luận văn: CÁC PHƯƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI

Ngôn ngữ bằng lời là phương tiện giao tiếp trọng yếu nhất của con người nhưng không phải là duy nhất. Trong nhiều hoàn cảnh giao tiếp, đặc biệt là giao tiếp đương diện (mặt đối mặt), người ta có thể dùng các phương tiện như cử chỉ, điệu bộ, nét mặt, hành động,…của cơ thể, các tín hiệu màu sắc, âm thanh, các vật thể để phụ trợ cho lời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
luận văn: CÁC PHƯƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM Lê Thị Mai NgânCÁC PHƯƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC THÁI NGUYÊN - 2009Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM Lê Thị Mai Ngân CÁC PHƯƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ ĐƯỢC SỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI Chuyên ngành: Ngôn ngữ học Mã số 60 22 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ NGÔN NGỮ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐÀO THỊ VÂN THÁI NGUYÊN - 2009Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kếtquả nghiên cứu trong luận văn là trung thực, chưa từng ai công bố trong bấtkì công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN VĂN LÊ THỊ MAI NGÂNSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn MỤC LỤCMỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài2. Lịch sử vấn đề3. Đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu4. Mục đích nghiên cứu, nhiệm vụ nghiên cứu5. Phương pháp nghiên cứu6. Cấu trúc của luận vănChương 1 : CÁC PHƢƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ ĐƢỢCSỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮNVIỆT NAM HIỆN ĐẠI NHÌN TỪ BÌNH DIỆN TÍN HIỆU HỌC1.1. Một số vấn đề lí thuyết có liên quan1.2. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nhìn từ phương diện cái biểu hiện(tức mặt hình thức của tín hiệu)1.3. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ nhìn từ phương diện cái đượcbiểu hiện (tức mặt nội dung của tín hiệu)Chương 2: CÁC PHƢƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHI NGÔN NGỮ ĐƢỢCSỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TIỂU THUYẾT VÀ TRUYỆN NGẮNVIỆT NAM HIỆN ĐẠI NHÌN TỪ BÌNH DIỆN NGỮ DỤNG HỌC2.1. Một số vấn đề lí thuyết có liên quan2.2. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ xét từ phương diện thể hiện hànhđộng ngôn trung (hành vi ở lời)2.3. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ xét từ phương diện chủ thể sử dụng2.4. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ xét từ phương diện hoàn cảnh sửdụng2.5. Vai trò của phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ trong hoạt động giao tiếpSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 1 http://www.lrc-tnu.edu.vnChương 3: VAI TRÒ CỦA CÁC PHƢƠNG TIỆN GIAO TIẾP PHINGÔN NGỮ ĐƢỢC SỬ DỤNG TRONG MỘT SỐ TÁC PHẨM VĂNCHƢƠNG VIỆT NAM HIỆN ĐẠI3.1. Tình hình sử dụng các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ trong mộtsố tác phẩm văn chương Việt Nam hiện đại3.2. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ góp phần thể hiện tính chân thựcvà sinh động cho cuộc thoại của các nhân vật3.3. Phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ góp phần khắc họa tính cách nhânvậtKẾT LUẬNTHƢ MỤC THAM KHẢOSố hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2 http://www.lrc-tnu.edu.vn MỞ ĐẦU1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Ngôn ngữ bằng lời là phương tiện giao tiếp trọng yếu nhất của con ngườinhưng không phải là duy nhất. Trong nhiều hoàn cảnh giao tiếp, đặc biệt là giaotiếp đương diện (mặt đối mặt), người ta có thể dùng các phương tiện như cử chỉ,điệu bộ, nét mặt, hành động,…của cơ thể, các tín hiệu màu sắc, âm thanh, các vậtthể để phụ trợ cho lời. Thậm chí các phương tiện phi ngôn ngữ này còn có khảnăng dùng độc lập để giao tiếp. Trong đó phổ biến nhất, được sử dụng thườngxuyên nhất phải kể đến là các cử chỉ, điệu bộ, nét mặt, hành động…của cơ thể. Người ta đã gọi những phương tiện giao tiếp ngoài ngôn ngữ như trên bằngnhiều thuật ngữ khác nhau như ngôn ngữ cử chỉ, ngôn ngữ cơ thể (bodylanguague), tín hiệu kèm ngôn ngữ, ngôn ngữ cử chỉ điệu bộ, các phương tiện ángữ học,… Sau đây xin được gọi chúng là các phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ(PTGTPNN) và sẽ luận giải tên gọi này rõ hơn ở phần sau. Các PTGTPNN được sử dụng đồng thời với phương tiện ngôn ngữ bằng lờitrong giao tiếp là hiện tượng có thật, hơn nữa còn rất phổ biến và có vai trò quantrọng trong giao tiếp xã hội. Về mức độ phổ biến của PTGTPNN, nhà tâm lý họcngười Anh, Michael Archil đã quan sát và nhận thấy rằng trong một giờ tròchuyện, một người Phần Lan chỉ sử dụng điệu bộ có 1 lần, trong khi đó người Italiadùng đến 80 lần, người Pháp 120 lần và người Mêhicô 180 lần. Về vai trò củaPTGTPNN, Birdwhistell đã phát hiện ra trong một cuộc trò chuyện trực diện thìyếu tố lời nói chiếm chưa đến 35% còn trên 65% là giao tiếp không lời. AlbertMaerabian, một nhà nghiên cứu tiên phong về ngôn ngữ cơ thể vào thập niên 50của thế kỉ 20, đã nghiên cứu và cũng đưa ra những số liệu đáng lưu tâm: trao đổithông tin diễn ra qua các phương tiện bằng lời (chỉ bằng lời) chiếm có 7%, qua cácphương tiện âm thanh (bao gồm giọng nói, ngữ điệu và các âm thanh khác) chiếm38%, còn qua các phương tiện không lời thì chiếm tới 55% (Dẫn theo Allan vàBarbara Pease [17])Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3 http://www.lrc-tnu.edu.vn Biểu đồ 1 Phương tiên không lời (55%) Phương tiện bằng lời (7%) Phương tiện âm thanh ...