Kiến thức lớp 12 Nghị luận xã hội-phần85

Trong tài liệu hướng dẫn học sinh (HS) ôn thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn năm 2009 của một tỉnh miền Trung có câu hỏi:“Anh chị hãy viết bài văn ngắn (không quá 400 từ) trình bày suy nghĩ về câu nói: “Học vấn có những chùm rễ đắng nhưng hoa quả lại ngọt ngào” (Ngạn ngữ Hi Lạp).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức lớp 12 Nghị luận xã hội-phần85 Kiến thức lớp 12Nghị luận xã hội-phần85Nghị luận xã hội về mục đích của việc học ngàynayMỤC ĐÍCH CỦA VIỆC HỌC NGÀY NAYTrong tài liệu hướng dẫn học sinh (HS) ôn thi tốt nghiệp THPTmôn Ngữ văn năm 2009 của một tỉnh miền Trung có câu hỏi:“Anh chị hãy viết bài văn ngắn (không quá 400 từ) trình bày suynghĩ về câu nói: “Học vấn có những chùm rễ đắng nhưng hoa quảlại ngọt ngào” (Ngạn ngữ Hi Lạp).Và đây là “Hướng dẫn làm bài” của tài liệu:Làm việc gì có mục tiêu đúng đắn thì thường dẫn tới thành công.Việc phấn đấu học hành trong suốt đời người, nhất là giai đoạntuổi trẻ tập trung cho việc học càng cần xác định rõ mục đích thìmới đem lại kết quả mong muốn.Việc học ở thời đại văn minh ngày nay có ý nghĩa rộng lớn vàđược Tổ chức Giáo dục-Khoa học-Văn hóa (UNESCO) của LHQxác định rõ bốn mục tiêu cơ bản: Học để biết; Học để làm; Học đểchung sống; Học để tồn tại với tư cách là Con Người của thời đạingày nay (learning to be). Đấy vừa là mục tiêu vừa là nhu cầuthiết yếu của mỗi con người cũng như của cộng đồng xã hội.Xác định mục tiêu của việc học thời nay như UNESCO đã xácđịnh quả là có ý nghĩa sâu sắc và toàn diện. Quá trình phấn đấuthực hiện bốn mục tiêu đó cũng là quá trình không ngừng tự hoànthiện bản thân, để tự khẳng định sự tồn tại của mình ở thời đạivăn minh ngày nay.Dân tộc ta có truyền thống hiếu học. Thế nhưng câu hỏi “Học đểlàm gì?” vẫn còn là một nỗi băn khoăn của không ít người và cónhiều cách trả lời khác nhau.“1.Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ:- Học vấn có những chùm rễ đắng cay: việc học đầy gian khổ,phải thức khuya dậy sớm, suy nghĩ tìm tòi, khổ luyện, nhiều khimệt mỏi… đó là chưa kể đến những lúc thi hỏng.- Hoa quả ngọt ngào: kết quả của sự học: sự học thành công - cósự vẻ vang, có cuộc sống hạnh phúc, được mọi người quý mến…2.Câu ngạn ngữ này gợi cho chúng ta bài học gì?- Phải kiên trì, vượt mọi gian khổ, có khi là cay đắng để học tập,rèn luyện, chuẩn bị hành trang cho một tương lai tốt đẹp…”.Đáp án của người ra đề khiến chúng tôi ngạc nhiên. Như vậy,theo quan điểm của tác giả tài liệu, mục đích duy nhất của việchọc là “hoa quả ngọt ngào”, là thành công, vẻ vang, hạnh phúc,được mọi người quý mến. Mục đích ấy khiến người ta có thể chịuđựng gian khổ để học hành, rèn luyện.Cách trả lời ấy rất phiến diện, chỉ hướng vào mục tiêu thực dụngcó phần hẹp hòi của việc học. Đặc biệt, tác giả tài liệu trên đãmắc sai lầm khi cho rằng việc học là gian khổ, cay đắng màkhông biết rằng bản thân việc học đã là hạnh phúc, cái “hoa quảngọt ngào” nằm ngay chính trong quá trình học tập. Phân biệtrạch ròi giữa “chùm rễ đắng” (học tập) và “hoa quả ngọtngào”(thành công) cũng không đúng. Nói thế nghĩa là người tachỉ dành một khoảng thời gian nhất định để học tập, rồi sau đóchỉ việc hưởng những thành quả ngọt ngào của nó? Giả sử nếukhông có “hoa trái ngọt ngào” mang màu sắc thực dụng như trênthì người ta không chịu học chăng?Như vậy, cách trả lời của tài liệu trên tưởng như đúng nhưngthực chất đã gieo vào trí óc học sinh những quan niệm sai lầm,lệch lạch về vai trò, vị trí của học vấn đối với đời sống con người.Phải chăng những tiêu cực trong giáo dục hiện nay cũng xuấtphát từ những quan niệm sai lầm về mục đích của việc học?Quan niệm học chỉ vì những mục tiêu lợi ích trước mắt sẽ gây ranhững hậu quả hết sức nặng nề.Trở về cội nguồn của triết học của phương Đông, người xưaquan niệm học vấn, giáo dục có vai trò thiêng liêng đối với việcgiúp con người hoàn thiện nhân cách, trí tuệ. “Ngọc bất trác bấtthành khí, nhân bất học bất tri lý” (ngọc không mài giũa chẳngnên hình, người không học không biết đạo lý). Đạo lý ở đây làchân lý của vũ trụ, trời đất, và đặc biệt là đạo lý làm người, cáchứng xử tốt đẹp giữa con người với nhau. Người xưa quan niệm“Tiên học lễ, hậu học văn”, nghĩa là mục tiêu đạo lý, lễ nghĩađược đặt lên hàng đầu. Ca dao có câu: “Học là học để làm người.Biết điều hơn thiệt, biết lời thị phi”. Các nhà giáo luôn chú trọnggiáo dục đạo đức cho học trò, và dùng chính mình để nêu gươngcho học trò.Người dân Việt Nam đặc biệt coi trọng việc học, cho rằng đượchọc hành là một hạnh phúc lớn lao. “Thương con cho bạc chotiền-Không bằng cho bút cho nghiên học hành”. Học là một hànhtrình không có điểm dừng vì “bể học vô bờ”, như Khổng Tử đãdạy “Học nhi bất yếm” (học không biết chán). Bậc học giả chânchính tìm thấy niềm vui vô bờ bến ngay trong chính hành trình vôtận của việc học. Ngạn ngữ có câu “Rất vui chẳng gì bằng đọcsách…”. Vì vậy, việc học hành đối phó, chạy theo bằng cấp, họcchỉ để tìm kiếm danh vọng, lợi lộc là hoàn toàn xa lạ với đạo họcchân chính.Giai thoại danh nhân kể rằng C.R.Darwin dù đã được mệnh danhlà nhà bác học nhưng vẫn miệt mài học tập, nghiên cứu. Chủ tịchHồ Chí Minh là một tấm gương sáng ngời về ý thức, tinh thần họchỏi không ngừn ...