Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng, thực thi chính sách phát triển nền nông nghiệp xanh và bài học cho Việt Nam

Bài viết tìm hiểu kinh nghiệm trong xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm phát triển nền nông nghiệp xanh ở một số nước trên thế giới để tìm ra cách thức xây dựng và thực hiện các chính sách hiệu quả hỗ trợ phát triển nền nông nghiệp xanh cho Việt Nam là thực sự cần thiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh nghiệm quốc tế về xây dựng, thực thi chính sách phát triển nền nông nghiệp xanh và bài học cho Việt Nam HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 467 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ VỀ XÂY DỰNG, THỰC THI CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN NỀN NÔNG NGHIỆP XANH VÀ BÀI HỌC CHO VIỆT NAM Trần Thị Thanh Thủy* TÓM TẮT: Mỗi quốc gia đều có những lợi thế nhất định, có những chính sách khác nhau để phát triển nền nông nghiệp xanh. Vì vậy, việc tìm hiểu kinh nghiệm trong xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm phát triển nền nông nghiệp xanh ở một số nước trên thế giới để tìm ra cách thức xây dựng và thực hiện các chính sách hiệu quả hỗ trợ phát triển nền nông nghiệp xanh cho Việt Nam là thực sự cần thiết, được tác giả thể hiện rõ trong bài báo. Từ khóa: Kinh nghiệm, Chính sách, Nông nghiệp xanh ĐẶT VẤN ĐỀ Mô hình tăng trưởng hướng tới tăng trưởng xanh ở Việt Nam cần dựa trên quá trình tái cơ cấu các ngành, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội. Qua đó, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh thông qua việc ứng dụng công nghệ tiên tiến, phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, góp phần xóa đói giảm nghèo, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế một cách bền vững. Từ đó, khắc phục những khuyết tật, hạn chế nảy sinh trong các quá trình kinh tế; xây dựng một cơ cấu kinh tế đáp ứng yêu cầu của mô hình tăng trưởng xanh. Trong quá trình đó, tái cơ cấu ngành nông nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng xanh trong nông nghiệp hay xây dựng một nền nông nghiệp xanh để hướng tới sự phát triển bền vững được coi là nhiệm vụ quan trọng của Việt Nam. Để xây dựng được một nền nông nghiệp xanh, Việt Nam phải xây dựng và thực thi được một hệ thống các chính sách hỗ trợ phát triển ngành nông nghiệp theo hướng xanh hóa. Các chính sách này đã được tác giả tham khảo từ kinh nghiệm trong xây dựng và thực hiện chính sách phát triển nền nông nghiệp xanh của các nước OECD, đặc biệt là Đan Mạch và Hàn Quốc. 1. CHÍNH SÁCH TĂNG TRƯỞNG XANH TRONG NÔNG NGHIỆP CỦA CÁC NƯỚC OECD Hiện nay thuật ngữ “tăng trưởng xanh” đã có nhiều nhà thiết lập chính sách biết đến, tuy vậy phần lớn các nước trong OECD chưa có chiến lược phát triển nông nghiệp xanh. Rất nhiều nước có chính sách nông nghiệp riêng theo cách hiểu của mình. Nhiều nước cho thấy không có sự hợp tác giữa các bộ ngành trong việc xây dựng chính sách và thực hiện. Nhiều nước coi “tăng trưởng xanh” và “phát triển bền vững” là một, có thể thay thế được cho nhau. * Trường Đại học Vinh, Vinh, Việt Nam. Tác giả nhận phản hồi: Trần Thị Thanh Thủy. Tel: +84983676450 - E-mail address: thuydtc202@yahoo.com 468 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA Chỉ có một số sáng kiến và chính sách có mục tiêu phù hợp với khái niệm tăng trưởng xanh trong nông nghiệp. Nhiều chính sách đã được soạn trước khi có chiến lược tăng trưởng xanh của OECD. Ở các nước thành viên EU, sáng kiến tăng trưởng nông nghiệp xanh là một phần của Chương trình quốc gia về phát triển nông thôn 2007-2013. Sáng kiến chính sách tăng trưởng nông nghiệp xanh bao gồm một dải chính sách rất rộng. Trong một số nước, sáng kiến “xanh” là chủ yếu, ít đề cập đến “tăng trưởng”. Hầu hết các nước tập trung vào nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng để giảm phát thải khí Cacbon từ khu vực nông nghiệp. Sự quan tâm của các nước đến tăng trưởng nông nghiệp xanh khác nhau, song các nước đồng tình với quan điểm: Sản xuất năng lượng tái tạo, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và tài nguyên để giảm phát thải khí Carbon từ nông nghiệp. Cả hai mục tiêu và mục đích của chính sách hỗ trợ tăng trưởng xanh trong nông nghiệp ở các nước rất khác nhau. Bảng 1: Chính sách tăng trưởng xanh trong nông nghiệp của một số nước Nước Chính sách Chăm lo đến đất nước chúng ta Australia Sáng kiến chăn nuôi Carbon Sáng kiến kích hoạt công nghệ quốc gia Austria Kế hoạch hành động tăng hiệu quả sử dụng tài nguyên Bỉ Kế hoạch Marshall 2-Xanh Đan mạch Làm theo khuôn khổ chính sách Sáng kiến nâng cao hiệu quả tài nguyên Cộng đồng EU Đổi mới hợp tác Châu Âu về năng suất nông nghiệp và bền vững Kế hoạch thực hiện năng nặng cho trang trại Pháp Dự án nông nghiệp sinh thái Thu hoạch thực năm 2020 Ai Lan (Ireland) Chương trình xanh tận gốc Chiến lược tái sinh Nhật Bản Nhật Bản Chiến lược công nghiệp hóa khí sinh học Hàn Quốc Chiến lược tăng trưởng xanh Carbon thấp Mexico Chương trình tài nguyên thiên nhiên bền vững Hợp tác phát triển chủ yếu New Zealand Tổ hợp nghiên cứu hiệu ứng khí nhà kính Pastoral Chương trình khuyến mại xanh Hà Lan Chính sách doanh nghiệp Hà Lan: Tiếp cận ngành Thụy Sỹ Kế hoạch hành động nền kinh tế xanh Dự án thực phẩm xanh Anh Tư vấn và khuyến khích dự án nông trại Chính sách năng lượng tái tạo liên quan đến nông nghiệp Mỹ Chương trình nghiên cứu và đào tạo nông nghiệp bền vững Nguồn: OECD (2013) HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 469 Mục tiêu chiến lược của một số nước tập trung vào nâng cao năng lực cạnh tranh cho nông nghiệp; Sử dụng vật liệu nông, lâm nghiệp sản xuất ...