Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh và tiếng Việt

Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh và tiếng Việt được nghiên cứu nhằm mục đích góp phần minh chứng cho lí thuyết của Ngữ dụng học về hành vi ngôn ngữ, góp phần làm phong phú thêm lí thuyết về mối quan hê ̣giữa ngôn ngữ và văn hóa; làm rõ bản chất của hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh và tiếng Việt từ góc nhìn Ngữ dụng học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận án Tiến sĩ Ngôn ngữ học: Hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh và tiếng Việt ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC ---------------------------- NGUYỄN THỊ MAI HOA HÀNH VI XIN PHÉP VÀ HỒI ĐÁP ́ TRONG TIẾNG ANH VÀ TIÊNG VIỆT LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÔN NGƢ̃ HỌC HUẾ - 2016 ĐẠI HỌC HUẾ TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC ------------------------------- NGUYỄN THỊ MAI HOA HÀNH VI XIN PHÉP VÀ HỒI ĐÁP TRONG ́ TIẾNG ANH VÀ TIÊNG VIỆT Chuyên ngành: Ngôn ngữ học Mã số: 62.22.02.40 LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: 1. PGS.TS Hoàng Tất Thắng 2. PGS.TS Trƣơng Viên HUẾ - 2016 i ̀ LƠI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cƣ́u của riêng tôi . Các số liệu trong luâ ̣n án là trung thƣ̣c . Nhƣ̃ng kế t luâ ̣n khoa ho ̣c của luâ ̣n á n chƣa đƣơ ̣c công bố trong bấ t kì công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN ÁN Nguyễn Thi Mai Hoa ̣ ii MỤC LỤC Trang bia phu ̣ ̀ Lời cam đoan Mục lục ii Danh mục các kí hiệu, các chữ viết tắt vii Danh mục các bảng, biểu ̀ ̉ MƠ ĐÂU viii i 1 ̉ CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VÀ CƠ SƠ LÍ THUYẾT 8 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu 8 1.1.1. Ngoài nƣớc 8 1.1.2. Trong nƣớc 10 1.2. Lý thuyết hội thoại 14 1.2.1. Những yếu tố trong cấu trúc hội thoại 14 1.2.3. Sự kiện lời nói (Speech event) 17 1.3. Lý thuyết hành vi ngôn ngữ 18 1.3.1. Khái niệm hành vi ngôn ngữ 19 1.3.2. Phân loại hành vi ở lời 21 1.3.3. Điều kiện sử dụng các hành vi ở lời 23 1.3.4. Phƣơng thức thực hiện hành vi ở lời 25 1.3.5. Hành vi ngôn ngữ trực tiếp và hành vi ngôn ngữ gián tiếp 27 1.4. Hành vi xin phép và hồi đáp 29 1.4.1. Khái niệm hành vi yêu cầu 30 1.4.2. Khái niệm hành vi xin phép 30 1.4.3. Khái niệm hồi đáp 32 1.4.4 Điều kiện sử dụng của hành vi xin phép 34 1.4.5. Mối quan hệ giữa hành vi yêu cầu và hành vi xin phép 36 1.5. Nguyên tắc về lịch sự và thể diện trong hội thoại 38 1.6. Quan hệ liên cá nhân trong hội thoại 40 iii 1.7. Ngôn ngữ và mối quan hệ giữa ngôn ngữ và văn hóa 40 1.8. Tiểu kết 41 CHƢƠNG 2: HÀNH VI XIN PHÉP VÀ HỒI ĐÁP TRONG TIẾNG ANH 43 2.1. Kết quả thống kê phân loại các cấu trúc xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh qua văn chƣơng và phiếu câu hỏi diễn ngôn DCT 43 2.1.1. Kết quả thống kê phân loại các cấu trúc xin phép qua văn chƣơng và DCT 43 2.1.2. Kết quả thống kê phân loại các cấu trúc hồi đáp qua văn chƣơng và DCT 45 2.2. Các phƣơng thức biểu hiện trực tiếp hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh 47 2.2.1. Hành vi xin phép trực tiếp - Hồi đáp tích cực trực tiếp 47 2.2.2. Hành vi xin phép trực tiếp - Hồi đáp tíêu cực trực tiếp 47 2.3. Các phƣơng thức biểu hiện gián tiếp hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh 49 2.3.1. Hành vi xin phép gián tiếp - Hồi đáp tích cực trực tiếp 50 2.3.2. Hành vi xin phép gián tiếp - Hồi đáp tíêu cực trực tiếp 50 2.3.3. Hành vi xin phép gián tiếp - Hồi đáp tích cực gián tiếp 53 2.3.4. Hành vi xin phép gián tiếp - Hồi đáp tiêu cực gián tiếp 55 2.4. Các nét ngữ dụng liên quan đến hành vi xin phép và hồi đáp trong tiếng Anh 57 2.4.1. Hành vi xin phép và hồi đáp xét trong mối quan hệ bố, mẹ con (môi trƣờng gia đình) 62 2.4.2. Hành vi xin phép và hồi đáp xét trong mối quan hệ bạn bè 62 2.4.3. Hành vi xin phép và hồi đáp xét trong mối quan hệ thầy - trò (môi trƣờng trƣờng học) 63 2.4.4. Hành vi xin phép và hồi đáp xét trong mối quan hệ giữa thủ 64