Lập và quản lý dự án lâm nghiệp xã hội

Sự nghiệp đổi mới kinh tế và mở rộng quan hệ hợp tác với nước ngoài đòi hỏi phải nhanh chóng tiếp cận những cơ sở lý luận mới về quản lý dự án nói chung và dự án lâm nghiệp xã hội nói riêng. Để thực hiện mục tiêu trên chúng tôi đã tiên hành biên soạn giáo trình "Lập và Quản lý dự án lâm nghiệp xã hội". Đây là một tài liệu được biên soạn dựa trên sự kế thừa, bổ sung và phát triển từ cuốn bài giảng "Quản lý dự án lâm nghiệp xã hội" do tập thể các cán...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lập và quản lý dự án lâm nghiệp xã hội ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM PGS.TS. ĐẶNG KIM VUI (Chủ biên) ThS. ĐỖ HOÀNG SƠN LẬP VÀ QUẢN LÝ DỰ ÁN LÂM NGHIỆP XÃ HỘI (TÀI LIỆU GIẢNG DẠY ĐẠI HỌC) NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI - 2007 LỜI NÓI ĐẦU Sự nghiệp đổi mới kinh tế và mở rộng quan hệ hợp tác với nước ngoài đòi hỏi phải nhanh chóng tiếp cận những cơ sở lý luận mới về quản lý dự án nói chung và dự án lâm nghiệp xã hội nói riêng. Để thực hiện mục tiêu trên chúng tôi đã tiên hành biên soạn giáo trình Lập và Quản lý dự án lâm nghiệp xã hội. Đây là một tài liệu được biên soạn dựa trên sự kế thừa, bổ sung và phát triển từ cuốn bài giảng Quản lý dự án lâm nghiệp xã hội do tập thể các cán bộ giảng dạy về lâm nghiệp xã hội của 5 trường đại học và một trung tâm khuyên nông khuyên lâm, trong đó có các cán bộ của Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên trong khuôn khổ Chương trình hỗ trợ lâm nghiệp xã hội - giai đoạn 2 (Social Forestry Support Program - 2, viết tắt là SFSP - 2) biên soạn trước đây. Nội dung của cuốn sách gồm có 6 chương: Chương 1: Khái niệm dự án lâm nghiệp xã hội Chương 2: Thông tin trong quản lý dự án lâm nghiệp xã hội Chương 3: Lập dự án lâm nghiệp xã hội Chương 4: Thẩm định dự án lâm nghiệp xã hội Chương 5: Tổ chức thực hiện dự án lâm nghiệp xã hội Chương 6: Giám sát và Đánh giá dự án lâm nghiệp xã hội có sự tham gia Trong tài liệu, này tính chất chu trình của dự án được nhấn mạnh và được sử dụng để phát triển thành các chương trong cuốn sách. Nội dung và cách trình bày trong tài liệu nhắm tới đối tượng tà các sinh viên, cán bộ kỹ thuật nông lâm nghiệp. Vì vậy, cuốn Lập và Quản lý dự án lâm nghiệp xã hội dùng làm tài liệu giảng dạy và học tập cho sinh viên Ngành Lâm nghiệp của Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, ngoài ra cũng có thể làm tài liệu nghiên cứu, tham khảo cho các sinh viên thuộc các chuyên ngành khác có liên quan đến phát triển nông lâm nghiệp của trường. Ngoài ra, các cán bộ lâm nghiệp có thể tham khảo và áp dụng vào thực tiễn sản xuất. Trong quá trình biên soạn tập bài giảng trước đây và hoàn thiện cuốn giáo trình này chúng tôi đã nhận được sự giúp đỡ và đóng góp ý kiến của ngài Pierre - Yves Suter, cố vấn trưởng SFSP - 2; TS. Peter Taylor, cố vấn giáo dục và đào tạo; Ruedi Felber, cố vấn về quản lý tài nguyên; TS. Batliner, tư vấn về đào tạo; TS. Marlene Buchy và các đồng nghiệp tại 4 trường đại học Đại học Nông Lâm Huế, Đại học Lâm nghiệp Việt Nam, Đại học Tây Nguyên và Đại học Nông Lâm Thủ Đức. Chúng tôi cũng đã nhận được những ý kiến đóng góp quý báu của TS. Phạm Thị Lý, TS. Đinh Thị Lan, TS. Lê Sỹ Trung, Ths. Trần Công Quân, Ths. Nguyễn Văn Mạn là các chuyên gia có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy và triển khai thực hiện các dự án ngoài thực tế. 2 Chúng tôi xin chân thành cảm ơn mọi sự giúp đỡ và ý kiến đóng góp quý báu nói trên của các chuyên gia và đồng nghiệp. Trong quá trình biên soạn, mặc dù chúng tôi đã có nhiều cố gắng, nhưng đây là một môn học mới cả về lý luận và thực tiễn nên cuốn sách không thể tránh khỏi những thiên sót nhất định. Chúng tôi rất mong bạn đọc góp ý kiến nhận xét để lần xuất bản sau được tốt hơn. Những ý kiến đóng góp xin gửi về địa chỉ: Bộ môn Lâm nghiệp xã hội và Phát triển nông thôn Khoa Lâm nghiệp - Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. Các tác giả 3 Chương 1 KHÁI NIỆM DỰ ÁN LÂM NGHIỆP XÃ HỘI 1. KHÁI NIỆM VÀ ĐẶC ĐIẾM DỰ ÁN LÂM NGHIỆP XÃ HỘI 1.1. Khái niệm dự án Trong quá trình phát triển cộng đồng nói chung và phát triển lâm nghiệp xã hội (LNXH) nói riêng, cấu trúc phổ biến nhất cho những hoạt động phát triển được các đơn vị các tổ chức thường sử dụng là dự án Hiện nay trong lý thuyết cũng như thực tiễn quản lý tài nguyên thiên nhiên vẫn còn tồn tại nhiều quan điểm khác nhau về các dự án. Mỗi quan điểm về dự án xuất phát từ các cách tiếp cận khác nhau. Theo Cleland và Keng (1975): Dự án là sự kết hợp giữa các yếu tố về nhân lực và trí lực trong một thời gian nhất định để đạt được một mục tiêu định trước. Gittinger (1982) đưa ra quan điểm: Dự án là một tập hợp các hoạt động mà ở đó tiền tệ được đầu tư với hy vọng được thu hồi lại. Trong quá trình này các công việc kế hoạch, tài chính vận hành hoạt động là một thể thống nhất, được thực hiện trong một khoảng thời gian xác định. Theo tác giả Vũ Cao Đàm (1999) thì dự án là một tập hồ sơ tài liệu trình bày một cách chi tiết và hệ thống một kế hoạch hoạt động kinh tế - xã hội trong tương lai. Dự án là các dạng can thiệp phát triển khác nhau được thiết kế để đạt được các mục tiêu cụ thể nào đó trong một phạm vi ngân sách và tổ chức nhất định. Từ những quan điểm đã nêu về dự án có thể bước đầu đưa ra một khái niệm về dự án như sau: Dự án là một tập hợp các hoạt động dự kiến có liên quan với nhau, được kế hoạch hoá nhằm đạt được những mục tiêu xác định bằng việc tạo ra các kết quả cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định, thông qua việc sử dụng hợp lý các nguồn lực nhất định. Yêu cầu của một dự án: - Một dự án phải được xuất phát từ nhu cầu giải quyết các vấn đề cụ thể. Việc giải quyết các vấn đề này được phản ảnh qua mục đích và mục tiêu. - Mỗi dự án phải có một khung kế hoạch thời gian nhất định với điểm bắt đầu và điểm kết thúc cụ thể nhằm hoàn thành một mục tiêu xác định. Đó chính là sự khác biệt của dự án so với các hoạt động bình thường được lặp đi, lặp lại theo một thời gian nhất định. - Việc xác định rõ một dự án được bắt đầu từ việc xem xét các nguồn lực và sử dụng các công cụ quản lý, xác định không gian và thời gian, xác định các mối quan hệ và đánh giá hiệu quả dự án. ...