Khảo sát kiến thức, thái độ, hành vi quyết định hiến giác mạc của người dân TP. Hồ Chí Minh và các yếu tố ảnh hưởng

Đề tài thực hiện nghiên cứu về kiến thức, thái độ, hành vi thuận lợi cho việc hiến tặng giác mạc của người dân tại TP.HCM nhằm cung cấp các cơ sở khoa học và thực tiễn giúp xác định chiến lược thích hợp vận động hiến tặng giác mạc để tạo nguồn phục vụ cho Ngân hàng Mắt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát kiến thức, thái độ, hành vi quyết định hiến giác mạc của người dân TP. Hồ Chí Minh và các yếu tố ảnh hưởng Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011 Nghiên cứu Y học KHẢO SÁT KIẾN THỨC, THÁI ĐỘ, HÀNH VI QUYẾT ĐỊNH HIẾN GIÁC MẠC CỦA NGƯỜI DÂN TP HỒ CHÍ MINH VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG Trịnh Quang Trí*, Trần Huy Hoàng**, Trần Thị Phương Thu*** TÓM TẮT Mục tiêu: Nghiên cứu về kiến thức, thái độ, hành vi thuận lợi cho việc hiến tặng giác mạc của người dân tại TP.HCM nhằm cung cấp các cơ sở khoa học và thực tiễn giúp xác định chiến lược thích hợp vận động hiến tặng giác mạc để tạo nguồn phục vụ cho Ngân hàng Mắt. Kết quả: Hành vi quyết định chấp nhận hiến tặng giác mạc gặp ở nhóm người trong độ tuổi từ 18-34, là học sinh, sinh viên, sống ở ngoại thành, độc thân, thu nhập bình quân tháng dưới 1 triệu đồng, có người nhà bị mù do bệnh mắt. Tỷ lệ người có kiến thức tốt về việc hiến tặng giác mạc là 32,94%, có thái độ đồng tình là 63,24%, và có hành vi thuận lợi là 17,35%. Người có kiến thức tốt thường có thái độ thuận lợi cao gấp 1,6 lần và có hành vi thuận lợi cao gấp 4,2 lần so với người không có kiến thức. Người có thái độ thuận lợi thường có hành vi quyết định hiến tặng giác mạc cao gấp 2,1 lần so với người có thái độ không thuận lợi. Kết luận: Cần tăng cường các hoạt động thông tin, giáo dục, tuyên truyền nhằm vận động nâng cao nhận thức, kiến thức, thái độ và sự chấp nhận của cộng đồng đối với việc hiến tặng giác mạc. Từ khoá: hiến giác mạc, kiến thức, thái độ, hành vi. ABSTRACT RESEARCH ON KNOWLEDGE, ATTITUDE, AND POSITIVE BEHAVIORS FOR EYE DONATION AT HO CHI MINH CITY Trinh Quang Tri, Tran Huy Hoang, Tran Thi Phuong Thu * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 - 2011: 99 - 105 Purpose: Research on knowledge, attitude and positive behaviors for eye donation is carried out in Ho Chi Minh City in order to provide a scientific foundations and pratical applications to help defining a suitable strategy to motivate eye donation behaviors to create the supply for the Eye Bank. Results: According to our research, people who are in the age of 18 – 34, being pupils, students, living in rural area, single, having income less than 1 million VND per month, and especially having blind relatives normally have acceptance attitute towards eye donation. The ratio of people having good awareness about eye donation is 32.94%, having sympathized attitude is 63.24%, positive behavior 17.35%. The people with good awares also have positive behavior and positive behavior 1.6 times and 4.2 times higher than people with no knowledge. People with positive attitude will have eye donation decision 2.1 times higher than people with negative attitude. Conclusion: It’s necessary to reinforce people awareness, knowledge, attitide and community’s accceptance through public media, eduation and propaganda programs. Keywords: corneal donation, knowledge, attitude, behavior. *Bộ Môn Mắt, ĐH Y Khoa Phạm Ngọc Thạch, ** Bệnh viện Mắt TPHCM *** Bộ môn Mắt ĐH Y Dược TP Hồ Chí Minh Tác giả liên lạc: ThS Trịnh Quang TríĐT: 0908297739 Email: tri.trinhquang@yahoo.com Mắt 99 Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011 ĐẶT VẤN ĐỀ Bệnh lý giác mạc là một nguyên nhân đáng kể gây sụt giảm thị lực và mù lòa ở các nước phát triển(6,8). APEDS (The Andhra Pradesh Eye Disease Study) tổng kết ở bang Andhra Pradesh, phía nam Ấn Độ, có tỉ lệ mù do giác mạc là 0,13% trong tổng số 9% mù(2). Phương pháp điều trị có hiệu quả nhất giúp phục hồi thị lực là ghép giác mạc. Song nguồn cung cấp giác mạc hiện đang rất khan hiếm. Việc thiếu giác mạc ghép là một vấn đề rất đáng được quan tâm. Để làm tăng lượng giác mạc thu được, bước đầu tiên là cần nâng cao trình độ dân trí trong việc hiến mắt. Theo Hiệp hội Ngân hàng mắt Ấn Độ (Eye Bank Association of India), số lượng giác mạc hiến trung bình trong một năm là 22.000. Tuy nhiên, một tỉ lệ lớn lượng giác mạc hiến không thích hợp cho ghép giác mạc(3). Ở Việt Nam hiện nay, ngân hàng mắt đã được thành lập ở miền Bắc. Tại TP.HCM, hiện ngân hàng mắt chưa đi vào hoạt động và nhu cầu cần ghép giác mạc điều trị ở bệnh nhân là rất cao. Việc thiếu giác mạc ghép là một vấn đề rất đáng được quan tâm. Để làm tăng lượng giác mạc, bước đầu tiên là cần nâng cao trình độ dân trí trong việc hiến mắt(6). Năm 2003, Krishnaiah S. đã nghiên cứu về nhận thức và thiện chí hiến mắt ở tầng lớp nông thôn miền Nam Ấn Độ nhằm đưa ra các yếu tố ảnh hưởng đến việc hiến mắt(6). Ngoài ra, Duggal M. đã thực hiện đề tài “Thái độ của cộng đồng về việc hiến tặng mắt ở miền Tây Bắc Ấn Độ”(4). Là thành phố đông dân nhất Việt Nam, có nhiều người bệnh về mắt, cho nên nhu cầu về giác mạc để ghép điều trị cho bệnh nhân tại TPHCM là rất lớn. Để ngân hàng Mắt tại đây được thành lập và hoạt động hiệu quả, ngoài yếu tố chuyên môn, kỹ thuật, công tác vận động người hiến tặng giác mạc là rất cần thiết. Chính vì thế, nghiên cứu này được tiến hành với mong muốn sẽ cung c ...