lịch sử thế giới (tập 2): phần 2 - nxb tổng hợp thành phố hồ chí minh

phần 2 gồm các nội dung chính: chiến tranh trăm năm, trung hoa từ ngũ đại đến nguyên, nhà bắc tống, nhà nam tống, trung hoa dưới triều nguyên, Ấn Độ vào thời trung cổ,... mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
lịch sử thế giới (tập 2): phần 2 - nxb tổng hợp thành phố hồ chí minhNguyïîn Hiïën Lï - Thiïn GiangCHÛÚNG XICHIÏËN TRANH TRÙM NÙM1. Nguyïn nhên chiïën tranh.2. Tònh hònh nûúác Phaáp dûúái triïìu Jean Le Bon vaâCharles V.3. Dûúái triïìu Charles VI, nûúác Phaáp bõ qua phên.4. Jeanne d’Arc giaãi phoáng nûúác Phaáp.1. Nguyïn nhên chñnh trõ gêy ra chiïën tranh Trùm nùmlaâ hai vua Anh, Phaáp tranh ngöi. Vua Edouard III nûúác Anhtûå cho mònh laâ ngûúâi thûâa kïë cuãa Philippe le Bel vua nûúácPhaáp vò öng laâ chaáu ngoaåi(1).(1) Trûúác thïë kó 11 nûúác Anh laâ möåt thuöåc àõa cuãa ngûúâi La Maä trong400 nùm, kïë àïën loåt vaâo tay ngûúâi Saxon (425-426), ngûúâi Anges(547-584). Àïën thïë kó 11, ngûúâi Àan Maåch àïën chiïëm möåt phêìnlúán nûúác Anh vaâ dûång thaânh vûúng quöëc cuãa Kanut. Kanut truyïìnàûúåc hai àúâi thò nùm 1042 ngûúâi Anglo Saxon àaánh àuöíi ngûúâi ÀanMaåch vaâ lêåp Edouard le Confesseur lïn ngöi (1043-1066). Edouardde Confesseur chïët, möåt laänh chuáa xûá Normandie laâ Guillaume leConqueárant (ngûúâi Phaáp) chiïu möå voä sô xûá Normandeie, Bretagne,Flandre, vûúåt biïín túái xêm chiïëm nûúác Anh vaâ laâm vua. Ngöi truyïìntúái Edouard III àaä mûúâi àúâi. Khi xaãy ra trêån giùåc Trùm nùm, chïëàöå quên chuã Anh àaä mêët dêìn tñnh caách chuyïn chïë, vaâ chñnh thïíàaåi nghõ àaä manh nha.83Lõch Sûã Thïë GiúáiNguyïn nhên kinh tïë laâ hai nûúác Anh, Phaáp tranh giaânhquyïìn lúåi úã Flandre. Tûâ trûúác, nûúác Anh giao thiïåp mêåt thiïëtvúái Flandre, möåt thaái àõa thuöåc vûúng quöëc Phaáp, Anh baáncho Flandre len vaâ mua laåi nó. Sau vò caác thõ xaä Flandre nöíiloaån, vua Philippe VI àaánh deåp vaâ tiïu diïåt àûúåc loaån quên(1328) taái lêåp aãnh hûúãng Phaáp úã Flandre, laâm cho thûúngmaäi Anh chõu thiïåt. Àïí traã àuäa, vua Edouard III cêëm chúãlen qua Flandre. Khöng bao lêu ngûúâi Flandre thêëy mêëtnhiïìu quyïìn lúåi nïn boã Phaáp theo Anh.Chiïën tranh xaãy ra, nûúác Anh thùæng thïë vò tuy caác quöëcvûúng Phaáp duäng caãm, nhûng khöng bùçng quöëc vûúng Anhmûu lûúåc vaâ quaã quyïët. Quên àöåi Anh laåi kheáo töí chûác húnquên àöåi Phaáp.Nùm 1340 khi chiïën thuyïìn Phaáp bõ liïn quên Anh vaâFlandre phaá röëi, quên Anh traân lïn àêët Phaáp nhû vaâo chöîkhöng ngûúâi.Nùm 1346, vua Edouard àïå tam xêm chiïëm vaâ taân phaáxûá Normandie, àaánh baåi quên Phaáp úã Creácy, chiïëm haãi caãngCalais àuöíi dên chuáng Phaáp ra khoãi haãi caãng naây, cho boånphuá haâo Anh sang úã.2. Chiïën tranh túái àêy taåm àõnh, vò Êu chêu luác êëy bõbïånh dõch haåch taân phaá. Nùm 1355 thò chiïën tranh taái diïîn.Khi quên Anh àöí böå lïn Normandia, ngên khöë nûúácPhaáp tröëng röîng. Vua Jean II Le Bon vò cêìn 3 vaån ngûúâi vaâmöåt söë chiïën phñ rêët lúán laâ nùm triïåu àöìng nïn phaãi triïåutêåp quöëc höåi. Giai cêëp phuá haâo phaãi àoáng goáp nùång hún hïëtnïn àoâi vua phaãi giao quyïìn kiïím soaát taâi chñnh cho nhûäng84Nguyïîn Hiïën Lï - Thiïn Giangngûúâi do quöëc höåi cûã lïn. Tûâ àoá nûúác Phaáp noi theo nûúácAnh ài vaâo con àûúâng àaåi nghõ lêåp hiïën (parlementarismeconstitutionnel).Nùm 1356 úã trêån Maupertuis quên Phaáp thêët baåi, JeanLe Bon bõ cêìm tuâ. Triïìu àònh Phaáp caâng nguy ngêåp thïm.Ngûúâi ta thêëy cêìn phaãi thiïët lêåp hiïën phaáp àïí àûa toaân thïídên töåc ra chöëng giùåc. Taåi Ba Lï, hoaâng thaái tûã Charles Vnhiïëp chaánh. Giai cêëp phuá haâo cûúng quyïët töí chûác thaânhchñnh àaãng. Nhûng taåi quöëc höåi yá kiïën khöng thöëng nhêëtlaâm cho sûác hoaåt àöång cuãa giai cêëp êëy khöng nhêët trñ vaâ liïntuåc. Etienne Marcel chuã trûúng biïën àöíi vûúng quöëc Phaápthaânh möåt liïn bang thõ xaä dên chuã, gêy ra möåt phong traâocaãi caách chñnh trõ do Ba Lï cêìm àêìu. Nhûng hoaâng thaái tûãchöëng laåi. Quêìn chuáng nöíi loaån chiïëm àïìn vua, àem maâuxanh àoã àöåi lïn àêìu hoaâng thaái tûã vaâ cho àem nhûäng tïncöë vêën cuãa öng ra giïët.Cuöåc baåo àöång naây gêy aãnh hûúãng khùæp xûá. ÚÃ Vendeáephong traâo Jacquerie(1) chöëng quñ töåc nöíi lïn rêët maånh. Möåt(1) Jacques Bonhomme laâ tïn duâng chïë nhaåo nöng dên Phaáp thúâiTrung cöí, Jacquerie laâ phong traâo baåo loaån do boån Jacques (tûáclaâ nöng dên) gêy ra chöëng laåi boån quñ töåc, boån vö sô, boån cûúápàûúâng boác löåt hoå. Phong traâo bõ àaân aáp röìi thò boån voä sô, chuyïnnghïì àaánh giùåc mûúán khöng kiïng nïí ai nûäa. Nhên hoâa ûúácBreátigny kñ xong, “chiïën tranh dûát, chuáng khöng coá viïåc laâmvaâ kïët thaânh tûâng àoaân goåi laâ “Compagnie”, bùæt coác ngûúâi röìicho chuöåc. Ngûúâi bõ chuáng bùæt thûúâng bõ tra têën taân nhêîn nïëukhöng chõu chó chöî giêëu tiïìn. Khùæp nûúác Phaáp bêy giúâ khöngmöåt núi naâo traánh khoãi tay boån êëy.85Lõch Sûã Thïë Giúáiluöìng gioá caách maång dên chuã thöíi traân khùæp nûúác Phaáp,nhûng quên baåo àöång bõ giai cêëp quñ töåc taân saát thùèng tay.Nhaâ vua tröën khoãi Ba Lï, vaâ taåi Compieâgne öng triïåu têåpquöëc höåi, àûúåc quöëc höåi chêëp thuêån cho söë quöëc duång cêìnthiï ...