KHẢO SÁT GIÁ TRỊ SINH THIẾT DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM QUA NGẢ TRỰC TRÀNG TRONG TẦM SÓAT UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN KHÔNG NHÂN

Mục tiêu đánh giá vai trò của sinh thiết tiền liệt tuyến (TLT) dưới hướng dẫn của siêu âm qua ngả trực tràng đối với ung thư tiền liệt tuyến loại không phát hiện nhân trên lâm sàng và siêu âm ngả trực tràng. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang trên 36 bệnh nhân có chỉ định sinh thiết tiền liệt tuyến do PSA gợi ý nhưng không thấy nhân tại bệnh viện Đại học Y dược trong thời gian 5 tháng (05/2005-10/2005). Chúng tôi tiến hành sinh thiết theo phác đồ 10 -18 mẫu và kiểm...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHẢO SÁT GIÁ TRỊ SINH THIẾT DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM QUA NGẢ TRỰC TRÀNG TRONG TẦM SÓAT UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN KHÔNG NHÂN KHẢO SÁT GIÁ TRỊ SINH THIẾT DƯỚI HƯỚNG DẪN SIÊU ÂM QUA NGẢ TRỰC TRÀNG TRONG TẦM SÓAT UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN KHÔNG NHÂN TÓM TẮT Mục tiêu đánh giá vai trò của sinh thiết tiền liệt tuyến (TLT) dưới hướng dẫn của siêu âm qua ngả trực tràng đối với ung thư tiền liệt tuyến loại không phát hiện nhân trên lâm sàng và siêu âm ngả trực tràng. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả cắt ngang trên 36 bệnh nhân có chỉ định sinh thiết tiền liệt tuyến do PSA gợi ý nhưng không thấy nhân tại bệnh viện Đại học Y dược trong thời gian 5 tháng (05/2005-10/2005). Chúng tôi tiến hành sinh thiết theo phác đồ 10 ->18 mẫu và kiểm chứng bằng kết quả giải phẫu bệnh . Kết quả: 25% carcinôm tuyến TLT không thấy nhân được phát hiện bằng sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm qua ngả trực tràng, với độ tuổi tập trung 70->89 tuổi và nồng độ PSA 10->50ng/ml. Kiến nghị: đẩy mạnh vai trò tầm soát ung thư TLT đối với những bệnh nhân có PSA cao nhưng không thấy nhân qua thăm khám (lâm sàng và siêu âm). ABSTRACT Objectives. To evaluate the value of biopsy with TRUS guidance in detecting non-palpable prostate cancer. Methods. By describing cross-study. Performing on 36 patients having biopsy indication due to suspected PSA level without any nodes noted on both clinical exam and transrectal ultrasound, in Ho Chi Minh Medical University Hospital, from 05/2005-10/2005. We performed the 10- 18 samples biopsy protocol and confirmed by pathological results. Results. 25% adenocarcinoma of prostate in the age of 70-89 and PSA level 10-50ng/ml. Recommendations. Stepping up using TRUS guiding biopsy in screening prostate cancer in patients with high PSA level but no nodules detected on clinical exam and ultrasound. ĐẶT VẤN ĐỀ Ung thư tiền liệt tuyến là bệnh lí thường gặp trong nhóm bệnh lí ác tính thuộc hệ tiết niệu sinh dục. Từ 60 – 69 tuổi, tỉ lệ ung thư tiền liệt tuyến là 30 %, tăng lên 67 % trong khỏang tuổi 80 – 89 tuổi. Vào năm 1998, tại Việt Nam, ước lượng khỏang 90% các trường hợp ung thư tiền liệt tuyến không được chẩn đoán khi bệnh nhân còn sống(1). Ngày nay, cùng với sự phát triển của các phương tiện chẩn đóan hình ảnh, trong đó có siêu âm tiền liệt tuyến qua ngả trực tràng (TRUS), kết hợp với lâm sàng (thăm khám hậu môn) và PSA (kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến), tạo thành bộ ba chẩn đoán quan trọng trong vấn đề tầm soát và đánh giá ung thư tiền liệt tuyến. Song hành với siêu âm qua ngả trực tràng, sinh thiết tiền liệt tuyến dưới hướng dẫn siêu âm cũng được ứng dụng rất nhiều từ năm 1989, nhóm nghiên cứu của Stanford là nhóm đầu tiên(3) đề ra cách lấy mẫu hệ thống dạng 6 mẫu (2 ở đáy, 2 ở phần giữa và 2 ở đỉnh của mỗi thùy). Kết quả tầm soát khả quan với tỉ lệ 25% phát hiện ung thư trong nhóm có PSA cao và có nhân gợi ý trên siêu âm(3). Nhiều nhóm nghiên cứu khác trên thế giới đã đặt ra các các lấy mẫu khác nhau, và trên từng nhóm nguy cơ khác nhau, cụ thể tăng số mẫu lên đến 10, 12, thậm chí đến 24 mẫu(3). Tại Việt Nam, ứng dụng sinh thiết tiền liệt tuyến qua ngả siêu âm đầu dò trực tràng đã có từ năm 2003, nhưng cách thức tiến hành và hiệu quả tầm soát vẫn còn nhiều điểm chưa thống nhất. Tại bệnh viện Đại học Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, nhóm nghiên cứu chúng tôi bắt đầu triển khai kĩ thuật này từ tháng 5/2005, trong đó có tách biệt một nhóm nghiên cứu nhỏ liên quan đến vai trò tầm soát ung thư tiền liệt tuyến của sinh thiết dưới hướng dẫn siêu âm trên những bệnh nhân có yếu tố PSA cao nhưng không khám thấy nhân trên lâm sàng lẫn qua siêu âm ngả trực tràng. Mục tiêu - Khảo sát tỉ lệ ung thư tiền liệt tuyến phát hiện được nhờ sinh thiết dưới hướng dẫn siêu â m qua ngả trực tràng trên nhóm bệnh nhân có PSA cao nhưng không thấy nhân trên khám lâm sàng và siêu âm ngả trực tràng. - Xác định cách lấy mẫu sinh thiết chuẩn trong tầm soát ung thư tiền liệt tuyến lọai không thấy nhân. - Đánh giá sơ bộ đặc điểm dịch tể học và tương quan về PSA của nhóm bệnh nhân này. Phương pháp nghiên cứu Mô tả, cắt ngang. Thời gian nghiên cứu: tháng 5/2005 đến tháng 10/2005 (5 tháng). Cách thức tiến hành Các bước chuẩn bị trước sinh thiết - Chẩn đoán: thực hiện siêu âm chẩn đoán tiền liệt tuyến qua ngã trực tràng và xét nghiệm PSA (giá trị trong một tuần trước khi thực hiện sinh thiết). - Tư vấn và giải thích về thủ thuật sinh thiết và các biến chứng - Các xét nghiệm về chức năng đông máu được thực hiện trước khi sinh thiết (công thức máu toàn phần, TQ và TCK.) - Cho kháng sinh dự phòng trước một ngày (thường dùng Cipro + amox + metronidazol) - Khuyên bệnh nhân nên ăn nhẹ vào 1 ngày trước thủ thuật sinh thiết và nên đi đại tiện vào sáng sớm ...