Lớp San hô (Anthozoa)

Đặc điểm cấu tạo và sinh lý Hình dạng ngoài của San hô thay đổi sai khác nhau (hình trụ không có cuống và thân như thủy tức). Quan sát hình dạng của hải quì ta thấy: Cơ thể hải quì có hình trụ tương đối đều, dài khoảng 5cm, đường kính 2 - 3cm, phía dưới có đế bám vào giá thể, phía trên có có lỗ miệng ở chính giữa, xung quanh có tua miệng xếp thành nhiều vòng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lớp San hô (Anthozoa) Lớp San hô (Anthozoa)1 Đặc điểm cấu tạo và sinh lýHình dạng ngoài của San hô thay đổi sai khácnhau (hình trụ không có cuống và thân như thủytức). Quan sát hình dạng của hải quì ta thấy: Cơthể hải quì có hình trụ tương đối đều, dàikhoảng 5cm, đường kính 2 - 3cm, phía dưới cóđế bám vào giá thể, phía trên có có lỗ miệng ởchính giữa, xung quanh có tua miệng xếp thànhnhiều vòng.Tua miệng ngắn có khoảng 600 - 1000 cái. Giữatua miệng và lỗ miệng có khoang trống gọi làvùng quanh miệng (peristoma). Tua miệng củahải quỳ rất mềm, có khả năng co giãn mạnh,trên tua miệng có nhiều tiêm mao và các tế bàogai (hình 3.13A).Cấu tạo trong: San hô ăn các chất cặn bã hữucơ và các sinh vật khác nhau trong nước biển.Cơ quan tiêu hoá phức tạp hơn, đã hình thànhbộ máy hầu và xoang vị. Xoang vị có lát tế bàobên trong và có các vách ngăn xếp tỏa ra chungquanh. Mỗi vách ngăn có 1 đầu gắn vào thànhcơ thể, một đầu gắn với thành hầu hay tự do,trên vách ngăn có nhiều tế bào của tuyến tiêuhoá. Trên mặt bên của vách ngăn có gờ cơ lớnchạy dọc, tạo thành chùm cơ trên vách ngăn. Sốlượng, vị trí của tua miệng, rãnh hầu và ứng vớinó là vách ngăn có sự sai khác giữa 2 nhómSan hô 6 ngăn và San hô 8 ngăn. Thành cơ thểcủa san hô có 2 lớp tế bào, có tầng trung giaodày gồm có tế bào hình sao, tế bào hình sợi liênkết, tế bào gai xương đá vôi. Đặc biệt có các tếbào cơ riêng biệt hay hợp thành lớp cơ vòng vàlớp cơ dọc (hình 3.13A,B) .Trên tiêu bản lát cắt ngang, có thể thấy thành cơthể của hải quỳ không có cấu trúc xương, có hailớp tế bào ngoài và trong, xen giữa là tầng trunggiao. Lớp tế bào ngoài phủ toàn bộ mặt ngoàicơ thể và mặt trong của hầu, cấu tạo một lớp tếbào. Các tế bào biểu bì chiếm phần chủ yếu lớptế bào ngoài và hình dạng kéo dài, đầu hướngvào tầng trung giao hình phình rộng. Ngoài racòn có tế bào tuyến và tế bào gai. Tế bào tuyếncó nhiều ở lớp ngoài của vùng hầu, tế bào gaitập trung nhiều ở lớp ngoài của tua miệng. Lớptế bào trong phủ phía trong xoang vị, thành cácvách ngăn, xoang tua miệng... Lớp trong cónhiều loại tế bào như tế bào biểu mô cơ có roi,xen kẽ là các tế bào tuyến lớn. Tầng trung giaonằm giữa lớp ngoài và trong, rất phát triển ởphần thân, nơi xuất phát của vách ngăn, còn ởcác phần khác thì tầng trung giao tương đốimỏng. Các tế bào của tầng trung giao có cấutrúc sợi, là các tế bào mô liên kết nằm rải rác. Ởlát cắt ngang qua thành cơ thể ở vùng hầu, tathấy bên ngoài là thành cơ thể, bên trong là hầu.Hầu có tiết diện hình bầu dục, với nhiều nếpgấp nhỏ và 2 rãnh thông nước sâu. Giữalà xoang vị được chia thành nhiều ngăn docác vách ngăn nối liền từ thành cơ thể vàothành hầu. Trên mỗi vách ngăn đều có một gờcơ, cách sắp xếp như sau: ở 2 ngăn địnhhướng các gờ cơ nằm hướng ra ngoài, cònở các ngăn chính thức khác các gờ cơ hướngvào trong. Ở lát cắt ngang qua vùng dưới hầukhông thấy tiết diện của hầu, các vách ngăn đềucó mép trong lơ lửng trong xoang vị. Với sự hiệndiện khá rõ ràng của của các gờ cơ, có thể nhậnbiết rõ hơn các loại ngăn (hình 3.13C).Bộ xương bằng đá vôi hay chất sừng. San hôđơn độc và tập đoàn có cấu tạo cơ thể gồmphần thịt mềm và bộ xương rất phát triển.Ở San hô 6 ngăn (Hexacoralia), bộ xươngđược hình thành do tế bào lớp ngoài ở phần đếcủa từng cá thể tiết ra, tạo thành các tia đâmsâu vào cơ thể con vật sau đó chúng liên kết vớinhau để tạo thành bộ xương vững chắc.Fungia là San hô 6 ngăn đơn độc. Bộ xương cóhình đĩa hẹp, đôi khi hơi lõm ở mặt dưới, cácvách có độ cao khác nhau: Vách càng cao thìbậc sinh trưởng càng thấp. Galaxea là San hô 6ngăn tập đoàn với bộ xương của các polyp nằmsát bên nhau, dính liền ở thànhngoài.Symphyllia là San hô 6 ngăn tập đoàn,mức độ dính của các polyp cao hơn.Ở San hô 8 ngăn (Octocorallia), bộ xương nằmtrong tầng trung giao, do các tế bào tạo xươngbằng chất sừng, thấm caxi, ghép với nhau vàthường có màu sắc khác nhau (đỏ, đen, nâu..).Như vậy bộ xương San hô 8 ngăn về cơ bảnkhác rất nhiều so với bộ xương 6 ngăn (hình3.14).Tubipora là San hô 8 ngăn tập đoàn có bộxương gồm những ống dài ghép song song vớinhau. Mỗi ống là phần xương của polyp trongtập đoàn, xoang rỗng của ống xương ứng vớixoang vị của polyp, cuối ống xương về phíadưới là phần đáy của polyp, hợp thành phần đếcủa tập đoàn. Dọc theo ống xương có các cầunối liên kết các ống lại với nhau, đó cũng chínhlà cầu nối giữa các tập đoàn. Trong quá trìnhphát triển các tầng mới được hình thành và tậpđoàn sẽ có cấu tạo nhiều lớp.Gorgonia có bộ xương không còn phân biệtđược từng xương riêng biệt của mỗi cá thể: cảtập đoàn có một bộ xương chung dưới dạngmột trụ cứng có nhiều nhánh, nằm trong phầnmềm của các cá thể tập đoàn. Các polypcủa cá thể Gorgonia thường mọc thẳng gócvới bề mặt nhô cao lên trên phần mềnphủ bên ngoài trụ xương (hình 3.15).Bộ x ...