản đoạn chậu qua nội soi ngược dòng bằng máy nội soi xung hơi tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên

Mục tiêu của nghiên cứu là đánh giá kết quả sớm, tán sỏi niệu quản đoạn chậu bằng máy xung hơi qua nội soi niệu quản ngược dòng đoạn chậu tại bệnh viện trường đại học Y Dược Thái Nguyên. Phương pháp nghiên cứu: Tiến cứu mô tả. Thời gian từ tháng 6 năm 2008 đến tháng 11 năm 2011, gồm 166 bệnh nhân (BN) được chẩn đoán sỏi niệu quản đoạn chậu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả tán sỏi niệu quản đoạn chậu qua nội soi ngược dòng bằng máy nội soi xung hơi tại Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Thái NguyênKẾT QUẢ TÁN SỎI NIỆU QUẢN ĐOẠN CHẬU QUA NỘI SOI NGƯỢC DÒNGBẰNG MÁY NỘI SOI XUNG HƠI TẠI BỆNH VIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢCĐẠI HỌC THÁI NGUYÊNNguyễn Vũ Phương*, Nguyễn Công Bình, Nông Thái Sơn Hà,Trương Đồng Tâm, Phạm Hùng, Nguyễn Hoàng AnhTrường Đại học Y Dược - ĐH Thái NguyênTÓM TẮTMục tiêu: Đánh giá kết quả sớm, tán sỏi niệu quản đoạn chậu bằng máy xung hơi qua nội soi niệuquản ngược dòng đoạn chậu tại bệnh viện trường đại học Y Dược Thái Nguyên. Phương phápnghiên cứu: Tiến cứu mô tả. Thời gian từ tháng 6 năm 2008 đến tháng 11 năm 2011, gồm 166bệnh nhân (BN) được chẩn đoán sỏi niệu quản đoạn chậu. Kết quả: Giới nam có 100 BN 60,2%,nữ có 66 BN 39,7%, tuổi trung bình 43,4 (19 - 74 tuổi ). Vị trí sỏi 111 trường hợp bên phải, 55trường hợp bên trái kích thước sỏi ≤15mm. Có 1 trường hợp sỏi tạo chuỗi 3 viên có 2 sỏi 2bên.Thời gian tán sỏi trung bình là 48 ± 16 phút.Tỉ lệ thành công là 98,8%. Kết luận: Tán sỏi niệuquản đoạn chậu bằng máy xung hơi với 2 kênh hoạt động cho kết quả an toàn và hiệu quả.Từ khóa:ĐẶT VẤN ĐỀ*Sỏi tiết niệu là 1 bệnh lí phổ biến trên thế giớivà Việt Nam.Trong bệnh lí sỏi tiết niệu nóichung, sỏi niệu quản chiếm 25-30% . Phầnlớn sỏi niệu quản từ thận rơi xuống (80% cáctrường hợp) trong đó sỏi niệu quản đoạn 1/3dưới (đoạn chậu) chiếm đến 75%, 25% nằm ởcác đoạn còn lại [1].Sỏi niệu quản thường gây biến chứng tắcđường niệu và nhiễm khuẩn.Tán sỏi niệu quản qua nội soi ngược dòng là 1trong những lựa chọn hàng đầu để điều trị sỏiniệu quản. Tại bệnh viện Trường Đại học YDược Thái Nguyên, từ 03/2008 đến 11/2011chúng tôi đã thực hiện 166 ca tán sỏi bằngxung hơi qua nội soi niệu quản ngược dòng.Nhằm đánh giá kết quả của kỹ thuật này,chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài này vớimục tiêu: Đánh giá kết quả sớm, tán sỏi niệuquản đoạn chậu bằng máy xung hơi qua nộisoi niệu quản ngược dòng đoạn chậu tại bệnhviện trường đại học Y Dược Thái Nguyên.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁPNGHIÊN CỨUĐối tượng nghiên cứu: Gồm 166 BN sỏiniệu quản đoạn chậu. Kích thước sỏi ≤15mm.*Loại trừ những BN có nhiễm khuẩn nặngđường niệu, có tình trạng tắc nghẽn đườngniệu phía dưới sỏi.Phương tiệnMáy soi niệu quản hãng Karl – Storz với ốngsoi cứng 9,5F có 2 kênh thao tác, que tán(Probe), rọ dormia, guid wire, sonde niệu quản.Phương pháp nghiên cứu: Mô tả, tiến cứuCác chỉ tiêu nghiên cứu: Tuổi, giới, triệuchứng, kích thước sỏi, thời gian tán, triệuchứng sau tán sỏi, tai biến và biến chứng vàthời gian nằm viện.*Kỹ thuật tán sỏi: Vô cảm bằng tê tuỷ sống,bệnh nhân nằm tư thế sản khoa. Đặt máy soitheo guid – wire tiếp cận sỏi rồi tán sỏi bằngmáy xung hơi, lấy các mảnh vụn ra ngoàibằng rọ dormia. Sonde niệu quản được đặttrong các trường hợp tổn thương niệu quản,thận ứ nước độ III, hẹp niệu quản hoặc cópolip niệu quản sau khi cắt bỏ có chảy máu.KẾT QUẢĐặc điểm chungThực hiện tán cho 166 BN gồm: 100 nam60,2 %, 66 nữ 39,7 %.Tuổi trung bình: 43,4 (19 - 74 tuổi )Vị trí sỏi niệu quản đoạn chậu: bên phải 111 (66,9 %), bên trái 55 ( 33,1 %).Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyênhttp://www.lrc-tnu.edu.vn150Nguyễn Vũ Phương và đtgTạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆKích thước sỏi từ 6 mm - 15 mm, trungbình 9 mm.Có 1 BN sỏi chuỗi 3 viên chồng nhau, có 2cas sỏi 2 bên.Triệu chứng đau quặn thận 152 (92,1%)Tiểu buốt rắt 95 (57,6 %), tiểu máu 10 (6 %)Siêu âm: thấy sỏi 54 (33 %), nghi ngờ: 39(23,4 %)XQ không chuẩn bị: 88 (53%) thấy sỏi, cònlại không thấy.Chụp UIV: Chức năng thận cùng bên có sỏigiảm: 53 (32%), Mức độ giãn ứ nước thận:không giãn và giãn độ I: 65 %, giãn độ II,III:35%.Thời gian tán sỏi: 48 ± 16 phút.Tỉ lệ thành công: 98,8%Thời gian hậu phẫu trung bình: 4,7 ngàyKết quả tán sỏiBảng: Kết quả chungKết quảĐặt máy tiếp cận được sỏiSạch sỏi sau tánĐặt sonde sau mổChuyển mổ mởn164164312%98,898,818,71,2Thời gian nằm viện trung bình: 5 ngàyCó 36 trường hợp sau tán sỏi nước tiểu màuhồng nhưng chỉ kéo dài 2 ngày. Không cótrường hợp nào phải can thiệp truyền máu.BÀN LUẬNVới sỏi niệu quản chậu, tán sỏi qua nội soingược dòng là lựa chọn hàng đầu. Tán sỏixung hơi có ưu điểm không sinh nhiệt chonên, nguy cơ tổn thương nhiệt so với cácphương pháp khác là không có, tỷ lệ tai biếnthủng bằng 0 [8]. Tán sỏi nội soi bằng xunghơi là phương pháp an toàn và hiệu quả[6],[7]. Bằng máy soi có hai kênh thao tác,những trường hợp mà sỏi có nguy cơ chạy lênthận chúng tôi dùng rọ cố định sỏi để tán [3]có 2 trường hợp chạy lên thận 2,2%, DươngVăn Trung có 1,33%[6], Nguyễn Quang có7% [4]. Trong nghiên cứu này có hai trườnghợp sỏi hai bên niệu quản, chúng tôi tiến hành89(01)/1: 150 - 152tán cùng lúc vì sỏi đều ở đoạn thấp, 1 trườnghợp sỏi chồng 3 viên chúng tôi lần lượt tán vàlấy từng mảnh ra ngoài an toàn. Không cótrường hợp nào thủng niệu quản. Tuy nhiênvới những trường hợp hẹp niệu quản phảinong trước khi lấy sỏi, hoặc có políp sau khicắt có chảy máu hoặc sau tán niêm mạc niệuquản phù nề chúng tôi đặt JJ hoặc bằng sondehút nhớt số 8 ( 31%). Theo Châu Quý Thuận,tỷ lệ đặt sonde sau tán là 92,5%. Có 2 caschuyển mổ mở vì đáy bàng quang viêm phùnề, không tìm thấy méat niệu quản. Hậu phẫucó triệu chứng đau tức vùng thắt hông lưng làthường gặp nhất: 43 cas (26 %), nước tiểu cómàu hồng 36 cas (21,6 %)[5]. Theo Đoàn TríDũng là 28,9%, Dương Văn Trung là 0,3%,không có cas nào biểu hiện nhiễm khuẩn niệusau tán[3],[6].Thời gian hậu phẫu trung bình trong nghiêncứu này là 4,7 ngày tương đương với kết quảcủa các tác giả khác [5],[6],[8],[9]. có 164 BNlấy hết hoàn toàn 98,8 %. Tuy nhiên kết quảnày theo nhiều tác giả còn phụ thuộc vào độcứng và kích thước của sỏi. Theo Dương VănTrung và Bửu Triều cho rằng sỏi đoạn chậuthường cho kết quả cao [6].KẾT LUẬNTán sỏi niệu quản đoạn chậu bằng máy xunghơi qua nội soi niệu quản ngược dòng với 2kênh t ...